Dâu da đỏ vùng đất An Khê từ lâu đã trở thành đặc sản vùng miền ít ai có thể quên khi về với xã Cửu An. Năm nay những vườn dâu da tiếp tục cho ra những vựa quả tự nhiên, trĩu quả, chờ đón du khách gần xa đến thưởng ngoạn.
Trên những vườn dâu da đang mùa đậu trái, từng lớp trái dâu bằng đầu ngón tay tím rịm, đang lớn dần theo từng ngày. Những cây dâu da tuy không cao lớn nhưng có tuổi đời bằng chiều dài cuộc đời của những người già nhất ở vùng đất Cửu An. Người dân ở đây kể rằng, cây dâu da được mang từ rừng về trồng trong vườn nhà từ những năm 60 của thế kỉ trước. Trong xóm cũng chỉ có 4-5 hộ dân có dâu da, với hơn 100 cây. Nhiều thế hệ sau này cũng đã tìm cách nhân giống, phát triển vườn cây lớn hơn nhưng rất ít thành công. Loại cây dâu da sinh trưởng tự nhiên, không cần công chăm bón nhưng cũng khó nhân giống, không dễ phát triển. Nó gắn với cái duyên của cây với người, với vùng đất nơi đây.
Ông Phạm Chinh, thôn An Điền Bắc, xã Cửu An, Tx An Khê, Gia Lai chia sẻ: “Bữa nay mình cũng 80 tuổi rồi, khi trồng nó thì mới còn nhỏ à. Trồng nó cũng khó sống, dù sống nữa có khi là cây đực, cũng không có trái nữa”.
Những vườn dâu da tím rịm như này sẽ đỏ rực vào tháng 8- tháng 9 hàng năm, là thời điểm người dân có thể thu hoạch. Trái dâu chi chít, phủ kín từ gốc đến các cành nhánh, rất bắt mắt. Đây cũng là thời điểm nhiều du khách tìm đến thưởng ngoạn, vừa tự tay hái dâu da, mua về làm quà cho người thân, vừa chụp hình cùng bạn bè. Từ cái thú thích trải nghiệm đặc sản dân dã của du khách thời thượng, vài năm nay cây dâu da đỏ trở thành sản phẩm du lịch của địa phương. Giá trị của cây từ đó cũng được nâng lên, thay vì chỉ là món quà quê, ăn vặt.
Ông Nguyễn Minh Đệ, thôn An Điền Nam, xã Cửu An, TX An Khê, Gia Lai cũng nói: “Vài chục năm trước cây trên núi, cứ tháng 7- 8 họ hái về ăn thôi nhưng những năm gần đây cho kinh tế gia đình rất cao. Nhưng cũng cây này nhưng trồng cây bên khu kia thì không được, có khi là theo vùng đất. Hiện giờ giá trị kinh tế cao hơn một số cây trồng khác. Nó gắn bó với đời sống người dân ở đây, người dân họ cũng rất tự hào”.
Vào những buổi xế chiều, dưới tán cây rộng mở, người già ngồi bên nhau, vừa ngắm dâu da, vừa nói những câu chuyện xóm giềng, những câu chuyện đời, chuyện người gắn với cây dâu da đỏ. Ai cũng mong đợi hết dịch bệnh để được đón mùa lễ hội như mọi năm, để ngày càng có nhiều người có thể đến vùng đất Cửu An, được chiêm ngưỡng dâu da khi vào mùa chín đỏ./.
Minh Lý, Ksor Tuối