Năm 2022, xã Yang Bắc, huyện Đăk Pơ được phân bổ 7 căn nhà, đến thời điểm này, đã xây dựng và hoàn thành 5 căn, 2 căn còn lại vẫn đang thi công.

Theo kế hoạch, những hộ nằm trong diện này được vay 40 triệu đồng từ Ngân hàng chính sách xã hội, nhận hỗ trợ 44 triệu đồng từ dự án, cộng thêm vốn đối ứng của gia đình thì có thể làm căn nhà khoảng 100 triệu, sẽ đáp ứng nhu cầu sử dụng tối thiểu của gia đình. Tuy nhiên, ngoài 40 triệu của ngân hàng thì đến nay chưa có hộ nào nhận được tiền hỗ trợ từ dự án, thậm chí vốn đối ứng của gia đình cũng không có. Hiện tại những hộ đã xây xong nhà đang tìm việc làm thuê để trả bớt tiền nợ vật liệu và công thợ.

Ông Đinh HVư – Phó Chủ tịch UBND xã Yang Bắc, huyện Đăk Pơ, Gia Lai nói: “Liên quan chương trình này gặp nhiều khó khăn, bây giờ cũng đang chờ VB hướng dẫn của cấp trên để giải ngân; việc giải ngân chậm tiến độ, giờ vẫn chưa triển khai được./ Như nhà ở xây xong rồi, triển khai xong rồi, mà giải ngân là chưa được, phải chờ văn bản, chờ hướng dẫn này kia thì gặp nhiều khó khăn.”

Xã Ya Hội thuộc vùng đặc biệt khó khăn, có tỉ lệ đồng bào dân tộc thiểu số đến 92%, trong đó số hộ nghèo là đồng bào dân tộc thiểu số chiếm hơn 24% tổng số hộ toàn xã. Nhiều hộ trong số đó nằm trong diện cần hỗ trợ giải quyết tình trạng thiếu đất ở, đất sản xuất… nhưng địa phương không có quĩ đất để bố trí.

Ông Dương Thái Thạch – Chủ tịch UBND xã Ya Hội, huyện Đăk Pơ, Gia Lai bày tỏ: “Dự án này còn gặp nhiều khó khăn, như vốn đối ứng bỏ ra thêm của bà con cũng khó, vì bà con ĐBDTTS nghèo nên vốn đối ứng khó; thứ hai là mặt bằng, đối với Ya Hội cái qui hoạch đất ở, giải phóng mặt bằng để bố trí dân cư gặp nhiều khó khăn về điều kiện đất đai, thổ nhưỡng, giấy tờ cấp để chứng nhận cái nhà này còn khó khăn.”

Vấn đề đặt ra là có thể sử dụng nguồn vốn hỗ trợ của dự án để người dân sang nhượng, trao đổi đất được hay không? Đây là một thắc mắc của nhiều địa phương nhưng chưa có cơ chế tháo gỡ.

Ông Nguyễn Thế Công – Trưởng phòng Dân tộc huyện Đăk Pơ, Gia Lai cho biết: “Chúng tôi đã có ý kiến đến Đại biểu Quốc hội cho bà con mua bán, chuyển đổi thì hộ có đất nhiều hay hộ người Kinh có đất nhiều, trên cơ sở nguồn vốn này họ có thể tự mua bán, trao đổi trong dân để cho bà con có đất SX, đảm bảo đời sống.”

Tại Văn bản số 28 của Ủy ban dân tộc về việc trả lời kiến nghị trên của cử tri Gia Lai, Ủy ban dân tộc cho biết: Đã trình kiến nghị trên để Chính phủ xem xét, quyết định.

Đây là đề xuất hợp lý của nhiều địa phương, và một khi được Chính phủ đồng ý thì một phần khó khăn, vướng mắc của dự án giải quyết nhà ở, đất ở, đất sản xuất cho người dân vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi được tháo gỡ

Minh Thanh – Viễn Khánh