Lê Hữu Trường sinh ra và lớn lên tại huyện Yên Mô, tỉnh Ninh Bình. Năm 2003, tốt nghiệp Trường Đại học Nông nghiệp Hà Nội với tấm bằng loại khá, Trường quyết định vào Tây Nguyên nhằm thỏa niềm đam mê làm nông nghiệp và chọn Gia Lai để thực hiện ý tưởng của mình. Lúc mới vào, anh lập nghiệp từ việc trồng cà phê. Thời gian sau, lúc rảnh rỗi anh trồng thêm cây cảnh, hoa để giải trí. Với năng khiếu tạo hình cho cây cảnh cùng kiến thức về nông nghiệp nên các loại hoa, cây cảnh anh Trường trồng đã được rất nhiều người quan tâm, tìm đến hỏi mua. Dần dần, anh Trường đã đầu tư mở rộng diện tích để kinh doanh hoa, cây cảnh. Đặc biệt hơn, trong quá trình trồng, chăm sóc vườn, anh đã tận dụng nguồn phế phẩm nông nghiệp và rác thải hữu cơ để xử lý thành phân hữu cơ để phát triển vườn cây theo hướng bền vững, góp phần bảo vệ môi trường.

Anh Lê Hữu Trường – Thôn Hòa Lộc, xã Ia Phang, huyện Chư Pưh chia sẻ: “Mình có ý tưởng lâu rồi, thu gom, phân loại và xử lý biến thành giá thể, biến thành phân hữu cơ sinh học. Mình ủ với chế phẩm Trichoderma tạo ra nguồn phân hữu cơ, mình chủ động, không sợ phân giả đối với phân trên thị trường. Mình thu gom ở các tụ điểm rác, chỗ người dân bỏ rác, mình lấy hết và đổ ra rồi phân loại ra: Rác không tái chế và rác tái chế.”

Còn với chàng trai 9x Đỗ Mạnh Cương ở huyện Mang Yang luôn tâm niệm phải làm gì đó để giúp đồng bào quê anh thoát nghèo. Anh đi nhiều nơi trên cả nước để học hỏi và cũng chính trong những chuyến đi ấy, Đỗ Mạnh Cương đã nhìn thấy người dân vùng quê khác có cuộc sống ổn định với nghề truyền thống. Với ước mơ xây dựng làng nghề truyền thống mây tre đan của người Bahnar ở làng Đê Kjiêng, xã Ayun, huyện Mang Yang ra đời, bắt đầu từ sản phẩm đầu tiên là chiếc kẹp tóc từ chất liệu mây đan tre, sau đó anh Cương nghĩ ra nhiều sản phẩm khác như túi xách, vali, bàn trà…, tất cả đều được tạo nên bởi đôi tay của chính người Bahnar trong làng. Với sự chịu khó và quyết tâm, anh Cương rong ruổi, kiên trì đi chào hàng khắp nơi và cuối cùng sản phẩm của bà con cũng đã được thị trường trong nước đón nhận. Từ  ý tưởng và mô hình khởi nghiệp từ văn hóa truyền thống của anh Cương đã tạo nên sự thu hút mạnh mẽ đối với cộng đồng và gặt hái được những thành công bước đầu.

Anh Đỗ Mạnh Cương – Làng Đê Kjiêng, xã Ayun, huyện Mang Yang cho biết: “Hiện tôi đã làm xong thủ tục để thành lập Hợp tác xã mây tre đan truyền thống. Đây sẽ là bước đệm để sản phẩm của bà con có đầu ra ổn định hơn. Thời gian tới, chúng tôi sẽ cố gắng nâng cao tay nghề, làm thêm sản phẩm phong phú hơn và xây dựng kênh bán hàng qua mạng trên youtube, tiktok, facebook.”

Những năm gần đây, phong trào khởi nghiệp đổi mới sáng tạo trên địa bàn tỉnh Gia Lai ngày càng phát triển, đi vào chiều sâu đã cổ vũ mạnh mẽ tinh thần khởi nghiệp từ nông nghiệp. Với điều kiện khí hậu, thổ nhưỡng của tỉnh Gia Lai khá thuận lợi cho nhiều cây, con phát triển, cùng với những nét đặc trưng văn hóa, nhiều chủ thể đã hiện thực hóa ý tưởng khởi nghiệp từ những nông sản chủ lực của địa phương với những cách làm mới để phát huy những tiềm năng sẵn có và góp phần quảng bá, nâng cao giá trị sản phẩm chủ lực của tỉnh, xây dựng chuỗi liên kết để nâng cao hiệu quả sản xuất cho cá nhân và cộng đồng.

Anh Đoàn Anh Tuấn – Xã Nam Yang, huyện Đak Đoa chia sẻ: “Tôi đang đảm nhiệm khâu chăm sóc cây trồng và chế biến, vườn nhà cũng theo tiêu chuẩn hữu cơ và đã được chứng nhận và chú trọng vào việc hái chín, bảo đảm được lượng đường cần thiết cho cây để mà sau này mình sơ chế, vì  sơ chế rất quan trọng, nó làm giảm lượng caphein, sẽ ngọt hơn, người tiêu dùng sẽ thích hơn. Còn quá trình sơ chế mình hái chín 100%, qua quá trình vớt những quả lép mọt, được đưa lên giàn làm ráo, lên men, cuối cùng xay xát và lên thành phẩm.”

Anh Nguyễn Thiêm – Làng Bia Ngó, xã Ia Chía, huyện Ia Grai nói: “Tôi sẽ cố gắng thực hiện và hoàn thiện các thủ tục pháp lí theo quy định, nhằm tham gia thị trường để có những bước tiến xa hơn. Cũng mong các cơ quan ban, ngành quan tâm hơn nữa để phát triển thương hiệu của mình, nhằm đưa đến sản phẩm đến nhiều người tiêu dùng hơn.”

Khởi nghiệp đổi mới sáng tạo là quá trình khởi nghiệp dựa trên chính những ý tưởng đổi mới sáng tạo; qua đó tạo ra sản phẩm, dịch vụ, quy trình, mô hình kinh doanh mới, góp phần nâng cao giá trị các sản phẩm. Trong xu thế phát triển của công nghệ, các chủ thể khởi nghiệp đổi mới sáng tạo trên địa bàn tỉnh đã có nhiều cách làm hay để quảng bá sản phẩm, tiếp cận khách hàng thông qua việc phát huy tối đa lợi ích của các nền tảng mạng xã hội mang lại. Từ việc khai thác tốt các trang mạng xã hội, các chủ thể có thể tiếp cận, kết nối với khách hàng dễ dàng hơn.

Chị Phan Thị Trần Sa – Tổ dân phố 2, thị trấn Đak Pơ, huyện Đak Pơ cho biết: “Sản phẩm của chúng tôi chủ yếu quảng cáo trên Facebook, Zalo, cũng có Website, sắp tới cũng sẽ lập Website cho sản phẩm. Facebook là một trang rất là mạnh, trong thời gian qua tôi giới thiệu sản phẩm của tôi trên nền tảng Facebook, sắp tới sẽ mở rộng trên Website riêng của cơ sở.”

Cùng với sự chủ động của các chủ thể với những ý tưởng khởi nghiệp đổi mới sáng tạo thì các cấp, ngành, đoàn thể trên địa bàn tỉnh Gia Lai đã quan tâm tạo lập hệ sinh thái khởi nghiệp đổi mới sáng tạo tỉnh Gia Lai năng động và hiệu quả với sự tham gia, kết nối thường xuyên của các thành tố trong hệ sinh thái khởi nghiệp đổi mới sáng tạo. Với chức năng, nhiệm vụ được giao, Sở Khoa học và Công nghệ Gia Lai đã tích cực tham mưu các cấp có thẩm quyền ban hành các cơ chế, chính sách như: Kế hoạch triển khai Đề án “Hỗ trợ hệ sinh thái khởi nghiệp đổi mới sáng tạo quốc gia đến năm 2025” trên địa bàn tỉnh Gia Lai; thành lập Ban điều hành Mạng lưới khởi nghiệp đổi mới sáng tạo và Sở Khoa học và Công nghệ đã triển khai xây dựng Cổng thông tin Khởi nghiệp của tỉnh với địa chỉ: http://startup.gialai.gov.vn. Công tác thông tin, truyền thông, phát triển hoạt động đào tạo, nâng cao năng lực và dịch vụ cho khởi nghiệp đổi mới sáng tạo với các nội dung liên quan gồm: Phát triển tài sản trí tuệ trong doanh nghiệp, HTX; Phát triển tài sản trí tuệ trong doanh nghiệp, HTX; sở hữu trí tuệ với khởi nghiệp đổi mới sáng tạo; Đăng ký bảo hộ sáng chế, giải pháp hữu ích,… Sở cũng đã phối hợp với các ngành tổ chức các cuộc thi khởi nghiệp đổi mới sáng tạo. Đặc biệt hơn, tỉnh đã quan tâm phát triển cơ sở phục vụ hoạt động khởi nghiệp đổi mới sáng tạo, trong giai đoạn 2021 – 2023. Sở Khoa học và Công nghệ đang triển khai Dự án “Đầu tư xây dựng cơ sở hạ tầng khu vườn ươm, trung tâm khởi nghiệp đổi mới sáng tạo làm trọng điểm tại tỉnh” để xây dựng cơ sở ươm tạo, trung tâm khởi nghiệp đổi mới sáng tạo, để triển khai ý tưởng, dự án khởi nghiệp có tính khả thi; đồng thời hỗ trợ doanh nghiệp nhỏ và vừa ứng dụng, đổi mới công nghệ từ kết quả nghiên cứu nhằm tăng số lượng sản phẩm khoa học, công nghệ áp dụng  vào sản xuất theo nhu cầu của doanh nghiệp và quản trị được nguồn tài sản khoa học và công nghệ.

Ông Nguyễn Ngọc Cường – Phó Giám đốc Sở Khoa học và Công nghệ Gia Lai trao đổi: “Sở đã thành lập được cổng thông tin điển tử, chuyên mục về hệ sinh thái khởi nghiệp trên Website. Cái này cung cấp được các dữ liệu, các thông tin, các trường thông tin doanh nghiệp, hợp tác xã, các hộ liên quan tinh thần khởi nghiệp. Thứ 2 là Sở cũng phối hợp với các doanh nghiệp trẻ, câu lạc bộ, các cơ quan hỗ trợ về hệ sinh thái khởi nghiệp cho các đối tượng tham gia. Thứ 3 trong giai đoạn này, năm 2018 – 2021, Sở Khoa học công nghệ đã phối hợp với Hội Liên hiệp phụ nữ, với các đơn vị quản lý nhà nước, các cơ quan chức năng tổ chức và TP Hồ Chí Minh học tập khởi nghiệp đổi mới sáng tạo.”

Với những hoạt động, chương trình được thực hiện trong hệ sinh thái khởi nghiệp đổi mới sáng tạo đã góp phần tổ chức thực hiện các hoạt động hỗ trợ cộng đồng khởi nghiệp một cách hiệu quả tại địa phương. Để chương trình khởi nghiệp đổi mới sáng tạo của tỉnh Gia Lai phát triển bền vững, các cấp, ngành đang tiếp tục quan tâm xây dựng kế hoạch đào tạo nguồn nhân lực am hiểu nhiều lĩnh vực, có khả năng tiếp cận và ứng dụng, đồng thời kết nối được các nguồn lực để cùng hỗ trợ cho hoạt động khởi nghiệp đổi mới sáng tạo; Xây dựng các cơ chế hỗ trợ và ưu đãi dành cho doanh nghiệp khởi nghiệp, các nhà đầu tư, tạo môi trường thuận lợi cho hỗ trợ khởi nghiệp đổi mới sáng tạo và có cơ chế để hình thành, công nhận các loại hình đầu tư: quỹ đầu tư mạo hiểm, nhà đầu tư thiên thần,… để hỗ trợ các cá nhân, tổ chức khởi nghiệp đổi mới sáng tạo. Đồng thời, tập trung đầu tư xây dựng cơ sở vật chất, đầu tư trang thiết bị nhằm tạo môi trường thuận lợi hỗ trợ các dự án khởi nghiệp.

Thúy Diện – Duy Linh