Gia Lai hiện có 44 dân tộc cùng sinh sống, trong đó đồng bào DTTS chiếm hơn 46%, chủ yếu là người Jrai và Bahnar. Nếu như hàng chục năm trước đây, khi nói đến đánh cồng chiêng hay đan lát, nhiều người nghĩ ngay đây là những công việc của nam giới thì vài năm trở lại đây, nhiều phụ nữ DTTS ở một số địa phương trong tỉnh cũng đã tích cực tìm hiểu, học hỏi và tham gia vào các nghề truyền thống dành cho nam giới.
Nhiều năm nay, làng Nglâm Thung, xã Ia Pết, huyện Đak Đoa nổi tiếng với nghề đan lát. Điều đặc biệt là nếu như trước đây, đàn ông trong làng thường gắn bó với nghề truyền thống này thì vài năm gần đây, nhờ chịu khó học hỏi và làm theo chồng, nhiều phụ nữ trong làng Nglâm Thung đã có thể tự tay đan được những chiếc gùi truyền thống theo kiểu đơn giản nhất. Để góp phần giữ gìn và phát huy nghề truyền thống của dân tộc, hơn 1 năm nay, tổ đan lát của phụ nữ làng Nglâm Thung được thành lập và đi vào hoạt động. Điều mà các chị em cảm thấy vui mừng là từ việc tranh thủ đan gùi những lúc rảnh rỗi, các chị em có thêm đồng ra đồng vào để chi tiêu trong gia đình.
Chị Ly Da – Xã Ia Pết, huyện Đak Đoa chia sẻ: “Thấy chồng làm, vợ mình giúp. Người ta đi mua nhiều mà, có tiền mua mắm, mua bột ngọt.”
Chị Blem – Xã Ia Pết, huyện Đak Đoa nói: “2 vợ chồng mình đan 1 ngày 3 cái gùi. Người ta biết đan xong là họ tới lấy đi bán 1 cái gùi là 200 ngàn, 3 cái là 600 1 ngày.”
Từ nguyên liệu chính là tre và lồ ô được lấy từ rừng về, người dân ở làng Nglâm Thung có thể đan lát được nhiều sản phẩm, kích thước, màu sắc khác nhau, như: Gùi, nhà rông, giỏ xách…Tùy thuộc vào kích thước, mẫu mã, mỗi chiếc gùi được mua với giá từ trên 100 ngàn đồng đến hơn 500.000 đồng. Sản phẩm đan xong tới đâu được thương lái mua hết đến đó nên nhiều gia đình trong làng có thêm thu nhập để cải thiện đời sống.
Chị Thal – Phó Chủ tịch Hội LHPN xã Ia Pết, huyện Đak Đoa cho biết: “Các sản phẩm chị em làm ra, làm tới đâu thương lái mua tới đó, bán ra ngoài tỉnh, nước ngoài nên các chị yên tâm phát triển nghề truyền thống của dân tộc.”

Bên cạnh giữ gìn nghề truyền thống, để góp phần phát huy những giá trị đặc sắc của Không gian văn hóa cồng chiêng Tây Nguyên, hơn 2 năm nay, các chị em người Bahnar ở làng Leng, xã Tơ Tung, huyện Kbang đã thành CLB Cồng chiêng nữ của làng. Không chỉ là CLB cồng chiêng nữ đầu tiên trên địa bàn tỉnh Gia Lai, sự khoe tài khoe sắc của các nghệ nhân trong CLB cồng chiêng nữ làng Leng đã góp thêm sắc hương, tô đậm bản sắc văn hóa của dân tộc. Qua đó tạo nên sức sống mới lạ cho văn hóa cồng chiêng Tây Nguyên và để lại những ấn tượng khó quên đối với du khách.
Thạc sĩ Nguyễn Quang Tuệ – Trưởng Phòng Quản lý Văn hóa, Sở VH – TT & DL Gia Lai trao đổi: “Chúng tôi đã từng mời đội cồng chiêng nữ huyện Kbang lên và đội đã gây nhiều ngạc nhiên, thậm chí là rất ngạc nhiên cho du khách vì theo quan niệm của họ hồi giờ nữ không có đánh chiêng nhưng đến đây phụ nữ còn đánh trống nữa và nhảy múa không thua gì đàn ông cả nên đem đến nhiều trải nghiệm thú vị cho du khách khi đến Pleiku – Gia Lai.”
Khi phụ nữ DTTS tham gia vào các nghề truyền thống và các môn nghệ thuật vốn chỉ dành cho nam giới không chỉ đem đến những sức sống mới mà còn thể hiện sự chung tay, góp sức của chị em trong việc giữ gìn và lan tỏa những giá trị văn hóa đặc sắc của dân tộc. Qua đó góp phần thực hiện hiệu quả Chương trình mục tiêu quốc gia về bình đẳng giới, thúc đẩy hoạt động du lịch của địa phương ngày càng khởi sắc.
Thiên Thanh – Viễn Khánh