Đồng chí Khamtay Siphandone, nguyên Chủ tịch Ban Chấp hành Trung ương Đảng Nhân dân Cách mạng Lào, nguyên Chủ tịch nước, nguyên Thủ tướng, nguyên Phó Thủ tướng, nguyên Bộ trưởng Bộ Quốc phòng nước Cộng hòa Dân chủ Nhân dân (CHDCND) Lào đã từ trần vào ngày 02/4/2025. Đồng chí là một trong những nhà lãnh đạo kiệt xuất của Lào, đóng góp vô cùng to lớn cho sự nghiệp cách mạng Lào cũng như trong việc xây dựng và củng cố mối quan hệ hữu nghị vĩ đại, đoàn kết đặc biệt giữa Lào và Việt Nam. Tuy đồng chí Khăm Tày Si Phăn Đon đã đi xa nhưng những dấu ấn lịch sử và những đóng góp to lớn của đồng chí vẫn mãi là ngọn hải đăng soi đường cho tình đoàn kết Việt – Lào đời đời bền vững.
Đồng chí Khăm-Tày Si-Phăn-Đon sinh ngày 08/2/1924. Năm 1947, với tư cách là đại biểu Chính phủ Lào kháng chiến, đồng chí Khăm-Tày Si-Phăn-Đon đã gặp đồng chí Phạm Văn Đồng, đại biểu thường trực Chính phủ Việt Nam Dân chủ Cộng hòa tại miền Nam Việt Nam, ở tỉnh Quảng Ngãi. Cuộc gặp này đánh dấu sự hình thành liên minh chiến đấu giữa Lào và Việt Nam trong cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp.
Những năm sau đó, đồng chí Khăm-Tày Si-Phăn-Đon đã kề vai sát cánh với Chủ tịch Kaysone Phomvihane, Chủ tịch Souphanouvong và các nhà lãnh đạo khác, cống hiến không mệt mỏi trí tuệ và sức lực để tổ chức, lãnh đạo phong trào cách mạng Lào ngày càng trưởng thành và phát triển, giành được những thắng lợi liên tiếp, hoàn thành thắng lợi sự nghiệp đấu tranh giải phóng dân tộc, khai sinh ra nước CHDCND Lào vào ngày 02/12/1975, đưa đất nước từng bước tiến lên mục tiêu chủ nghĩa xã hội.
Một trong những dấu ấn sâu đậm trong sự nghiệp của đồng chí Khăm-Tày Si-Phăn-Đon chính là những đóng góp to lớn của đồng chí trong việc xây dựng, củng cố và phát triển tình hữu nghị Việt Nam – Lào. Trong giai đoạn kháng chiến, cứu quốc, đồng chí Khăm-Tày Si-Phăn-Đon đã cùng chia ngọt sẻ bùi, kề vai sát cánh với các chuyên gia quân sự và bộ đội tình nguyện Việt Nam trong nhiều trận đánh ở nhiều chiến trường khác nhau, góp phần cho chiến thắng vẻ vang của hai dân tộc trong cuộc chiến chống kẻ thù chung. Trong công cuộc bảo vệ, xây dựng và phát triển đất nước, Chủ tịch Khăm-Tày Si-Phăn-Đon luôn hợp tác chặt chẽ với Việt Nam để trao đổi, chia sẻ kinh nghiệm, hỗ trợ và giúp đỡ lẫn nhau. Năm 1977, đồng chí tham gia tích cực vào việc ký kết Hiệp ước Hữu nghị và Hợp tác Việt Nam – Lào, đặt nền móng pháp lý cho quan hệ song phương.
Năm 1994, trong chuyến thăm chính thức Việt Nam của Chủ tịch Khăm-Tày Si-Phăn-Đon, hai nước đã ký Tuyên bố chung về tăng cường hợp tác toàn diện, trong đó nhấn mạnh: “Lào và Việt Nam sẽ tiếp tục đoàn kết, hỗ trợ lẫn nhau như những người anh em”. Tới chuyến thăm Việt Nam sau đó vào tháng 3/1999, đồng chí đã khẳng định: “Việt Nam là người bạn, người đồng chí thủy chung nhất của nhân dân Lào”.
Trong lĩnh vực kinh tế, đồng chí Khăm-Tày Si-Phăn-Đon chủ trương tăng cường hợp tác, tạo điều kiện thuận lợi cho các doanh nghiệp Việt Nam đầu tư và kinh doanh tại Lào. Các dự án hợp tác kinh tế quan trọng như Đường Hồ Chí Minh nhánh Lào và việc Việt Nam đầu tư vào thủy điện Xekaman 3 đã góp phần quan trọng vào sự phát triển kinh tế-xã hội của Lào. Cũng trong nhiệm kỳ của đồng chí, hàng ngàn sinh viên Lào đã được đào tạo tại Việt Nam.
Được tin đồng chí Khăm-Tày Si-Phăn-Đon từ trần, ngày 03/4, đồng chí Tô Lâm – Tổng Bí thư Ban Chấp hành Trung ương Đảng Cộng sản Việt Nam đã dẫn đầu Đoàn lãnh đạo cấp cao của Đảng, Nhà nước Việt Nam sang Lào viếng đồng chí Khăm-Tày Si-Phăn-Đon.
Thay mặt Đảng, Nhà nước và Nhân dân Việt Nam, Tổng Bí thư Tô Lâm bày tỏ đau xót trước sự ra đi của đồng chí Khăm-Tày Si-Phăn-Đon và gửi tới các đồng chí lãnh đạo cấp cao của Lào, toàn thể nhân dân Lào và gia quyến đồng chí Khăm-Tày Si-Phăn-Đon lời chia buồn sâu sắc nhất.
Tổng Bí thư Tô Lâm nhấn mạnh: Đồng chí Khăm-Tày Si-Phăn-Đon không chỉ là nhà lãnh đạo kiệt xuất thuộc thế hệ đầu tiên gây dựng cách mạng Lào, lãnh đạo cuộc cách mạng dân tộc dân chủ trước đây và sự nghiệp bảo vệ và phát triển đất nước, nhà lãnh đạo tiên phong trong việc triển khai đường lối đổi mới toàn diện của Đảng Nhân dân Cách mạng Lào, mà còn là người bạn thủy chung, tình nghĩa, son sắt; người đồng chí thân thiết, gắn bó, luôn kề vai sát cánh với Việt Nam trong suốt chặng đường đấu tranh bảo vệ Tổ quốc và xây dựng đất nước của hai dân tộc. Sự ra đi của đồng chí là một tổn thất to lớn đối với Đảng, Nhà nước và Nhân dân hai nước Lào và Việt Nam.
Trong không khí trang nghiêm và xúc động, Tổng Bí thư Tô Lâm và các đồng chí lãnh đạo Lào đã cùng ôn lại sự nghiệp cách mạng vẻ vang của đồng chí Khăm-Tày Si-Phăn-Đon kể từ khi đồng chí tham gia Đảng Cộng sản Đông Dương, đặc biệt là các hoạt động gắn bó với cách mạng Việt Nam, gắn bó với các bậc lãnh đạo tiền bối cách mạng Việt Nam và khẳng định đây là những biểu hiện sinh động của sự gắn bó keo sơn, thủy chung hiếm có giữa hai Đảng, hai Nhà nước và sự nghiệp cách mạng hai dân tộc.
Các đồng chí lãnh đạo cấp cao của Lào khẳng định mặc dù đồng chí Khăm-Tày Si-Phăn-Đon đã rời xa, nhưng những thế hệ lãnh đạo tiếp theo của Lào sẽ tiếp tục cùng các đồng chí lãnh đạo Đảng, Nhà nước Việt Nam củng cố, vun đắp mối quan hệ đoàn kết hữu nghị đặc biệt Việt Nam – Lào mà Chủ tịch Hồ Chí Minh, Chủ tịch Cay-xỏn Phôm-vi-hản, Chủ tịch Xu-pha-nu-vông cùng các thế hệ lãnh đạo hai nước đã dày công xây dựng, ngày càng phát triển./.
(Theo VTV)