Hiện nay rào cản lớn nhất đối với học sinh con em người DTTS đó là chưa rành tiếng Việt. Vì vậy việc truyền dạy kiến thức cho các em gặp rất nhiều khó khăn. Thực hiện “Đề án tăng cường Tiếng Việt cho trẻ em mầm non, học sinh tiểu học vùng dân tộc thiểu số, giai đoạn 2016-2020, định hướng đến 2025”, đến nay các trường học của tỉnh Gia Lai đều đang tập trung tăng cường dạy tiếng Việt cho các em học sinh.

Buổi học môn tiếng Việt của các em học sinh tại điểm trường làng Lũh Yố thuộc Trường Tiểu học Trần Quốc Toản, xã Ia H’rú, huyện Chư Pưh. Cô giáo Nay Sli Bình đang miệt mài truyền dạy kiến thức cho học sinh, vì lâu nay phần lớn các em đều giao tiếp hàng ngày bằng tiếng Ja Rai nên vốn kiến thức về tiếng Việt của các em còn hạn chế. Do đó nếu như các em không được trang bị tốt ngôn ngữ tiếng Việt ngay khi mới bước vào lớp 1 thì sẽ rất khó để theo kịp chương trình.
Cô giáo Nay Sli Bình, Trường Tiểu học Trần Quốc Toản, xã Ia H’rú, Chư Pưh, Gia Lai cho biết: “Học sinh ở đây 100% là người dân tộc Ja Rai, trong tuần 0 nhà trường đã tập tiếng Việt cho các em nhiều hơn để sau này các em biết đọc, biết viết và hiểu tiếng phổ thông nhiều hơn. Tôi dạy được 26 năm rồi, kinh nghiệm của tôi từ ra trường đến giờ dạy các em DTTS thì cái nào các em không hiểu tiếng phổ thông thì cô sẽ giảng lại tiếng địa phương. Những em học khá, giỏi sẽ truyền đạt lại cho bạn chưa hiểu”.
Trong quá trình lĩnh hội kiến thức, nếu em nào không hiểu tiếng Việt thì cô giáo có thể giải thích lại bằng tiếng Ba Na hoặc tiếng Ja Rai. Đó chính là thuận lợi của những giáo viên là người DTTS, còn đối với những giáo viên người kinh sẽ gặp khó khăn hơn nhiều khi dạy các em học sinh DTTS.
Cô giáo Cao Thị Oanh, Trường Tiểu học Hùng Vương, Xã Ia Dreng, Chư Pưh, Gia Lai cho biết: “Từ trước đến giờ tăng cường tiếng Việt cho học sinh chúng tôi đã làm rồi, nhưng bước vào năm nay thì chúng ta có thêm 1 cuốn sách bổ trợ. Nhưng lúc đầu do cả cô và trò mới tiếp xúc nên cũng gặp nhiều khó khăn, nhưng chúng tôi thuận lợi là do các em đã có sách. Dù chưa đầy đủ lắm nhưng có thể đảm bảo được điều kiện dạy và học. Vấn đề tăng cường Tiếng việt là một quá trình dài, 2 tuần đầu tiên chưa thể nói được điều gì, không những năm học này mà còn năm học sau nữa”.
Năm học 2019 – 2020 huyện Chư Sê có tất cả 26.934 học sinh, trong đó học sinh mầm non có trên 40 ngàn em, học sinh bậc Tiểu học gần 12 ngàn em. Trong số rất nhiều các giải pháp nâng cao chất lượng giáo dục thì hiện nay phòng GD&ĐT huyện Chư Sê đặc biệt quan tâm đến việc nâng cao chất lượng tiếng Việt cho học sinh DTTS.
Ông Ngô Xuân Hiếu, Trưởng phòng GD&ĐT huyện Chư Sê, Gia Lai cho biết: “Về giải pháp tăng cường tiếng Việt cho học sinh DTTS thực hiện các văn bản của các cấp các ngành thì phòng GD&ĐT chủ động tham mưu cho UBND huyện kế hoạch tăng cường công tác này và đồng thời ra 1 văn bản hướng dẫn cụ thể về công tác này từ năm 2016 đến năm 2020, định hướng đến năm 2025 về tăng cường tiếng Việt cho học sinh DTTS trên địa bàn huyện”.
Tỉnh Gia Lai phấn đấu hàng năm có 100% học sinh dân tộc thiểu số được tăng cường tiếng Việt; 95% học sinh dân tộc thiểu số hoàn thành chương trình, đạt chuẩn kiến thức kỹ năng môn Tiếng Việt cấp tiểu học. Phấn đấu đến năm 2025, 100% học sinh dân tộc thiểu số đảm bảo chuẩn về chất lượng để học tốt chương trình THCS.
Riêng đối với học sinh lên lớp 1, sự chuyển tiếp từ bậc mầm non lên tiểu học được coi là giai đoạn rất quan trọng khi các em bước vào môi trường học kiến thức thực sự. Do đó, đòi hỏi các trường phải ưu tiên dạy tiếng Việt cho các em để giúp các em không gặp nhiều khó khăn khi bước vào chương trình học mới./.
Lệ Xuân, R’Piên