Dự án cải tạo vườn điều năng suất thấp được Trung tâm Dịch vụ nông nghiệp huyện Đức Cơ triển khai từ năm 2021 với sự tham gia của 11 hộ đồng bào dân tộc thiểu số thuộc diện hộ nghèo. Khi tham gia dự án, các hộ dân được hướng dẫn kỹ thuật chăm sóc cây điều phát triển theo hướng bền vững nhằm hạn chế sâu bệnh và từng bước nâng cao năng suất, hiệu quả kinh tế trên một đơn vị diện tích.

Ông Vũ Hồng Anh, Trung tâm Dịch vụ nông nghiệp huyện Đức Cơ cho biết: “Qua mô hình này thì giúp bà con hạn chế việc sử dụng thuốc trừ cỏ làm sạch vườn điều thì hệ sinh thái của vườn điều nó sẽ đơn điệu thì bây giờ sẽ bền vững hơn. Và mỗi năm một ít thì sau này hệ sinh thái sẽ ổn định và cây điều ít bị sâu bệnh và sẽ cho năng suất ổn định, chất lượng hạt điều được nâng lên”.

Chị Rơ Châm Klát, Thôn Yit Tú, xã Ia Din, huyện Đức Cơ nói: “Khi chúng tôi tham gia dự án thì được Nhà nước cấp phân và bón 1 năm 2 lần. Cỏ thì được phát bằng máy; rồi chặt tỉa những cành cây khô, những cây nào kém thì mình chăm sóc lại cho cây điều phát triển để sang năm có nhiều quả”.

Theo thống kê, huyện Đức Cơ hiện có gần 26.700 ha điều đang kinh doanh; phần lớn diện tích điều là của người dân tộc thiểu số. Vì đây là loại cây trồng phù hợp với điều kiện khí hậu, thổ nhưỡng và tập quán canh tác của người dân. Tuy nhiên, do trước đây bà con sử dụng những loại giống không đảm bảo chất lượng và không được đầu tư chăm sóc nên năng suất thấp, bình quân khoảng 1 tấn/ha. Do đó, trên cơ sở đề án tái cơ cấu ngành Nông nghiệp của huyện – một trong những nhiệm vụ trọng tâm được Ban Chấp hành Đảng bộ huyện Đức Cơ xác định trong nhiệm kỳ 2020 – 2025, huyện Đức Cơ đang từng bước triển khai theo hướng canh tác bền vững gắn với liên kết tiêu thụ sản phẩm nhằm nâng cao năng suất, chất lượng và hiệu quả kinh tế trên cây điều.

Ông Nguyễn Quốc Tư, Trưởng Phòng NN&PTNT huyện Đức Cơ cho biết: “Sẽ tinh gọn lại diện tích cây điều theo quy hoạch nông nghiệp là từ 10.000 đến 12.000 ha; tập trung đầu tư thâm canh và tạo nhiều chuỗi liên kết, đặc biệt là chuỗi liên kết gắn với các hộ đồng bào dân tộc thiểu số nghèo để cung cấp các dịch vụ từ vật tư đến khoa học kỹ thuật và tiêu thụ nông sản để từng bước nâng cao năng suất cây điều lên. Hiện nay thì bình quân là 1 tấn/ha và phấn đấu từ nay đến năm 2025 thì năng suất sẽ ổn định từ 1,5 tấn đến 2 tấn/ha”.

Ông Vũ Mạnh Định, Chủ tịch UBND huyện Đức Cơ thông tin thêm: “Liên kết để sản xuất và liên kết theo chuỗi giá trị thì cây điều chúng tôi đang liên kết với Công ty Olam và sẽ cung cấp giống và bao tiêu thu mua hết sản phẩm tại địa bàn huyện. Ngoài ra có rất nhiều đơn vị đặt vấn đề để đầu tư xây dựng nhà máy sản xuất, tinh chế sản phẩm hạt điều, như Tập đoàn T&T đã đề xuất xây dựng 1 nhà máy khoảng 500 tỷ. Theo đánh giá của các nhà sản xuất thì hạt điều Đức Cơ có chất lượng rất là tốt; về phía địa phương thì chúng tôi sẽ xây dựng đề án để khẳng định lại về chất lượng hạt điều. Qua nghiên cứu, khảo sát thì chúng tôi đã đề nghị Ban Thường vụ Tỉnh ủy cho chủ trương xây dựng Đức Cơ trở thành thủ phù điều của Gia Lai”.

Ngoài diện tích cây điều ở địa phương với sản lượng bình quân hàng năm gần 30.000 tấn, thì còn một sản lượng lớn hạt điều được nhập từ Campuchia vào huyện Đức Cơ và các vùng lân cận là nguồn cung cấp nguyên liệu đầu vào ổn định cho các nhà máy chế biến. Hiện nay, địa phương đang triển khai các bước để cấp mã vùng trồng và xây dựng chỉ dẫn địa lý cho sản phẩm hạt điều. Đồng thời, khi có doanh nghiệp đầu tư các dự án vào địa bàn sẽ hình thành được các chuỗi liên kết giá trị, đưa cây điều phát triển theo hướng bền vững với những sản phẩm có chất lượng. Đây là cơ sở để địa phương kiến nghị tỉnh xây dựng và đưa Đức Cơ trở thành thủ phủ điều của tỉnh Gia Lai./.

 Đức Hải, R’Piên