Thời gian qua, tỉnh Gia Lai đã chủ động triển khai sâu rộng các văn bản chỉ đạo, hướng dẫn của Trung ương, của tỉnh và huy động hệ thống chính trị cùng vào cuộc triển khai thực hiện các CTMTQG. Ban Chỉ đạo thực hiện các CTMTQG giai đoạn 2021-2025 đã được thành lập từ cấp tỉnh đến cấp xã; công tác quản lý, điều hành chương trình được thực hiện thống nhất, đồng bộ. Nội dung các văn bản quản lý, điều hành đã thể hiện tính phân cấp, phân quyền, nhất là trao quyền cho người dân, tạo được sự công khai, công bằng, minh bạch trong quá trình triển khai thực hiện các dự án. Việc xác định địa bàn, đối tượng thực hiện các chương trình đảm bảo theo các quy định của Trung ương và văn bản hướng dẫn của các Bộ, ngành liên quan. Theo kế hoạch, giai đoạn 2021-2025, tổng nguồn vốn đầu tư phát triển thực hiện 3 CTMTQG trên địa bàn tỉnh trên 3.838 tỷ đồng; trong đó, ngân sách Trung ương gần 3.100 tỷ đồng; ngân sách tỉnh hơn 758 tỷ đồng. Năm 2021, tỉnh Gia Lai đã phân bổ hơn 61,6 tỷ đồng để triển khai các chương trình, giải ngân vốn đạt 82,35% kế hoạch, chủ yếu là vốn sự nghiệp của CTMTQG xây dựng nông thôn mới và giảm nghèo bền vững. Năm 2022, tổng vốn đầu tư phát triển đã giải ngân là hơn 435,3 tỷ đồng, đạt gần 62% kế hoạch giao. Năm 2023, tổng vốn ngân sách Nhà nước phân bổ cho tỉnh để triển khai thực hiện 3 CTMTQG là hơn 1.690 tỷ đồng; 6 tháng đầu năm nay, tỉnh đã giải ngân tổng vốn đầu tư phát triển đạt 6,2% kế hoạch; vốn sự nghiệp đạt 5,4% kế hoạch.

Qua 2 năm triển khai thực hiện các CTMTQG, nền kinh tế của tỉnh Gia Lai đã có những chuyển biến tích cực, cơ sở hạ tầng phát triển mạnh mẽ; tốc độ tăng trưởng sản phẩm trên địa bàn tỉnh đạt khá; tổng sản phẩm trong tỉnh (GRDP) năm 2022 (theo giá so sánh 2010) tăng 9,16% so với năm 2021. GRDP bình quân đầu người đạt 60,45 triệu đồng; tỷ lệ hộ nghèo (theo chuẩn nghèo tiếp cận đa chiều giai đoạn 2022-2025) giảm còn 10,09%. Tốc độ tăng tổng sản phẩm GRDP trong 6 tháng đầu năm 2023 ước đạt 5,54%, đứng 35 cả nước và đứng thứ hai trong khu vực Tây Nguyên. Các lĩnh vực văn hóa-xã hội, giáo dục và đào tạo, y tế trên địa bàn tỉnh tiếp tục có bước phát triển; công tác quan tâm, chăm lo đến các gia đình chính sách, người có công, đối tượng xã hội được triển khai thực hiện thường xuyên.

Tại buổi giám sát, đại diện các sở, ngành của tỉnh Gia Lai đã đề xuất Ủy ban Dân tộc sớm báo cáo Thủ tướng Chính phủ cho các xã Khu vực III theo Quyết định số 861 tiếp tục được hưởng chính sách thuộc Khu vực III sau khi có quyết định hoàn thành xây dựng nông thôn mới; sớm ban hành Bộ tài liệu đào tạo để các địa phương có cơ sở triển khai thực hiện. Chính phủ điều chỉnh mức hỗ trợ tiền ăn cho người học thuộc đối tượng thụ hưởng từ 30.000 đồng/người lên 50.000 đồng/người/ngày thực học; Bộ Lao động-Thương binh và Xã hội nghiên cứu, điều chỉnh bộ công cụ đánh giá, đo lường hộ nghèo, hộ cận nghèo phù hợp với tình hình thực tế của từng vùng miền, khu vực…

Phát biểu tại buổi giám sát, Chủ tịch UBND tỉnh Trương Hải Long cho biết: Thời gian tới, tỉnh Gia Lai sẽ tiếp tục lãnh đạo, chỉ đạo, tập trung triển khai các giải pháp nhằm thực hiện có hiệu quả các CTMTQG. Đặc biệt sẽ chủ động xây dựng kế hoạch, ban hành các văn bản hướng dẫn song hành với hướng dẫn của các bộ, ngành Trung ương; tăng cường mở các lớp tập huấn, bồi dưỡng và đôn đốc việc giải ngân các nguồn vốn, kịp thời tháo gỡ khó khăn, vướng mắc trong tổ chức thực hiện.

Đồng chí Trương Hải Long – Phó Bí thư Tỉnh ủy, Chủ tịch UBND tỉnh Gia Lai phát biểu: “Chương trình phát triển kinh tế vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi triển khai đến 2025 thì cũng mong các đồng chí tạo điều kiện giúp đỡ vì giai đoạn đầu triển khai còn nhiều bỡ ngỡ, nhiều vướng mắc thì mong các đồng chí tạo điều kiện cho chuyển vốn sang các năm tiếp theo để từ nay đến cuối nhiệm kỳ đạt được mục tiêu mà nghị quyết giai đoạn này đề ra. Về phía địa phương thì những vướng mắc trong khâu tổ chức thực hiện thì chúng tôi tập trung tháo gỡ. Còn về chương trình nông thôn mới và giảm nghèo bước vào giai đoạn 2 thì thưa các đồng chí thì cùng với Nghị quyết 23 của Bộ Chính trị về phát triển vùng Tây Nguyên thì hiện nay chúng tôi đang giữ vững kết quả đạt được trong giai đoạn vừa rồi được Bộ Chính trị cũng như nghị quyết Đảng bộ tỉnh đã triển khai. Khi triển khai các chương trình này thì có rất nhiều yếu tố cần tính đến, ngoài nguồn lực hỗ trợ từ Trung ương thì còn có nguồn đối ứng của địa phương thì có thể sang những năm sau khi nguồn thu địa phương tốt hơn thì có sự đầu tư đồng bộ, khi đó hiệu quả các chương trình sẽ cao hơn.”

Phát biểu kết luận buổi giám sát, đồng chí Y Thanh Hà Niê Kđăm – Uỷ viên Ban Chấp hành Trung ương Đảng, Uỷ viên Uỷ ban Thường vụ Quốc hội, Chủ tịch Hội đồng Dân tộc Quốc hội ghi nhận và đánh giá cao các cấp, các ngành của tỉnh Gia Lai đã tích cực chỉ đạo thực hiện toàn diện về nội dung các CTMTQG và đạt được nhiều kết quả bước đầu; một số mô hình được triển khai tập trung như: mô hình tạo sinh kế, đào tạo nghề, xây nhà ở cho người dân… đã huy động được người dân tham gia thực hiện. Tỉnh cũng đã chủ động, tích cực ban hành hệ thống văn bản về cơ chế chính sách, cơ bản đáp ứng yêu cầu triển khai thực hiện các CTMTQG. Tổ chức phân công nhiệm vụ cụ thể cho các thành viên Ban chỉ đạo các cấp phù hợp với nhiệm vụ từng giai đoạn của Chương trình; công tác đôn đốc, kiểm tra, giám sát việc thực hiện Chương trình được các cấp, các ngành quan tâm, phối hợp thực hiện. Các CTMTQG đã thể hiện được vai trò, ý nghĩa quan trọng trong việc giảm nghèo bền vững, cải thiện mức sống cho các hộ dân và nâng cao cơ sở hạ tầng, đặc biệt tại các thôn, làng đặc biệt khó khăn, góp phần thực hiện thắng lợi các chỉ tiêu phát triển kinh tế – xã hội của tỉnh Gia Lai.

Đồng chí Y Thanh Hà Niê Kđăm – Ủy viên Ban Chấp hành Trung ương Đảng, Ủy viên Ủy ban Thường vụ Quốc hội, Chủ tịch Hội đồng Dân tộc Quốc hội

Đồng chí Y Thanh Hà Niê Kđăm – Ủy viên Ban Chấp hành Trung ương Đảng, Ủy viên Ủy ban Thường vụ Quốc hội, Chủ tịch Hội đồng Dân tộc Quốc hội nhấn mạnh: “Đoàn giám sát đánh giá cao sự lãnh đạo, chỉ đạo của Tỉnh ủy, HĐND, UBND tỉnh, Ban Chỉ đạo của 3 chương trình; các đồng chí đã khẳng định mô hình hoạt động theo ban chỉ đạo này là phù hợp, là hiệu quả, một ban chỉ đạo cho cả 3 chương trình. Bên cạnh đó, qua buổi làm việc hôm nay thì giúp chúng ta nhìn rõ hơn thực trạng thực hiện 3 chương trình này, giữa địa phương với Chính phủ, giữa các địa phương với nhau; từ đó để chúng ta biết ta đang đi thế nào, đi ở đâu để chúng ta xác định. Có những nội dung sau buổi làm việc hôm nay thì tỉnh cũng xác định có những nội dung cần phải điều chỉnh ở kế hoạch cho rõ hơn, cách làm cụ thể hơn để làm sao để chúng ta làm đạt yêu cầu đặt ra.”

Đồng chí Y Thanh Hà Niê Kđăm nhấn mạnh: 3 CTMTQG triển khai trong giai đoạn 2021 – 2025 về xây dựng nông thôn mới; giảm nghèo bền vững; phát triển kinh tế – xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi có ý nghĩa quan trọng đối với phát triển kinh tế – xã hội, tập trung nguồn lực đầu tư cho các địa bàn khó khăn, góp phần nâng cao sinh kế và cải thiện đời sống vật chất, tinh thần của người dân, được Đảng, Quốc hội, Chính phủ và Nhân dân đặc biệt quan tâm. Để thực hiện có hiệu quả 3 CTMTQG, đồng chí Chủ tịch Hội đồng Dân tộc Quốc hội đề nghị tỉnh Gia Lai phải đề ra các giải pháp hết sức căn cơ, huy động sự vào cuộc quyết liệt của cả hệ thống chính trị; đồng thời tiếp thu các ý kiến mà thành viên Đoàn Giám sát của Quốc hội đã chỉ ra để vận dụng linh hoạt vào quá trình thực hiện từng chương trình mục tiêu quốc gia nhằm sát với tình hình thực tế.

Đồng chí Y Thanh Hà Niê Kđăm – Ủy viên Ban Chấp hành Trung ương Đảng, Ủy viên Ủy ban Thường vụ Quốc hội, Chủ tịch Hội đồng Dân tộc Quốc hội chỉ đạo: “Đối với tỉnh Gia Lai thì các đồng chí cần quan tâm đến các ý kiến đóng góp của các thành viên đoàn giám sát hôm nay, những trao đổi của các bộ, ngành hôm nay để các đồng chí rà soát lại trong thực hiện nhiệm vụ của mình. Những gì cần phải có sự điều chỉnh lại thì cần phải có sự quyết tâm cao hơn, đồng thời cần phải cụ thể hơn để làm sao trong năm 2023 chúng ta có cơ sở để hoàn thành tốt, đạt kết quả trong thực hiện 3 chương trình này. Cũng đề nghị tỉnh chú trọng trong công tác hoàn thiện các báo cáo sau buổi làm việc hôm nay, gửi lại đoàn trước ngày 1.8 để đoàn có cơ sở tổng hợp, báo cáo Ủy ban Thường vụ Quốc hội. Bên cạnh ý kiến đóng góp, kiến nghị của tỉnh thì chúng tôi cũng đề nghị các bộ, ngành với chức năng, thẩm quyền được giao thì tiếp tục tham mưu cho Chính phủ để tháo gỡ và ban hành kịp thời hệ thống văn bản để tháo gỡ một cách căn cơ, có hệ thống, từ đó có sự hướng dẫn kịp thời, đồng bộ. Bức tranh này thì năm 2023 chúng ta phải bàn nhiều hơn đến kết quả đạt được để làm cơ sở thực hiện cho năm 2024.”

Đồng chí Chủ tịch Hội đồng Dân tộc Quốc hội Y Thanh Hà Niê Kđăm tin tưởng: Với sự đoàn kết, chung sức đồng lòng, tỉnh Gia Lai sẽ thực hiện thắng lợi 3 CTMTQG giai đoạn 2021 – 2025, từ đó không ngừng nâng cao đời sống vật chất, tinh thần cho Nhân dân, nhất là đồng bào dân tộc thiểu số; xây dựng diện mạo nông thôn trên địa bàn tỉnh ngày càng khang trang, khởi sắc.

Đoàn Bình – R’Piên – Thanh Sáng