Năm nay đã bước sang tuổi 96 nhưng ký ức về mùa Thu tháng Tám năm 1945 vẫn còn đọng lại trong trí nhớ của ông Lâm Huế – Nguyên Phó Chỉ huy trưởng BCH Quân sự tỉnh Gia Lai (ngụ tại phường Hoa Lư, TP Pleiku). Dù không còn được minh mẫn như trước, nhưng những câu chuyện về khoảng thời gian hoạt động cách mạng vẫn được ông Lâm Huế kể một cách lưu loát.

Cách mạng tháng Tám (1945) diễn ra khi ông Lâm Huế tròn 20 tuổi. Lúc ấy, ông đang theo học tại Trường Việt Anh (ở Huế). Trước khí thế vũ bão của cách mạng, cùng với sự vận động của đội Thanh niên cứu quốc, ông đã tham gia vào phong trào tổng khởi nghĩa giành chính quyền tại Huế, khi đang là học sinh ngồi  trên ghế nhà trường.

Ông Lâm Huế , Nguyên Phó Chỉ huy trưởng Bộ Chỉ huy Quân sự tỉnh Gia Lai bồi hồi nhớ lại: “Ngày toàn dân khởi nghĩa là có tham gia, lúc bấy giờ là thanh niên mà, cho nên nghe cách mạng hô hào khẩu hiệu Hồ Chủ tịch muôn năm là mình tham gia, thanh niên mà, lúc bấy giờ là hưởng ứng Cách mạng tháng Tám” kêu gọi tham gia là mình tham gia ngay, phong trào học sinh rầm rộ lắm”

Còn ở Pleiku – Những ngày Cách mạng tháng Tám năm 1945 diễn ra thật sôi nổi qua lời kể của ông Ngô Thành – Nguyên Phó Bí thư Tỉnh ủy Gia Lai. Lúc bấy giờ, tuy chưa có tổ chức Đảng và Mặt trận Việt Minh lãnh đạo, nhưng ở Pleiku là nơi tiếp nhận tù chính trị từ những năm 1930 ở các tỉnh đồng bằng lên các đồn điền Bàu Cạn, Biển Hồ, Đak Đoa…những cán bộ, đảng viên đó đã khơi mầm cho phong trào Cách mạng ở đây và lúc này, đoàn Thanh niên vẫn và lực lượng nòng cốt tham gia phong trào cách mạng.

Ông Ngô Thành, Nguyên Phó Bí thư Tỉnh ủy Gia Lai cho biết: “Về phong trào CMT8, nhân dân lúc bấy giờ họ đã sẵn có phong trào chống Pháp từ thời Pháp chiếm ở Gia Lai và sau Khởi nghĩa Ba Tơ đã tác dụng rất lớn tới phong trào ở Gia Lai và phong trào ở cả nước bấy giờ cũng rất sôi sục. Vì vậy, lực lượng thanh niên này đã liên lạc với Việt Minh (Bình Định) và Việt Minh (Quảng Ngãi) và được sự gợi ý, hướng dẫn của Việt Minh 2 tỉnh đó, cho nên ở Pleiku đã tiến hành cuộc Tổng Khởi nghĩa ngày 23/8/1945. Đã huy động trên 10 ngàn người để biểu tình, mít tinh cướp chính quyền. Trong ngày 23.8 đã giành được chính quyền ở thị xã Pleiku”.

Thắng lợi Cách mạng tháng Tám năm 1945 đã đưa các dân tộc tỉnh Gia Lai từ chế độ nô lệ sang chế độ độc lập, tự do và bình đẳng giữa các dân tộc. Thắng lợi đó đã mở ra thời kỳ mới cho phong trào cách mạng ở Gia Lai, đó là sự ra đời của chính quyền cách mạng Mặt trận Việt Minh và các đoàn thể cứu quốc, lực lượng vũ trang và thành lập Đảng bộ tỉnh Gia Lai (vào ngày 10/12/1945). Từ đó, Gia Lai đã hình thành việc xây dựng hệ thống chính trị và xây dựng khối đại đoàn kết dân tộc, dưới sự lãnh đạo của Đảng bộ tỉnh. Đây là tiền đề, nhân tố làm nên những thắng lợi to lớn vẻ vang cho những giai đoạn cách mạng sau này ở Gia Lai.

Ông Ngô Thành tự hào nói: “75 năm rồi, những người tham gia trực tiếp trong thời kỳ này chắc chắn không còn  mà chỉ còn lại con, cháu, được họ tuyên truyền lại. May mắn như bản thân tôi là người được tham dự trong CMT8, tôi nghĩ rằng đây là ngày chuyển từ chế độ thực dân, đế quốc trở thành chế độ độc lập, tự do của đất nước. Nước Việt Nam giành được độc lập, nhân dân được tự do, đây là một ngày lịch sử không thể quên được của nhân dân Việt Nam. Ngày lịch sử đó đã ăn sâu trong tâm trí, trong trái tim của mỗi người dân Việt Nam dù là người Kinh hay là người các DTTS”.

Những ngày tháng Tám, trong niềm xúc động thiêng liêng, chúng ta lại được sống lại không khí hào hùng của những ngày lịch sử về “Mùa thu Tháng Tám” năm 1945. Hồi ức đẹp về những ngày tham gia khởi nghĩa giành chính quyền là dấu ấn không thể mờ phai đối với những cựu chiến binh. Và những câu chuyện, những trang sử hào hùng về mùa Thu Cách mạng 75 năm trước đã giúp chúng ta thấy rõ hơn giá trị của độc lập, tự do, hòa bình, thống nhất; truyền tiếp ngọn lửa yêu nước của thế hệ cha ông cho thế hệ hôm nay và mai sau trong sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa.

Bích Thủy – Thanh Sáng