Là những hộ dân sống ở khu vực vùng đệm của vườn quốc gia Kon Ka Kinh, điều kiện đi lại không thuận tiện, vì cách xa trung tâm. Về canh tác sản xuất chủ yếu du canh, du cư, nếu không có sự can thiệp, vào cuộc kịp thời của chính quyền, ngành chức năng địa phương rất dễ xảy ra tình trạng người dân canh tác, xâm lấm đất rừng trái phép.
Rõ ràng, việc di dời những hộ dân sống gần rừng để lập làng định canh, định cư mới là rất cần thiết, giúp người dân ổn định sinh kế bền vững. Tuy nhiên để làm tốt được điều này, các địa phương cần tính toán kỹ lưỡng, quy hoạch, bố trí quỹ đất phù hợp để không chỉ giúp người dân định cư mà còn gắn với định canh. Câu chuyện về làng định canh, định cư Pngăl, xã Krong, huyện Kbang sẽ giúp chúng ta có cái nhìn rõ hơn về vấn đề này.
Dự án định canh, định cư làng Pngăl, xã Krong, huyện Kbang được triển khai hơn 4 năm về trước. Cùng với hệ thống điện, đường, trường, trạm, dự án còn đầu tư xây dựng 85 căn nhà cho người dân, trị giá mỗi căn 35 triệu đồng, do ngân hàng BIDV tài trợ. Thế nhưng, đến nay sau hơn 2 năm bà con trong làng chuyển về làng mới, vẫn còn hàng chục căn nhà bỏ hoang, mục nát.
Hiện nay, làng có hơn 90 hộ, con số hộ nghèo vẫn còn chiếm hơn 2/3 . Về đất sản xuất, khi chuyển về làng mới, mỗi hộ dân được bố trí 1 sào đất để sản xuất lúa nước, thế nhưng một phần vì đất xấu nên người dân không mấy mặn mà . Trong khi đó, công trình thủy lợi phục vụ cho gần 10ha lúa nước của làng hiện nay cũng đã đắp chiếu. Vậy là không còn cách nào khác, người dân đành quay lại làng cũ để canh tác…
Anh Đinh Soanh, trưởng làng Pngăl, xã Krong, huyện Kbang, Gia Lai cho biết: “Được đầu tư 85 cái nhà, nhưng chỉ có hơn 60 hộ đã ở, còn lại do nhà ở vị trí không tốt nên dân không ở. Còn thiếu đất sản xuất dân ở đây phải vào tận làng cũ để làm”.
Ông Đinh Văn Ble, Phó Chủ tịch UBND xã Krong, huyện Kbang, Gia Lai cho biết: “Hiện nay vấn đề lấn rừng làm nương rẫy thì vẫn còn, UBND xã cũng chỉ đạo bộ phận chuyên môn tuyên truyền bà con không xân lấn đất rừng mà chỉ tận dung tác ở diện tích đất cũ trước đây… Còn số nhà người dân chưa ra ở, bà con phải có trách nhiệm bảo quản”.
Đã hơn 2 năm nay, kể từ khi những ngôi nhà ở đây được bàn giao cho người dân đưa vào sử dụng thì cứ vào mỗi mùa mưa lại rơi vào tình cảnh ngập úng, và cũng bởi như vậy nên chủ nhân đã bỏ đi. Và cũng hơn 2 năm nay, kể từ khi chuyển về làng định canh, định cư mới, những hộ dân của làng Pngăl, xã Krong, huyện Kbang vẫn chưa thể ổn định sinh kế, vì còn thiếu thốn về điều kiện ăn ở và đất canh tác sản xuất…/.
Song Nguyễn – Hữu Lanh- Mạnh Hà – Minh Vũ