Hiện trên địa bàn xã Hải Yang (huyện Đak Đoa) 36 cơ sở sơ chế mộc dân .Trong thời điểm mà các loại cây công nghiệp như tiêu, cà phê mất mùa, mất giá thì hoạt động của cơ sở này được xem là nguồn thu nhập đáng kể cho các hộ dân ở đây. Tuy nhiên qua kiểm tra thì mặc dù hầu hết các điểm sơ chế gỗ dân dụng tại đây đều sử dụng nguồn gốc gỗ hợp pháp, được mua gỗ nhập khẩu Châu phi vận chuyển từ các tỉnh phía Bắc vào để chế biến xuất đi nơi khác, nhưng tất cả đều là tự phát và chưa có giấy phép kinh doanh, gây khó khăn cho công tác quản lý của ngành chức năng và chính quyền địa phương.
Cách đây hơn 2 năm trên địa bàn xã Hải Yang huyện Đak Đoa chỉ có 4 hộ dân tự phát thành lập cơ sở mộc dân dụng, chuyên gia công chế biến sản phẩm gỗ xẻ thô chủ yếu phản làm mặt bàn, ghế, giường, tủ, sập gỗ nguyên tấm để xuất bán đi nơi khác. Nguồn gốc số gỗ này được xác định là gỗ nhập khẩu từ Châu phi, được các cơ sở trực tiếp mua và vận chuyển từ Hải phòng và Hà Nội về làm và phân phát lại cho nhiều hộ trung vùng cùng làm theo phương pháp lấy công làm lãi. Thấy hiệu quả thu nhập cao, đến thời điểm hiện tại trên địa bàn xã Hải Yang đã phát triển lên con số 36 cơ sở mộc dân dụng. Sau khi gia công chế biến gỗ thô thành sản phẩm tinh chế, tìm được khách hàng xuất bán đi khắp nơi trong nước.
Anh Nguyễn Hải Phi – Chủ Cơ sở chế biến gỗ tại Thôn 3, xã Hải Yang, huyện Đak Đoa, Gia Lai cho biết: “Tôi làm nghề này cách đây chừng hơn 4 năm. Lúc đầu chỉ có 4-5 cơ sở nay nhiều người cùng làm. Mọi người lấy hàng ở đây về làm xong nếu tìm được đầu ra là xuất bán kiếm lời. Chúng tôi mong muốn huyện, tỉnh cấp giấy phép hoặc vào HTX để thuận lợi cho sản xuất kinh doanh”.
Anh Lương Minh Hạnh – Chủ Cơ sở chế biến gỗ tại Thôn 1, xã Hải Yang, huyện Đak Đoa, Gia Lai cũng nói: “Tôi ở Hải hậu vào đây năm ngoái, sẵn có nghề gia công mộc gia dụng trong tay, thấy họ làm mình cũng nhận làm kiếm thêm thu nhập. Mong muốn được tham gia vào làng nghề tập trung để thuận tiện cho việc sản xuất lâu dài”.
Điểm tập kết gỗ tại thôn 3 xã Hải Yang, mỗi tuần đều có vài chuyến xe chuyên dụng bốc giỡ hàng chủ yếu là gỗ tấm xẻ thô với số lượng hàng trăm mét khối . Theo thống kê của ngành chức năng, có thời điểm 36 cơ sở ở đây hàng ngày sử dụng khoảng 200 lao động lành nghề, bình quân xuất bán trên dưới 300 mét khối gỗ đi các nơi và số lượng gỗ nhập mua về chắc chắn sẽ còn lớn hơn. Theo quan sát của PV, việc các cơ sở gia công, chế biến gỗ ở đây đều có khoảng cách khá xa nhau và mới đây qua kiểm tra của đoàn liên ngành huyện Đak Đoa thì hầu hết các cơ sở đều phát triển một cách tự phát và không có giấy phép kinh doanh. Vấn đề này đặt ra nhiều khó khăn cho công tác quản lý của ngành chức năng và chính quyền địa phương.
Bà Mai Thị Nhung – PCT UBND xã Hải Yang, huyện Đak Đoa, Gia Lai cho biết: “Hiện trên địa bàn xã có 36 hộ làm nghề chế biến gỗ, mỗi cơ sở có 4-5 lao động.. Xã đã lập danh sách mời các hộ lên quán triệt, cam kết không sử dụng gỗ rừng khai thác.Chúng tôi đã nhiều lần kiểm tra, gần đây thực hiện chủ trương của huyện về quy hoạch lại khu sản xuất, chế biến tập trung xã đang vận động 36 cơ sở này thành lập làng nghề hoặc vào HTX để dễ quản lý và tăng thu nhập cho lao động, đảm bảo VSMT”.
Ông Nguyễn Văn Sơn – Hạt trưởng Hạt Kiểm lâm huyện Đak Đoa, Gia Lai cũng cho biết: “Qua kiểm tra thì hầu hết các cơ sở này đều tự phát, chưa có giấy phép kinh doanh. Xác định nguồn gốc gỗ có hồ sơ gốc được nhập từ Châu Phi, chuyển vào từ phía Bắc. Trong thời gian tới chúng tôi tham mưu, đề xuất các cấp quan tâm nên thành lập làng nghề, HTX để thuận tiện cho việc quản lý của ngành chức năng”.
Trước thực trạng trên, kể từ đầu tháng 8 đến nay, UBND huyện Đak Đoa đã tổ chức nhiều cuộc họp, triển khai nhiều đợt kiểm tra về nguồn gốc gỗ, về vệ sinh môi trường và các điều kiện cần thiết trong hoạt động sản xuất kinh doanh của các cơ sở này và đã có đề xuất kiến nghị một số phương án quy hoạch, quản lý có tính khả thi cao.
Ông Nguyễn Tiến Dũng – Phó Chủ tịch UBND huyện Đak Đoa, Gia Lai cho biết: “Các hộ này chủ yếu ở Hải hậu vào có truyền thống làm nghề mộc dân dụng. Giũa năm 2018 huyện đã tổ chức kiểm tra, rà soát. Tuy nhiên việc cấp phép hiện còn đang vướng cơ chế do chưa có quy hoạch khu sản xuất tập trung. Hết tháng 11 này chúng tôi sẽ cố gắng đua các hộ vào khu SXTT nhằm hạn chế lợi dụng đưa gỗ bất hợp pháp vào đây. Cùng với đó là quản lý lao động, chống ô nhiễm MT, tạo công ăn việc làm cho bà con và tránh thất thu thuế” .
Trong khi việc quy hoạch, bố trí sắp xếp các hộ sản xuất, kinh doanh chế biến gỗ đối với 36 hộ dân ở xã Hải Yang vẫn còn phải chờ đợi các bước tiến hành với khoảng thời gian chưa được xác định cụ thể, việc kiểm tra quản lý sát sao của ngành chức năng và chính quyền địa phương cũng rất cần được quan tâm, tăng cường. Bởi dư luận đang rất quan tâm đến vấn đề nhạy cảm: Liệu có hay không việc các cơ sở này lợi dụng trà trộn nguồn gỗ hợp pháp và bất hợp pháp để chế biến, buôn bán và vận chuyển đi các nơi, nhất là đối với một xã vùng sâu nằm rất gần với cửa ngõ Vườn Quốc gia Kon Ka Kinh như Hải Yang./.
Gia Cư- Minh Vũ