Kể từ ca nhiễm HIV đầu tiên được phát hiện vào năm 1990, trải qua 30 năm ứng phó với đại dịch HIV/AIDS, Việt Nam đã đạt được những kết quả to lớn với nhiều bài học kinh nghiệm quý báu. Việt Nam đã có cam kết chính trị rất mạnh mẽ, sự quan tâm chỉ đạo quyết liệt của Đảng và Nhà nước cùng với sự nỗ lực của cả hệ thống chính trị. Nhiều sáng kiến trong phòng chống HIV/AIDS đã được áp dụng, các loại hình tư vấn xét nghiệm, điều trị HIV/AIDS liên tục được mở rộng. Năm 2020 là năm thứ 12 liên tiếp, dịch HIV/AIDS ở Việt Nam được kiểm soát và liên tục đà giảm trên cả 3 tiêu chí, đó là: Giảm số người nhiễm mới HIV được phát hiện, giảm số người chuyển sang giai đoạn AIDS và giảm số người tử vong liên quan đến AIDS.Nếu thời điểm cách đây 13 năm, mỗi năm phát hiện được khoảng hơn 30.000 trường hợp nhiễm HIV thì hiện nay chỉ có khoảng 10.000 trường hợp. Theo ước tính của các chuyên gia, chỉ tính riêng trong vòng 15 năm qua Việt Nam đã tránh cho 500.000 người không bị nhiễm HIV và cứu được khoảng 200.000 người không bị tử vong do AIDS.Việt Nam là một trong 4 quốc gia cùng với Anh, Đức và Thụy Sĩ có chất lượng điều trị HIV/AIDS đứng hàng đầu thế giới.

Mặc dù đã đạt được những thành công rất đáng ghi nhận, tuy nhiên các hành vi lây nhiễm HIV gần đây có những diễn biến phức tạp, đặc biệt là tình trạng sử dụng ma túy tổng hợp, tỷ lệ nhiễm HIV trong nhóm nam quan hệ tình dục đồng giới tăng nhanh. Riêng đối với tỉnh Gia Lai, tính đến nay số người nhiễm HIV lũy tích toàn tỉnh là 1.171 người, trong đó có 276 trường hợp tử vong do AIDS. Số người nhiễm HIV được phát hiện trung bình 59 người/năm, tỷ lệ nhiễm mới giảm không đáng kể, tỷ lệ lây truyền HIV qua đường tình dục không an toàn có xu hướng ngày càng gia tăng.

Phát biểu tại Hội nghị, Phó Thủ tướng Trương Hòa Bình biểu dương những kết quả đáng ghi nhận trong công tác phòng chống HIV/AIDS.Tuy nhiên, Phó Thủ tướng cũng cho rằng công tác phòng, chống HIV/AIDS ở nước ta còn đối diện nhiều khó khăn, thách thức. Mỗi năm vẫn có gần 10.000 trường hợp nhiễm HIV mới được phát hiện; khoảng 2.000 người tử vong. Tình trạng kỳ thị, phân biệt, đối xử liên quan đến HIV tuy đã giảm nhưng vẫn còn khá phổ biến, đó sẽ là rào cản cho những người nghi ngờ nhiễm HIV tiếp cận công bằng các dịch vụ y tế. Việt Nam đã chọn chủ đề cho Tháng Hành động quốc gia phòng, chống HIV/AIDS năm 2020 là “30 năm ứng phó và cơ hội chấm dứt đại dịch AIDS tại Việt Nam”, Phó Thủ tướng Trương Hòa Bình nhấn mạnh đây là thời điểm để nhìn nhận lại công cuộc ứng phó với đại dịch AIDS và có những điều chỉnh phù hợp trong chặng đường sắp tới; nhắc nhở chúng ta rằng dịch HIV/AIDS từng bước được kiểm soát ở Việt Nam nhưng cũng nhiều khó khăn trước mắt đang chờ đợi và cũng để chúng ta nhìn thấy cơ hội và tin tưởng rằng Việt Nam sẽ đạt được mục tiêu chấm dứt cơ bản đại dịch AIDS vào năm 2030./.

Kim Châu, Thanh Sáng