Chương trình mục tiêu quốc gia (MTQG) phát triển kinh tế – xã hội (KTXH) vùng đồng bào DTTS&MN có nguồn lực đầu tư lớn, mang theo bao kỳ vọng về sự đổi thay cho vùng đồng bào DTTS&MN tỉnh Gia Lai, cũng như các địa phương trong cả nước. Tại tỉnh Gia Lai, tổng vốn ngân sách nhà nước phân bổ để thực hiện Chương trình MTQG phát triển KTXH vùng đồng bào DTTS&MN từ năm 2022 đến năm 2024 là hơn 2.183 tỷ đồng. Trong đó ngân sách Trung ương hỗ trợ gần 1.917 tỷ đồng, ngân sách địa phương hơn 266 tỷ đồng. Đến nay đã giải ngân được hơn 1.057 tỷ đồng.
Một số nội dung, Dự án đã thực hiện:
Dự án 1: Giải quyết tình trạng thiếu đất ở, nhà ở, đất sản xuất, nước sinh hoạt: Các địa phương đã thực hiện hỗ trợ đất ở cho 36 hộ, nhà ở cho 1.504 hộ, đất sản xuất cho 125 hộ, chuyển đổi nghề cho 3.331 hộ, nước sinh hoạt phân tán cho 4.726 hộ; xây dựng 06 công trình nước sinh hoạt tập trung.
Dự án 2: Quy hoạch, sắp xếp, bố trí, ổn định dân cư ở những nơi cần thiết: Đến nay đã triển khai 13 dự án với 1.838 hộ thụ hưởng…
Dự án 3: Phát triển sản xuất nông, lâm nghiệp bền vững, phát huy tiềm năng, thế mạnh của các vùng miền để sản xuất hàng hóa theo chuỗi giá trị: Tỉnh đã tổ chức thực hiện hỗ trợ khoán bảo vệ rừng và hỗ trợ bảo vệ rừng hơn 92.300 ha; hỗ trợ phát triển sản xuất theo chuỗi giá trị với 168 dự án; hỗ trợ 06 mô hình khởi nghiệp, khởi sự kinh doanh…
Dự án 4: Đầu tư hạ tầng thiết yếu, phục vụ sản xuất, đời sống trong vùng đồng bào DTTS&MN và các đơn vị sự nghiệp công của lĩnh vực dân tộc: Kinh phí đầu tư hạ tầng được phân bổ các địa phương để triển khai đầu tư tại 42 xã và 203 thôn, làng đặc biệt khó khăn. Đã đầu tư xây dựng 153,6 km đường giao thông nông thôn; 536 m2 phòng học, 10 sân trường bê tông 2.196m2, 04 nhà sinh hoạt cộng đồng; tổ chức cứng hoá 70 km đường giao thông liên xã…
Dự án 5: Phát triển giáo dục đào tạo nâng cao chất lượng nguồn nhân lực: Đã hoàn thành thi công xây dựng đầu tư cơ sở vật chất và mua sắm trang thiết bị dạy học cho 07 trường phổ thông dân tộc nội trú, trường phổ thông dân tộc bán trú; mở hơn 600 lớp bồi dưỡng kiến thức dân tộc, xóa mù chữ, đào tạo nghề và nâng cao năng lực cho cán bộ triển khai Chương trình…
Dự án 6: Bảo tồn, phát huy giá trị văn hóa truyền thống tốt đẹp của các DTTS gắn với phát triển du lịch: Hỗ trợ đầu tư 37 công trình xây dựng thiết chế văn hoá, thể thao, xây dựng 02 câu lạc bộ sinh hoạt văn hóa dân gian; hỗ trợ bảo tồn 01 làng truyền thống, 24 đội văn nghệ; hỗ trợ 09 Nghệ nhân Ưu tú người DTTS…
Dự án 7: Chăm sóc sức khỏe nhân dân, nâng cao thể trạng, tầm vóc người DTTS; phòng chống suy dinh dưỡng trẻ em: Đã triển khai cung cấp trang thiết bị y tế cho Trung tâm Y tế huyện Kông Chro, chi trả phụ cấp cho 27 Cô đỡ thôn bản; tổ chức hỗ trợ 176 điểm tiêm chủng…
Dự án 8: Thực hiện bình đẳng giới và giải quyết những vấn đề cấp thiết đối với phụ nữ và trẻ em: Hội LHPN tỉnh đã phối hợp với các đơn vị liên quan và địa phương tổ chức thành lập 270 tổ truyền thông cộng đồng; 242 buổi tuyên truyền về bình đẳng giới, phòng chống bạo lực gia đình; thành lập mới và nâng cao 51 mô hình Địa chỉ tin cậy tại cộng đồng…
Dự án 9: Đầu tư phát triển nhóm DTTS rất ít người và nhóm dân tộc còn nhiều khó khăn: Thực hiện đề án giảm thiểu tình trạng tảo hôn và hôn nhân cận huyết thống trong vùng đồng bào DTTS: Ban Dân tộc và các địa phương đã tổ chức 144 hội nghị tập huấn, cấp phát 36.375 tờ gấp, 22.439 cuốn sổ tay, lắp đặt 87 cụm pa nô, triển khai và duy trì 60 mô hình điểm, tổ chức 16 hội thi tìm hiểu pháp luật…
Dự án 10: Truyền thông, tuyên truyền, vận động trong vùng đồng bào DTTS&MN. Kiểm tra, giám sát đánh giá việc tổ chức thực hiện Chương trình: Các Sở, ban ngành và địa phương đã tổ chức 117 lớp tập huấn về phổ biến giáo dục pháp luật, công nghệ thông tin cho cán bộ hợp tác xã, cán bộ phụ trách công tác dân tộc, tôn giáo, trưởng thôn, già làng, người có uy tín…
Đến nay Chương trình MTQG phát triển KTXH vùng đồng bào DTTS&MN giai đoạn 2021 – 2025 đã có 12/31 chỉ tiêu đạt và vượt theo kế hoạch đề ra. Đã hoàn thành cơ bản công tác định canh, định cư; sắp xếp, bố trí ổn định hộ di cư không theo quy hoạch; tỷ lệ hộ nghèo trong đồng bào dân tộc thiểu số giảm bình quân trên 3%/năm… Những con số trên minh chứng cho sự phát triển và đổi thay đáng mừng ở vùng dân tộc thiểu số của tỉnh.
Già làng Đinh Yom – Làng Stơr, xã Tơ Tung, huyện Kbang, Gia Lai nói: “Bây giờ đường có rồi, trường có rồi, nhà ổn định rồi, ruộng rẫy thì Đảng, Nhà nước đã làm cho cánh đồng ngoài kia rồi. Mình giáo dục con cháu chăm lo làm ăn xóa cái nghèo.”
Già làng Kpă Ghi – Làng Phun – Thanh, xã Ia Băng, huyện Chư Prông, Gia Lai bày tỏ: “Đường xá bây giờ tốt rồi, dân làng cũng làm ăn phát triển kinh tế, từ đó dân xây dựng nông thôn mới, xây dựng đời sống văn hóa tốt hơn…”
Mặc dù đã đạt được những thành tựu, dấu ấn trong ổn định và phát triển KT – XH vùng đồng bào DTTS, nhưng Gia Lai hiện vẫn còn 42 xã và 384 thôn, làng ĐBKK. Do đó, thời gian tới, các cấp, ngành trong tỉnh sẽ tập trung toàn lực thực hiện Chương trình hành động số 29, ngày 20/01/2022 của Tỉnh ủy về thực hiện Chương trình mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế – xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số miền núi giai đoạn 2021 – 2030 trên địa bàn tỉnh và các văn bản chỉ đạo của Đảng và Nhà nước liên quan đến công tác dân tộc, chính sách dân tộc…
Ông Kpă Đô – Trưởng Ban Dân tộc tỉnh Gia Lai trao đổi: “Ưu tiên phát triển toàn diện cho vùng DTTS, nhất là vùng đặc biệt khó khăn; từng bước giảm dần số xã, thôn, làng đặc biệt khó khăn, cải thiện rõ rệt đời sống sinh hoạt người dân; chú trọng thu hút các nguồn lực để đầu tư xây dựng hệ thống kết cấu hạ tầng, kinh tế – xã hội và kết nối phát triển các vùng kinh tế. Đặc biệt, Ban Dân tộc tỉnh sẽ tiếp tục tham mưu cho tỉnh thực hiện có hiệu quả chương trình MTQG PTKT-XH giai đoạn 1, 2021-2025, giai đoạn 2, 2026-2030, làm sao các chính sách đến được với dân để nâng cao đời sống…”
Về nguồn lực đầu tư: Nghiên cứu cơ chế, chính sách ưu đãi để huy động sự tham gia của các ngân hàng thương mại, tổ chức tài chính trong việc triển khai các gói tín dụng, hỗ trợ phát triển sản xuất, góp phần phát huy ý chí tự lực, tự cường, nỗ lực thoát nghèo nhanh và bền vững trong vùng đồng bào DTTS&MN. Tiếp tục đề xuất các chính sách đặc thù để khuyến khích, thu hút và hỗ trợ của các đơn vị tổ chức, cá nhân để đầu tư phát triển kinh tế – xã hội vùng đồng bào DTTS&MN.
Song Nguyễn – Ksor Tuối – Phi Long