Những chiến sĩ từng trực tiếp chiến đấu tại mặt trận chia cắt đỉnh Chư Thoi. Họ là những người đã vào sinh, ra tử; vượt qua mưa bom, bão đạn của quân thù bằng ý chí kiên cường, lòng dũng cảm và trách nhiệm với Tổ quốc, với nhân dân. Một lần nữa được cùng nhau hành quân lên đỉnh Chư Thoi, nhưng giờ đây, người còn người mất, khó tránh khỏi niềm xúc động dâng trào với những người đồng đội từng kề vai sát cánh năm xưa.

Thiếu tướng Nguyễn Văn Chỉnh, Nguyên Phó Tư lệnh Quân khu 2, Trưởng Ban liên lạc Hội Cựu chiến binh Trung đoàn 95 bồi hồi nói: “Tại nơi đây, cách đây hơn 50 năm Trung đoàn 95 được Bộ Tư lệnh mặt trận B3 giao nhiệm vụ triển khai đội hình chiến đấu; chặn đứng đường giao thông tiêu diệt địch và không cho địch tiếp viện từ Pleiku lên Kon Tum tạo điều kiện cho đại quân ở mặt trận Tây Nguyên tấn công Đắk Tô – Tân Cảnh; giải phóng Đắk Tô – Tân Cảnh sau đó tiếp tục tấn công vào thị xã Kon Tum mở rộng vùng giải phóng. Có thể nói khi mà bước chân của Trung đoàn đến đây cả cái đỉnh núi Chư Thoi có những cây ôm không xuể và có những hòn đá mấy hàng mấy chục tấn; nhưng sau 2 đến 3 ngày những cái cây không còn bằng cây tăm vì bị bom đạn phạt hết; đá thì nung thành vôi; bom đạn dội xuống một ngày 12 lần bằng B52 của địch; nhằm làm sao để tiêu diệt không cho lực lượng của ta tồn tại để chốt giữ tuyến đường; để mở thông con đường giao thông chi viện cho Đắk Tô – Tân Cảnh. Phải nói là vô cùng ác liệt, khó khăn; mỗi một ngày có hàng trăm cán bộ chiến sĩ hy sinh; có đồng chí hy sinh chôn xuống rồi nhưng bom đạn lại hết lên lại phải chôn lại”.

Đồng chí Hoàng Xuân Lô – Cựu Chiến binh Trung đoàn 95 kể lại: “Mình cắt đường 14 nó bí quá, nó phải mở đường máu. Khi đó mở đường máu có 4 xe cả xe tăng và xe bọc thép; thì Trung đoàn lệnh cho Tiểu đoàn 394 ra đánh 4 chiếc xe đều cháy. Khi chúng tôi ra kiểm tra là lính lái trong cháy đen thui”.

Trung đoàn 95 đã để lại dấu ấn ở hầu khắp các miền đất nước, từ Bình-Trị-Thiên tới Xa Vẳn Na Khẹt, từ Hà-Nam-Ninh, Thanh-Nghệ-Tĩnh tới Tây Nguyên bất khuất. Đặc biệt, tại tỉnh Gia Lai, năm 1966, Trung đoàn 95 đứng chân hoạt động trên địa bàn huyện 4-5-6-7 của tỉnh Gia Lai, tác chiến chủ yếu trên trục đường giao thông chiến lược số 19, khu vực đèo Mang Yang. Ngày 17-3-1975, trên đà thắng lợi và nhận lệnh của Bộ Chỉ huy Chiến dịch Tây nguyên, Trung đoàn nhanh chóng tiến vào giải phóng thị xã Pleiku và chiếm Sở chỉ huy Quân đoàn 2, sân bay Cù Hanh, hệ thống kho tàng của địch, tiêu diệt, gọi hàng binh hàng nghìn tên địch, thu hồi toàn bộ vũ khí, phương tiện chiến tranh của địch, giải tán chính quyền và bộ máy kìm kẹp của chế độ cũ. Một trong những ký ức hào hùng của chiến sĩ Trung đoàn 95 là trận đánh chia cắt trên đồi Chư Thoi và cũng chính nơi đây để góp phần giành được thắng lợi cho cách mạng, độc lập cho dân tộc, hàng trăm thậm chí hàng nghìn cán bộ, chiến sĩ đã vĩnh viễn nằm lại.

Đồng chí Hoàng Xuân Lô – Cựu Chiến binh Trung đoàn 95 xúc động nói: “Bây giờ, đồng đội, các đồng chí đã nằm khuất ở đây chúng tôi rất cảm động. Chúng tôi là những người bạn chiến đấu với các bạn, nên chúng tôi thăm chiến trường xưa; chúng tôi vô cùng thương tiếc các đồng chí biết làm sao được; chúng tôi đã trở về mảnh đất này nơi chiến đấu khốc liệt này, cũng là biết ơn các đồng chí đã hy sinh về cách mạng hi sinh vì sự nghiệp giải phóng dân tộc”.

Thiếu tướng Nguyễn Văn Chỉnh – Nguyên Phó Tư lệnh Quân khu 2, Trưởng Ban liên lạc Hội Cựu chiến binh Trung đoàn 95 cho biết: “Có thể nói những năm tháng đã trôi qua, những trận chiến đấu ác liệt gian khổ như thế, bây giờ tất cả đã trở thành ký ức. Hơn 50 năm qua, hôm nay trở lại Chư Thoi, thăm lại Chư Thoi hiện nay đã trở thành những rừng cao su bạt ngàn; đã trở thành những bản làng tươi đẹp không như ngày xưa bị bom đạn của kẻ thù làm tan nát, đồng bào là đói nghèo. Hiện nay Chư Thoi đã bừng sáng chúng tôi rất tự hào về mảnh đất này; coi như đây là một địa chỉ đỏ và nằm trong ký ức của những người lính Trung đoàn 95 không bao giờ quên”.

Sự hy sinh và đóng góp của các thế hệ cán bộ, chiến sĩ của Trung đoàn 95 đã góp phần khẳng định truyền thống vẻ vang “Đoàn kết – Kiên cường – Thần tốc – Táo bạo -Quyết thắng” của LLVT tỉnh mà Đảng bộ, chính quyền và Nhân dân các dân tộc tỉnh Gia Lai luôn trân trọng, tự hào.  Đặc biệt “Chư Thoi – Một thời hào hùng” trở thành bản hùng ca nâng bước thế hệ trẻ trong sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc Việt Nam thân yêu.

CTV Huy Bắc