Xã Ia Mơ Nông, huyện Chư Păh với hơn 80% là đồng bào Jrai, các thôn, làng đã được quy hoạch ngăn nắp, sạch sẽ, tạo ấn tượng tốt với khách tham quan.

Làng Phun và làng Kép – 2 làng Jrai kiểu mẫu được xem là điểm nhấn, tạo sự kết nối cho mô hình du lịch cộng đồng ở xã Ia Mơ Nông. Hiện tại 2 làng có Câu lạc bộ Dệt thổ cẩm, Tổ Đan lát và Đội Văn nghệ. Đã quen dần với việc có nhiều du khách đến tham quan, tìm hiểu văn hóa nên bà con trong làng rất cởi mở và thân thiện, sẵn sàng trở thành hướng dẫn viên du lịch thực thụ.

Bà Rơ Chăm H’Nghi – Làng Kép, xã Ia Mơ Nông, huyện Chư Păh nói: “Làng mình nhiều người biết dệt vải, đan gùi. Mình được bà, mẹ chỉ dệt từ nhỏ đến giờ không nhớ đã dệt được bao nhiêu váy, áo nữa. Khách đến tham quan làng khen mình dệt đẹp, rồi mua về làm quà. Những ai muốn thử học cách dệt vải, mình sẵn sàng bày để mọi người biết nghề truyền thống của dân tộc Jrai.”

Ngày càng có nhiều đoàn khách trong và ngoài nước đến Ia Mơ Nông tham quan, trải nghiệm những hoạt động văn hoá, phong tục tập quán độc đáo trong đời sống sinh hoạt hàng ngày của cư dân Jrai bản địa như: dệt thổ cẩm, đan lát, giã gạo; thưởng thức văn hóa ẩm thực và hòa mình vào tiếng cồng chiêng, nhịp xoang rộn ràng. Nhờ đó, đã tạo điều kiện để bà con có thêm thu nhập, vừa góp lan tỏa nét đẹp văn hóa truyền thống độc đáo của đất và người Gia Lai đến khách du lịch.

Chị H’Uyên Niê – Quản lý Mô hình “Làng văn hóa du lịch Jrai”, xã Ia Mơ Nông, Chư Păh cho biết: “Cho khách trải nghiệm các hoạt động chính như: Dệt vải, đan gùi, giã lúa để cho ra hạt gạo sạch rồi có thể bán trực tiếp cho khách. Chúng tôi cũng phát triển thêm các hình thức trải nghiệm theo mùa, ở đây không có sẵn mà mùa nào thì du khách sẽ trải nghiệm mùa đó như hiện nay đang là mùa chín rộ cà phê thì sẽ cho khách hái cà phê… Nói chung các hoạt động gần gũi, cuộc sống của bà con thế nào thì du khách sẽ trải nghiệm thế ấy.”

Mặc cho sự ồn ào, náo nhiệt của cuộc sống hiện đại, làng Phung, làng Kép vẫn yên bình, mộc mạc. Tiếng róc rách của vó nước đầu làng, giữa những cổ thụ to sừng sững là những ngôi nhà mồ, pho tượng gỗ huyền bí trầm mặc với thời gian như đưa du khách lạc vào một thế giới tâm linh đầy mê hoặc. Để tiếp tục tạo ra nhiều sản phẩm du lịch hấp dẫn và chuyên nghiệp hơn trong hoạt động, chính quyền địa phương, ngành văn hoá đã tiến hành khảo sát tại một số gia đình có khả năng, khuyến khích người dân đầu tư cơ sở dịch vụ lưu trú, ăn uống phục vụ du khách.

Một tính hiệu tích cực là hiện nay đã có một số công ty du lịch, đơn vị lữ hành trong và ngoài tỉnh đến hợp tác, giúp bà con xây dựng, hoàn thiện các tour, tuyến để đưa vào khai thác hiệu quả, đồng thời cung cấp các sản phẩm truyền thống của người dân địa phương tại các chuỗi cửa hàng tiêu thụ trong nước và hướng tới xuất khẩu.

Anh Vi Văn Hưởng – Công ty Tư vấn – Thương mại – Dịch vụ Du lịch cộng đồng Việt Nam trao đổi: “Cái định hướng của mình là phải cấu trúc lại các sản phẩm hợp lý hơn. Rõ ràng như tổ dệt đã hình thành rồi thì không thể thiếu yếu tố Homestay, tức là lưu trú, khi đó mình tiếp tục hình thành các đội phục vụ khác nữa như ẩm thực, hướng dẫn địa phương…lúc đó mình sẽ kết nối vào chương trình bằng những chuyến famtrip, lữu hành liên kết vùng khi đó sẽ phát triển nhanh.”

Trong xu thế hiện nay, du lịch cộng đồng không chỉ mang lại nhiều lợi ích phát triển kinh tế mà còn góp phần giúp người dân bảo tồn và phát huy những nét văn hóa truyền thống, điều này đã và đang được bà con DTTS ở xã Ia Mơ Nông từng bước tiếp cận thành công. Nhờ sự trợ lực của chính quyền địa phương và ngành văn hoá với nhiều lớp tập huấn, tham quan thực tế đã được tổ chức giúp người dân Ia Mơ Nông có thêm kinh nghiệm làm du lịch. Đặc biệt, mô hình du lịch cộng đồng Ia Mơ Nông không chỉ bó hẹp ở phạm vi của làng, của xã mà còn được kết nối với nhiều điểm đến nổi tiếng trong tour du lịch của huyện Chư Păh và của tỉnh Gia Lai, mở ra cơ hội phát triển bền vững trong tương lai.

 Kim Ngân – Thanh Sáng