Trong những năm gần đây việc phân bố lượng mưa không đều, tổng lượng mưa hàng năm sụt giảm, các điều kiện khí hậu khắc nghiệt gia tăng trong mùa khô đã ảnh hưởng lớn đến sản xuất nông nghiệp bền vững ở Gia Lai, đặc biệt là đối với cây cà phê.
Tình hình hạn hán, thiếu nước tưới cho cà phê trong mùa khô ngày càng trở nên nghiêm trọng.
Ảnh hưởng rõ nét nhất là hiện tượng mùa mưa kết thúc sớm làm cho cây cà phê phân hóa mầm hoa sớm, kết hợp với các cơn mưa muộn làm cho cây cà phê nở hoa sớm và không tập trung ảnh hưởng đến năng suất. Thêm vào đó, tình hình hạn hán, thiếu nước tưới cho cà phê trong mùa khô ngày càng trở nên nghiêm trọng. Theo thống kê sơ bộ của Viện KHKT NLN Tây Nguyên, mùa khô niên vụ cà phê 2015-2016, diện tích cà phê ở Tây Nguyên không có nước tưới lên đến trên 150.000 ha, trong đó Gia Lai với gần 40% diện tích cà phê bị ảnh hưởng phát sinh nhiều sâu bệnh hại làm giảm năng suất, sản lượng.
Chị Nguyễn Thị Phụng, xã Tân Bình- Đăk Đoa – Gia Lai cho biết: Gia đình chị có 3 ha cà phê, do nắng hạn kéo dài nên năng suất cà phê năm nay giảm so với niên vụ trước…
Do tác động của biến đổi khí hậu làm cho nguồn nước ngày càng có nguy cơ suy giảm, từ đó ảnh hưởng đến sản xuất bền vững ngành hàng cà phê Việt Nam; vì vậy việc xác định các bộ giống cà phê vối có tầm chín khác nhau sẽ là cơ sở cho việc bố trí cơ cấu giống thích hợp cho từng vùng sinh thái trong mối quan hệ với đặc điểm nguồn nước. Điều này đã được Viện Khoa học kỹ thuật NLN Tây Nguyên nghiên cứu và chuyển giao trong các năm qua, góp phần nâng cao hiệu quả của người sản xuất.
Tiến Sỹ Trương Hồng , Viện Trưởng Viện KHKT NLN Tây Nguyên cho biết: “Bên cạnh giải pháp về giống với các giống cà phê vối đã được công nhận ở những giai đoạn trước thì giai đoạn 2011 – 2015 đã chọn tạo được hai giống cà phê TR14 và TR15 với các đặc điểm vượt trội, kháng cao với bệnh gỉ sắt. Đặc biệt đây là hai giống có thời điểm chín muộn vào thời điểm gần giữa mùa khô nên ít bị ảnh hưởng của các đợt mưa muộn… Viện Tây Nguyên khuyến cáo người trồng cà phê triển khai giải pháp quản lý dinh dưỡng, tưới nước tiết kiệm …theo quy trình”.
Như vậy để đảm bảo sản xuất cà phê bền vững thì việc tăng cường áp dụng đồng bộ hệ thống các giải pháp kỹ thuật tiên tiến, đặc biệt là áp dụng quy trình quản lý cây trồng tổng hợp (ICM) cho cây cà phê nhằm giảm chi phí giá thành, tăng hiệu quả kinh tế, góp phần bảo vệ môi trường sinh thái là vấn đề cần phải đặc biệt quan tâm trong bối cảnh các tác động ngày càng rõ ràng của biến đổi khí hậu./.
Mai Loan, Ksor Tuối