Để chuẩn bị cho vụ ép 2016-2017, các nhà máy, doanh nghiệp chế biến mía đường trong và ngoài tỉnh đã ký kết hợp đồng đầu tư thu mua nguyên liệu mía của trên 17.600 hộ dân với diện tích trên 32.400ha. Hiện người dân đang thu hoạch mía nguyên liệu để bán cho các nhà máy, tuy nhiên do ảnh hưởng của thời tiết mưa bão cộng với áp thấp nhiệt đới nên thời gian thu hoạch chậm hơn so với mọi năm nên nhiều địa phương lo lắng sẽ xảy ra tình trạng tranh mua tranh bán do người dân cần tiền để chuẩn bị cho Tết Đinh Dậu sắp tới.

Ông Đoàn Thanh Hùng-Trưởng phòng NN và PTNT huyện Kbang cho biết: “2 năm gần đây địa phương cũng đã tập trung chỉ đạo xem xét giải quyết tránh tình trạng tranh mua tranh bán để có lợi ích cho người nông dân. Và dự báo trong niên vụ này thời tiết gần đây mưa kéo dài nên bà con nông dân không thể khai thác được cây mía thì sẽ dẫn đến việc sắp đến tết nguyên đán thì dứt khoát sẽ xảy ra tình trạng tranh mua tranh bán, do đó  UBND huyện tập trung chỉ đạo các địa phương và các nhà máy phối hợp chặt chẽ để hạn chế đến mức thấp nhất việc tranh mua tranh bán, giúp cho người nông dân có tiền để mua sắm tết”.

Với vùng nguyên liệu mía lớn nhất tỉnh, trên 19.800 ha, trong năm 2016 vụ ép mới này Nhà máy đường An Khê nâng công suất ép lên 18.000tấn mía/ngày, với công suất gấp đôi so với năm ngoái nhà máy hy vọng đến ngày 25/4/2017 sẽ ép xong nguồn mía nguyên liệu tại các huyện thị phía Đông. Song song với đó nhà máy cũng triển khai các chính sách thu mua hợp lý để giảm đến mức thấp nhất tình trạng tranh mua, tranh bán mía nguyên liệu, nhất là trong dịp từ nay đến tết nguyên đán Đinh Dậu.

Ông Nguyễn Hoàng Phước – PGĐ Nguyên liệu Nhà máy đường An Khê nói: Về giải pháp giải quyết kịp thời cho người trồng mía có tiền ăn tết thì trong thời gian tới đây nhà máy sẽ cố gắng ép với công suất cao nhất, thứ 2 nữa là ưu tiên cho đồng bào DTTS và gia đình chính sách và những người nghèo cô đơn. Trong điều kiện nhà máy sản xuất hết cỡ nhưng vẫn chưa giải quyết hết nhu cầu của bà con thì nhà máy sẽ xin phép đề nghị và làm việc với chính quyền địa phương có vùng nguyên liệu mía lập danh sách những người có nhu cầu nhưng chưa kịp bán mía cho nhà máy đường An Khê để nhà máy xem xét giải quyết tạo mọi điều kiện thuận lợi nhất để người dân trồng mía đủ tiền lo và ăn tết Đinh dậu sắp tới.

Để khắc phục tình trạng tranh mua, tranh bán mía nguyên liệu theo đánh giá của ngành nông nghiệp bên cạnh nâng cao trách nhiệm của các địa phương, có chính sách hài hòa giữa người trồng mía với nhà máy thì cần xây dựng một tổ chức đại diện cho người dân trồng mía.

Nói về vấn đề này ông Trương Phước Anh-Giám đốc Sở NN và PTNT tỉnh Gia Lai cho biết: “Phải xây dựng được tổ chức đại diện cho nông dân, đó là xây dựng Hợp tác xã với bộ máy quản trị HTX tốt thì tạo được mối liên kết giữa nhà máy với nông dân theo liên kết dọc cũng như củng cố liên kết ngang giữa nông dân với nông dân để bảo đảm cho vùng nguyên liệu, bảo đảm cho việc mua ổn định của nhà máy, bảo đảm cho quá trình canh tác hành động tập thể, tạo ra khối lượng nông sản lớn, đáp ứng yêu cầu của nhà máy. Thì những vấn đề này liên quan đến Sở nông nghiệp thì trong thời gian sắp đến chúng tôi sẽ cùng với các ngành tham mưu cho UBND tỉnh cùng với các huyện chúng ta xúc tiến hình thành tổ chức đại diện nông dân”.

Tuy nhiên, khắc phục tình trạng tranh mua tranh bán bên cạnh có sự gắn kết giữa trách nhiệm và lợi ích của doanh nghiệp với nông dân, xây dựng tổ chức đại diện cho người trồng mía thì cần có một hành lang pháp lý để duy trì sản xuất có tính bền vững để phát triển vùng nguyên liệu mía ổn định./.

Lê Thư, Thanh Sáng