Lao là bệnh truyền nhiễm nguy hiểm. Từ thực tế số người mắc bệnh lao có nguy cơ lây nhiễm trong cộng đồng còn nhiều nên việc chủ động tầm soát để phát hiện vô cùng quan trọng. Điều quan trọng nhất là nâng cao hiểu biết, thay đổi nhận thức của người dân về bệnh lao để bản thân mỗi người chủ động hơn trong việc tham gia sàng lọc, phát hiện, bảo vệ sức khỏe bản thân và cộng đồng.
Theo thống kê của Bệnh viện Lao và Bệnh phổi tỉnh Gia Lai, năm 2024, toàn tỉnh phát hiện trên 700 bệnh nhân lao các thể, trong đó có hơn 500 bệnh nhân lao phổi, tỷ lệ điều trị thành công đạt 93,4%.
Ho kéo dài trên 2 tuần, sốt về chiều, ho ra máu, biếng ăn, gầy sút cân… là những triệu chứng điển hình của bệnh lao. Việc sớm nhận biết những triệu chứng mắc bệnh lao phổi trong giai đoạn đầu sẽ giúp kiểm soát bệnh dễ dàng hơn. Theo các bác sỹ, để điều trị bệnh lao thành công đòi hỏi người bệnh phải tuân thủ đúng phác đồ, đủ thời gian, uống thuốc đều đặn hàng ngày, không ngắt quãng.
Chị Ksor H’Nai – Huyện Đức Cơ nói: “Ở nhà tôi ho kéo dài 5 tháng, đi khám bác sỹ bảo tôi bệnh lao phổi. Tôi vào bệnh viện điều trị 1 tháng 2 tuần, sức khỏe của tôi khỏe hơn rất nhiều. Vào đây bác sỹ bảo tôi điều trị 6 tháng mới khỏi được, uống thuốc đủ liều.”
Theo ước tính của Chương trình Chống lao Quốc gia, còn khoảng 40% người bệnh lao ở cộng đồng chưa được phát hiện. Để chủ động sàng lọc, phát hiện sớm bệnh lao, cắt đứt nguồn lây trong cộng đồng, Bệnh viện Lao và Bệnh phổi Gia Lai đã triển khai Chương trình thuộc “Chiến dịch mở rộng hoạt động sàng lọc bệnh lao tại cộng đồng bằng chiến lược 2X” (X-quang, Xpert). Năm 2024, Bệnh viện đã triển khai 8 đợt khám sàng lọc tại cộng đồng. Hiện nay, việc chẩn đoán, sàng lọc bệnh lao đã dễ dàng, thuận lợi hơn rất nhiều. Nếu được phát hiện sớm, điều trị đúng cách, bệnh lao sẽ được chữa khỏi hoàn toàn và tránh lây lan cho cộng đồng.
BS Nguyễn Huy Hoàng – Phó Trưởng khoa Chẩn đoán hình ảnh, Bệnh viện Lao và Bệnh phổi tỉnh Gia Lai trao đổi: “Việc điều trị rất quan trọng, thứ nhất phải điều trị đúng phác đồ, đù liều, đủ thời gian có nghĩa phải uống đúng đủ các loại thuốc, đủ phác đồ điều trị 6 tháng. 1 số bệnh nhân điều trị 1-2 tháng thấy khỏe người ta bỏ điều trị những trường hợp như vậy sẽ gây ra bệnh lao kháng thuốc và khi đã mắc lao kháng thuốc thì điều trị rất gian nan vất vả tốn kém. Điểm mới nhất hiện nay chương trình chống lao quốc gia cũng như trong tỉnh áp dụng được trí tuệ nhân tạo trong phát hiện chẩn đoán, hoạt động điều trị một số địa phương ở ngoài Bắc đã thí điểm rút ngắn phác đồ điều trị từ 6 tháng xuống còn 4 tháng. Đặc biệt bây giờ tỉnh Gia Lai đã có 4 điểm xét nghiệm phân tử để tiếp cận người dân tốt nhất tại Bệnh viện Lao và bệnh phổi, Trung tâm Y tế thị xã An Khê, Trung tâm Y tế thị xã Ayun Pa, huyện Krông Pa , đó là máy xét nghiệm khả năng phát hiện rất cao.”
Tình hình dịch tễ bệnh lao tại nước ta còn rất nặng nề. Việt Nam hiện đứng thứ 12/30 quốc gia có gánh nặng bệnh lao cao nhất thế giới. Ngày thế giới phòng chống lao (24/3) năm nay với chủ đề “Việt Nam cam kết, đầu tư, hành động để chấm dứt bệnh lao” tiếp tục khẳng định những nỗ lực tăng cường các giải pháp phòng, chống và điều trị bệnh lao nhằm đạt mục tiêu chấm dứt bệnh lao vào năm 2030.
Kim Châu – Huy Toàn