Tình hình nắng nóng trên diện rộng kéo dài trong nhiều tháng liền và chưa có dấu hiệu hạ nhiệt đã khiến mực nước tại các ao, hồ, đập, sông suối trên địa bàn tỉnh Gia Lai bị sụt giảm nghiêm trọng. Hiện nay, nhiều diện tích cây trồng tại các địa phương, nhất là các loại cây công nghiệp dài ngày đang rơi vào cảnh thiếu nước tưới, làm ảnh hưởng đến năng suất, chất lượng của vườn cây. Trước tình hình này, ngành Nông nghiệp của tỉnh đang phối hợp với các địa phương khẩn trương triển khai các giải pháp để chống hạn cho cây trồng.
Gần nửa năm không có giọt mưa nào đã khiến 3 hồ chứa nước ở xã Bàu Cạn, huyện Chư Prông là: Bàu Nai, 18 B và 14 B đều đã bị cạn trơ đáy. Người dân ở khu vực này đang phải làm đủ cách như: Khoan giếng, đào rãnh, khoét lòng hồ…để mong tìm được một ít nước tưới cứu cây trồng trong mùa khô hạn. Nhưng với tình trạng nguồn nước đang cạn kiệt dần, những giải pháp này cũng chẳng chống chọi được bao lâu. Điều người dân mong mỏi nhất lúc này là có được một vài cơn mưa để giải hạn.
Ông Hồ Minh Tân – Thôn Ia Mua, xã Bàu Cạn, huyện Chư Prông, Gia Lai nói: “Nước còn một ít để tưới, nhưng mà không được nhiều. Nếu mà không có nước, cây trồng chết thì chắc chắn là bị thiệt hại rồi, giờ nước còn một chút này thôi.”
Toàn huyện Chư Prông hiện có trên 53 nghìn ha cây công nghiệp dài ngày, trong đó cây cà phê khoảng 14 nghìn 750 ha. Theo ngành Nông nghiệp huyện, trung bình bà con nông dân đã tưới được 3 đợt cho cây cà phê. Tuy nhiên, nếu tình hình nắng hạn tiếp tục kéo dài thì sẽ dẫn đến nguy cơ thiếu nước tưới, vì nguồn nước tưới cho đợt 4 hầu như còn rất ít.
Ông Nguyễn Văn Luyến – Trưởng phòng NN & PTNT huyện Chư Prông, Gia Lai nói: “Để chủ động được vấn đề này thì UBND huyện Chư Prông đã có các văn bản chỉ đạo các xã để tiến hành kiểm tra, rà soát, đặc biệt là xây dựng kế hoạch điều tiết nguồn nước phù hợp. Đối với các xã không có hồ chứa, đập thủy lợi để làm sao các hộ có diện tích cây công nghiệp đều được tưới luân phiên nhằm bảo đảm diện tích cây trồng.”
Theo dự báo của Đài Khí tượng thủy văn khu vực Tây Nguyên, tình hình nắng nóng sẽ tiếp tục diễn ra trong tháng 5 và tháng 6. Cùng với đó, mực nước trên các lưu vực sông Ba và sông Ayun tiếp tục biến đổi chậm theo xu thế giảm. Khả năng xuất hiện tình trạng hạn hán cục bộ tại nhiều địa phương như: Kbang, Chư Păh, Mang Yang, Đak Đoa, Phú Thiện, Đức Cơ…
Trước tình hình này, mới đây, Sở NN & PTNT tỉnh Gia Lai đã chủ trì cuộc họp với các địa phương, đơn vị, doanh nghiệp liên quan để đưa ra các giải pháp phòng chống hạn hán nhằm hạn chế tối đa thiệt hại đối với sản xuất nông nghiệp trên địa bàn tỉnh. Tại cuộc họp này, đại diện các địa phương, Công ty Khai thác công trình thủy lợi Gia Lai, Công ty Thủy điện An Khê – KaNak; Ban Quản lý đầu tư và xây dựng Thủy lợi 8 đã đưa ra các giải pháp điều tiết, cung cấp nguồn nước tưới cho cây trồng nhằm hạn chế tối đa thiệt hại do hạn hán.
Ông Đỗ Đức Hoài – Phó Giám đốc Công ty Thủy điện An Khê – KaNak cho biết: “Chúng tôi vẫn vận hành bám sát quy trình của UBND tỉnh Gia Lai về công tác vận hành hồ chứa. Trong thời gian sắp tới, nếu tình trạng hạn hán ở địa phương xảy ra, chúng tôi vẫn tuân thủ tuyệt đối quy trình vận hành, đặc biệt, trong mùa hạn hán này quyền vận hành hồ chứa không nằm ở công ty mà nằm ở UBND tỉnh Gia Lai nên chúng tôi sẽ tuân thủ tuyệt đối các chỉ đạo của địa phương, của UBND tỉnh về vận hành hồ chứa.”
Theo thống kế của ngành Nông nghiệp tỉnh Gia Lai, tính đến giữa tháng 4/2024, tổng diện tích cây trồng của tỉnh bị thiệt hại do hạn hán, thiếu nước là 275,85 ha, ước giá trị thiệt hại gần 7,3 tỷ đồng. Với dự báo tình hình nắng nóng còn tiếp tục kéo dài, Sở NN & PTNT yêu cầu các địa phương, đơn vị tập trung triển khai các giải pháp trọng tâm, cấp bách.
Ông Vũ Ngọc An – Phó Giám đốc Sở NN & PTNT tỉnh Gia Lai trao đổi: “Đề nghị các địa phương, cơ quan liên quan triển khai ngay các giải pháp chống hạn. Phối hợp tốt với Công ty Khai thác Công trình thủy lợi, Công ty thủy điện An Khê – Kanak và các công ty thủy điện khác để điều tiết nước cho sản xuất. Tiến hành kiểm kê, nắm chắc thông tin về nguồn nước trên địa bàn để cập nhật phương án, kế hoạch phòng-chống nắng nóng, hạn hán, thiếu nước của địa phương phù hợp với các kịch bản nguồn nước. Thực hiện các giải pháp nạo vét các cửa lấy nước, hệ thống kênh mương, đào ao trữ nước, khoan giếng, lắp đặt và vận hành các trạm bơm dã chiến để tận dụng tối đa nguồn nước từ hệ thống sông, suối, dung tích nước chết trong hồ chứa.”
Theo cảnh báo của cơ quan khí tượng thuỷ văn, mùa mưa năm nay không chỉ đến muộn từ 15 đến 20 ngày mà trong những tháng đầu mùa mưa – tháng 5, 6,7 vẫn có thể xảy ra tình trạng thiếu nước do mưa gián đoạn nên người dân cần theo dõi, cập nhật thông tin từ bản tin dự báo khí tượng thủy văn thường xuyên, liên tục và cẩn trọng trong việc xuống giống cây trồng vụ Mùa 2024.
Ngọc Hà – Phi Long