Đại thắng mùa Xuân năm 1975 với dấu mốc quan trọng ngày 30/4 đã chấm dứt cuộc kháng chiến chống Mỹ cứu nước, mở ra cho đất nước và dân tộc Việt Nam một kỷ nguyên mới – kỷ nguyên độc lập, tự do, giàu đẹp, văn minh. 40 năm đã qua, chiến tranh và những quá khứ đau thương đã lùi xa; nhà tù, trại giam còn lại là những chứng tích bi hùng của dân tộc dưới ách thống trị của thực dân, đế quốc. Song ký ức một thời máu lửa ấy của các chiến sĩ yêu nước, chiến sĩ cách mạng, các đảng viên cộng sản bị địch bắt tù đày sau 40 năm chiến thắng trở về mãi mãi không bao giờ có thể phai mờ trong tâm trí mỗi người.
Lễ kỷ niệm 40 năm chiến thắng trở về.
Được gặp và cùng nhau ôn lại quá khứ hào hùng, anh dũng của một thời vào sinh ra tử nơi chiến trường ác liệt cũng như tại các nhà tù, trại giam trong 2 cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp và đế quốc Mỹ cứu nước của dân tộc tại lễ kỷ niệm 40 năm chiến thắng trở về tại TP.Pleiku (Gia Lai), với những chiến sĩ cách mạng từng bị địch bắt tù đày, đó có lẽ sẽ là những cảm xúc và kỷ niệm khó quên như chính ký ức của 40 năm về trước.
Trò chuyện với chúng tôi ông Lê Quang Hùng – Cựu tù Côn Đảo hiện đang sống tại Thừa Thiên Huế kể lại: Hồi đó tôi phẫn nộ, nghĩ rằng giặc quyết giết mình nên mình phải quyết đánh trả cho 1 trận rồi sau đó chết. Tôi tưởng là tôi đã chết rồi, nhưng bây giờ, 40 năm sau vẫn gặp lại những đồng chí, đồng đội ở tại nơi này thì không thể diễn tả cảm xúc của mình. Nhưng mà tôi cảm động lắm và tôi nghĩ rằng như vậy là sống lời quá rồi.
Gặp lại sau 40 năm chiến thắng trở về, dường như không ai giấu được cảm xúc của mình. Họ kể cho nhau nghe những câu chuyện về mình, về đồng chí, đồng đội năm xưa như một lời nhắn gửi cho thế hệ mai sau rằng: Cho dù kẻ thù có mạnh, có hung bạo đến đâu chăng nữa, song chỉ cần son sắt một niềm tin vào chính nghĩa độc lập dân tộc và có lòng yêu nước nồng nàn thì nhất định chúng ta sẽ giành thắng lợi.
Các cựu tù chính trị yêu nước thăm nhà lao Pleiku.
Thăm Di tích lịch sử quốc gia Nhà lao Pleiku, được xem lại những hình ảnh cũng như được nghe những câu chuyện về các chiến sĩ cách mạng bị đàn áp, tra tấn và sát hại; tất cả đều cảm phục và xúc động. Cảm phục hơn khi với lòng yêu nước nồng nàn, với ý chí cách mạng kiên cường, lòng kiên trung bất khuất chiến đấu cho lý tưởng “Không có gì quý hơn độc lập, tự do”, các chiến sĩ cách mạng bị địch bắt tù đày đã biến nhà tù của địch thành trường học cách mạng; là nơi rèn luyện ý chí và tinh thần kiên trung bất khuất cho các tù nhân chính trị trong trận chiến không cân sức giữa người tù tay không với kẻ địch đầy đủ những vũ khí tối tân.
Thế nhưng cũng chính trong những năm tháng ác liệt, gian khổ đó với không ít những đòn roi tra tấn của kẻ thù nhưng những người tù đã thầm hứa với nhau quyết sống chết giữ vững khí tiết chiến đấu cho đến ngày thắng lợi cuối cùng, và ước vọng đó đã trở thành hiện thực.
Nhớ về quá khứ ông Nguyễn Đôn Thim-TP.Pleiku – Gia Lai kể: Trong tù thì anh em đùm bọc nhau, nhường cơm sẻ áo cho nhau, chăm sóc nhau lúc ốm đau, hoạn nạn. Tình cảm đó xuất phát từ niềm tin chiến thắng; từ tình cảm đồng chí, đồng đội, đồng lý tưởng, đồng con đường đi theo cách mạng, làm cách mạng; và đồng cảnh ngộ. Hôm nay 40 năm xa cách, gặp lại nhau thì tình cảm đó dạt dào và không thể kể hết được.
Ngày đó, 40 năm về trước, dưới sự lãnh đạo khéo léo, tài tình của đảng ủy, chi bộ của từng phân khu giam, các tù binh cộng sản đã đoàn kết, kiên cường chiến đấu, sẵn sàng chấp nhận mọi sự hy sinh; góp phần cho thắng lợi vĩ đại của cách mạng dân tộc – đại thắng mùa Xuân 1975 vào ngày 30/4. Giờ đây, sau 40 năm, càng cao quý và trân trọng hơn khi chính những con người ấy trong nhà tù cũng như ngoài đời vẫn luôn giữ tình nghĩa thủy chung, son sắt với Đảng, với nhân dân và bạn bè, đồng chí, đồng đội; tiếp tục cống hiến cho quê hương, đất nước ./.
Mỹ Tiến-R’Piên-Hà Đức Thành