So với sản xuất đại trà, phát triển theo mô hình cánh đồng mía mẫu lớn mang lại giá trị kinh tế cao hơn nhiều cho người nông dân. Chính vì vậy mà thời gian qua diện tích cánh đồng mẫu lớn ở vùng nguyên liệu mía phía Đông của tỉnh không ngừng tăng nhanh. Không chỉ tập trung ở vùng người Kinh mà còn được mở rộng ra ở nhiều làng đồng bào dân tộc thiểu số và chủ trương này đang được Nhà máy đường An Khê phối hợp với các địa phương tập trung đẩy mạnh nhằm góp phần thay đổi tư duy, thói quen sản xuất của bà con, thúc đẩy phong trào phát triển kinh tế ngày càng hiệu quả và bền vững hơn.
Thay vì trồng bắp, trồng mì như trước đây thì năm nay một số bà con ở làng Bà bã, xã Kon Yang, huyện KôngChro nghe theo sự vận động của chính quyền địa phương và Nhà máy đường An Khê đã mạnh dạn phá bỏ bờ lô, bờ thửa để phát triển cánh đồng mẫu lớn. Cánh đồng mẫu lớn này có tổng diện tích 16 ha của 8 hộ. Mặc dù năm đầu tiên tham gia phát triển cánh đồng mía lớn, song nhìn đồng mía phát triển xanh tốt bà con đều rất tin tưởng sẽ thành công, thu nhập cao hơn trước.
Ông Đinh Văn Thúy, xã Kon Yang, huyện KôngChro cho biết: “Trước làm bắp nhưng không được bao nhiêu, bà con muốn chuyển trồng khác để giảm đói giảm nghèo. Năm nay là năm thứ nhất làm mía. Sau này thu hoạch được bà con sẽ theo làm với Nhà máy để có lợi hơn, giảm được đói nghèo”.
Ông Đinh A Lú, xã Kon Yang, huyện KôngChro cho biết: “: Năm nay mới bắt đầu làm, thấy cây mía như vậy là được rồi. Bà con mình chỉ muốn làm sao cho hiệu quả hơn trước đây”.
Ngoài cánh đồng này, được biết năm nay Nhà máy đường An Khê còn phối hợp với 4 huyện, thị phía Đông gồm: Đăk Pơ, An Khê, Kbang, KôngChro phát triển thêm nhiều cánh đồng mẫu lớn khác với tổng diện tích 1.000 ha, trong đó vùng đồng bào dân tộc thiểu số chiếm khoảng 20% tổng diện tích. Đến nay, các địa phương đã cơ bản hoàn thành kế hoạch đặt ra, nâng tổng diện tích cánh đồng mẫu lớn trong toàn vùng nguyên liệu mía các huyện phía Đông hiện nay lên 3.000 ha. Kết quả đạt được cho thấy chính sách phát triển cánh đồng mẫu lớn mà Nhà máy đường An Khê thực hiện trong thời gian qua đã đáp ứng tâm tư, nguyện vọng của người dân, góp phần đưa cây mía trở thành cây hàng hóa, mang lại thu nhập cao cho người nông dân. Bình quân mỗi ha mía sản xuất cánh đồng mẫu lớn năng suất đạt từ 100 – 120 tấn/ha, cao gần gấp đôi so với sản xuất đại trà trong khi chi phí đầu tư giảm khoảng 30%.
Ông Nguyễn Hoàng Phước, PGĐ Nhà máy đường An Khê cho biết: “Nhà máy đã có những chính sách riêng để xây dựng cánh đồng lớn. Đối với những cánh đồng trên 30 ha theo tiêu chí của UBND tỉnh trên cùng xứ đồng…nhà máy hỗ trợ 20% khoảng 7 triệu, còn trên 30 ha thì giảm một nửa, trọn gói khoảng 40 triệu. 100% phân bã bùn cho không, tiền vận chuyển cũng được hỗ trợ”.
Nếu như cà phê, hồ tiêu, cao su…là những cây trồng chủ lực và nguồn thu nhập chính của nông dân các huyện phía Tây của tỉnh thì cây mía cũng đã khẳng định được giá trị của mình giúp nông dân các huyện phía Đông, Đông Nam của tỉnh ổn định thu nhập và làm giàu nhờ cây mía. Xét về lợi thế so sánh, hiện nay cây mía có những lợi thế hơn hẳn so với cà phê, cao su, hồ tiêu về tính ổn định của đầu ra nhờ thực hiện chuỗi liên kết giá trị từ khâu trồng, chăm sóc, thu hoạch, bao tiêu sản phẩm trong khi các cây trồng khác chưa tạo được, thị trường tiêu thụ vẫn bấp bênh, phụ thuộc thị trường thế giới.
Hồng Uyên, Thanh Sáng