Năm học 2015-2016 là năm đầu tiên học sinh, sinh viên (HS-SV) thực hiện theo luật sửa đổi bổ sung một số điều của Luật Bảo hiểm y tế (BHYT). Theo đó sẽ có những quy định cụ thể trong tham gia BHYT cũng như điều chỉnh về mức đóng BHYT đối với nhóm đối tượng này. Tại Gia Lai, mục tiêu đặt ra là từ 90% trở lên tỷ lệ HS-SV tham gia BHYT tại trường trong năm học này. Tuy nhiên để đạt được kết quả, không ít những khó khăn được đặt ra cho các ngành BHXH, Giáo dục&Đào tạo, cũng như phụ huynh và các nhà trường.
Theo Luật BHYT sửa đổi được triển khai trong năm học 2015-2016, HS-SV là nhóm đối tượng bắt buộc tham gia BHYT, và mức đóng BHYT cũng sẽ tăng từ 3% trước đây lên 4,5% so với mức tiền lương cơ sở.
Ông Trần Ngọc Tuấn, Trưởng Phòng Thu – BHXH tỉnh Gia Lai nói: “ Nguyên nhân của việc tăng mức phí này là để đồng nhất mức đóng BHYT của HS-SV theo các đối tượng khác; thứ 2 là để đảm bảo được nguồn kinh phí để chi trả chế độ chính sách về BHYT khi học sinh khám chữa bệnh; và thứ 3 là khi tăng nguồn này lên thì kinh phí trong chăm sóc sức khỏe ban đầu dành cho các trường sẽ đầu tư vào việc chăm sóc sức sức khỏe ban đầu ngay tại nhà trường cho các cháu, đảm bảo quyền lợi cho HS-SV khi tham gia BHYT”.
Cùng với việc tăng mức đóng BHYT, hình thức đóng cũng được chuyển từ theo năm học sang năm tài chính với 03 phương thức cho học sinh và phụ huynh lựa chọn trong năm đầu tiên triển khai Luật BHYT sửa đổi, đó là: Đóng một lần 15 tháng (từ ngày 01/10/2015 đến ngày 31/12/2016); hoặc đóng ba tháng (từ ngày 01/10/2015 đến ngày 31/12/2015) sau đó đóng 01 lần 12 tháng còn lại của năm 2016; hoặc đóng ba tháng (từ ngày 01/10/2015 đến ngày 31/12/2015) sau đó đóng 02 lần, mỗi lần 06 tháng của năm 2016. Việc giãn đóng BHYT này có thể sẽ góp phần để đảm bảo cho tỷ lệ HS-SV tham gia BHYT tại trường; tuy nhiên đi kèm với đó cũng là không ít khó khăn của các nhà trường.
Thầy Cao Xuân Hà, Phó Hiệu trưởng Trường THPT Phan Bội Châu, TP.Pleiku nói về khó khăn trong việc triển khai thu BHYT: “ Khó khăn lớn nhất bây giờ đó là vấn đề thu tiền BHYT cho HS. Bây giờ theo luật mới thay đổi thu theo năm học thành năm tài chính thì có 2 loại đối tượng; đó là học sinh lớp 12 thì thu theo 12 tháng, các nhóm học sinh còn lại thì thu 15 tháng để đồng bộ theo năm tài chính. Thế thì bây giờ thu, tất nhiên nếu gia đình có điều kiện thì người ta sẽ nộp hết 12 tháng hoặc 15 tháng nhưng những gia đình khó khăn, không thuộc diện hưởng chính sách, không được hỗ trợ của Nhà nước thì người ra sẽ rất khó khăn về tài chính để nộp 1 lần. Thì nhà trường sẽ có chỉ đạo nộp 2 lần, mà 2 lần như thế thì cũng gặp phải nhiều phức tạp cho giáo viên chủ nhiệm tiến hành thu”.
Mặc dù đã được Nhà nước hỗ trợ 30% mức đóng đối với HS-SV không thuộc hộ gia đình cận nghèo, và hỗ trợ tới 70% mức đóng đối với HS-SV thuộc hộ gia đình cận nghèo, nhưng trên địa bàn tỉnh Gia Lai hiện vẫn còn 36,37% HS-SV chưa tham gia BHYT tại trường, tương ứng với 68.020 HS-SV trong năm học 2014-2015 vừa qua. Vì vậy mục tiêu đặt ra đạt từ 90% trở lên tỷ lệ HS-SV trong toàn tỉnh tham gia BHYT tại trường trong năm học này trong khi mức đóng lại tăng gấp 1,5 lần càng khó.
Ông Trần Ngọc Tuấn, Trưởng phòng Thu – BHXH tỉnh Gia Lai nói thêm: “Việc tăng phí này cũng ảnh hưởng rất lớn đến học sinh khi tham gia BHYT; bởi vì ngay từ đầu năm học thì HS-SV phải đóng nhiều khoản; do vậy ít nhiều cũng sẽ ảnh hưởng đến tỷ lệ HS-SV tham gia BHYT trong năm học này. Đó là ảnh hưởng thứ nhất, thứ 2 là khi mà tăng mức phí này thì 1 số phụ huynh học sinh cũng lựa chọn nhiều loại hình bảo hiểm khác mà không tham gia BHYT, ảnh hưởng nhiều đến lựa chọn tham gia BHYT của học sinh mặc dù theo luật thì nhóm đối tượng này bắt buộc tham gia BHYT tại nhà trường”.
Khó khăn do mức phí tăng lên và sẽ ảnh hưởng đến tỷ lệ HS-SV tham gia BHYT; vì vậy con số 90% trở lên tỷ lệ HS-SV tham gia BHYT tại trường trong năm học 2015-2016 là thách thức đối với ngành BHXH cũng như ngành GD&ĐT Gia Lai; bởi quy định thì như thế nhưng để luật đi vào cuộc sống thì đó là vấn đề còn bỏ ngỏ mà chúng ta cần quan tâm ./.
Mỹ Tiến -Xuân Huy