Với điều kiện khí hậu, thổ nhưỡng của vùng đất Gia Lai nói chung và huyện Chư Păh nói riêng khá thích hợp để măng le phát triển; đến mùa người dân, nhất là bà con đồng bào dân tộc thiểu số đã đi rừng lấy măng le, nhờ đó họ có thêm nguồn thu nhập. Để đồng hành cùng bà con nâng cao giá trị sản phẩm, Trung tâm ứng dụng Khoa học và Công nghệ tỉnh Gia Lai đã tổ chức hỗ trợ xây dựng mô hình sản xuất Măng khô tại xã Đăk Tơ Ver, huyện Chư Păh nhằm đẩy mạnh ứng dụng khoa học công nghệ để quảng bá, mở rộng thị trường cho sản phẩm.
Sau những cơn mưa đầu mùa, đặc biệt từ cuối tháng 7 đến tháng 9 hằng năm, người dân ở xã Đăk Tơ Ver, huyện Chư Păh lại rủ nhau đi rừng lấy măng le về chế biến các món ngon hoặc phơi khô để bán. Măng le ngon nhất là khi nhú lên khỏi đất từ 20 – 30 cm, còn gọi là măng búp và ngọt nhất. Đối với bà con, các công đoạn làm măng khô đều thực hiện thủ công như: Măng tươi lấy từ rừng về phải cắt bỏ những đoạn măng già, rồi luộc chín, để nguội, sau đó dùng dao chẻ. Khi chẻ xong, măng được đưa ra phơi nắng.
Bà Hích – Làng Tuêk, xã Đăk Tơ Ver, huyện Chư Păh chia sẻ: “Ở rừng núi đến mùa có măng, mình đi lấymăng xong về nhà luộc rồi phơi khô được nhiều thì bán; nếu ít thì để dành ăn quanh năm, có thể làm măng chua. Măng thì về bán hợp tác xã để họ làm măng khô. Măng khô để được lâu, trước khi nấu ăn thì ngâm nước và rồi chế biến theo ý mình.”
Diện tích măng le trên địa bàn xã Đăk Tơ Ver, huyện Chư Păh nằm ở các tiểu khu gần rừng, với sản lượng hàng năm trung bình khoảng 5 – 6 tấn. Thực hiện Dự án khởi sự kinh doanh, khởi nghiệp và thu hút đầu tư vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi năm 2024, theo Nội dung số 3 – Tiểu dự án 2 – Dự án 3 thuộc Chương trình mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế – xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi; Trung tâm Ứng dụng Khoa học và Công nghệ tỉnh Gia Lai đã đồng hành cùng địa phương xây dựng mô hình sản xuất Măng khô. Theo đó, mô hình được hỗ trợ Hợp tác xã Nông – Lâm nghiệp và Dịch vụ Đăk Tơ Ver, huyện Chư Păh với tổng kinh phí hơn 140 triệu đồng. Trong đó, Trung tâm Ứng dụng Khoa học và Công nghệ tỉnh Gia Lai tập trung hỗ trợ đào tạo nâng cao trình độ công nghệ, kỹ thuật sản xuất tại hiện trường và hỗ trợ thiết kế bao bì, nhãn mác, quảng cáo, xây dựng thương hiệu sản phẩm.
Ông Nguyễn Văn Vĩnh – Phó Chủ tịch UBND xã Đăk Tơ Ver, huyện Chư Păh cho biết: “Trước thời gian áp dụng khoa học, công nghệ bà con chủ yếu là thu hái tự phát, nhưng sau được sự quan tâm của chính quyền địa phương được hỗ trợ về khoa học công nghệ thì bà con ở Đăk Tơ Ver cũng có hợp tác xã hỗ trợ. Thứ nhất về công nghệ, kỹ thuật, thứ 2 là thu mua, tạo điều kiện cho bà con, tạo thành quả, chất lượng cho sản phẩm.”
Bà Võ Thị Thùy Ngân – Trung tâm Ứng dụng Khoa học và Công nghệ tỉnh Gia Lai trao đổi: “Qua quá trình thực hiện dự án thì dự án được triển khai với mục đích thúc đẩy cơ cấu kinh tế theo hướng nâng cao tỷ trọng về hàng hóa dịch vụ tại vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi để từ đó tăng thu nhập và tạo công ăn việc làm cho cộng đồng, đồng bào dân tộc thiểu số kết hợp với việc bảo tồn nét văn hóa đặc trưng đồng bào dân tộc thiểu số.”
Việc xây dựng mô hình sản xuất Măng khô tại xã Đăk Tơ Ver, huyện Chư Păh thực hiện đã góp phần thúc đẩy, hỗ trợ quá trình chuyển đổi cơ cấu kinh tế theo hướng tăng tỷ trọng hàng hóa, dịch vụ ở khu vực các xã đặc biệt khó khăn vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi; thúc đẩy tinh thần khởi nghiệp, khởi sự kinh doanh trong đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi dựa trên tiềm năng, thế mạnh và nguồn tài nguyên sẵn có tại địa phương. Qua đó, tạo việc làm và thu nhập ổn định kết hợp với bảo tồn, phát huy các giá trị văn hóa, tri thức truyền thống của cộng đồng các dân tộc thiểu số và miền núi.
Thúy Diện – Duy Linh