Mùa khô năm nay, tỉnh Gia Lai đối mặt với tình trạng hạn hán nghiêm trọng nhất từ trước đến nay. Mực nước tại các hồ, đập, sông suối sụt giảm nhanh chóng; hình ảnh đồng khô, cỏ cháy, người nông dân vất vả chống hạn diễn ra khắp các địa phương. Để giúp quý vị và các bạn có cái nhìn rõ nét hơn về đợt hạn lịch sử xảy ra trên địa bàn tỉnh, phóng viên Thời sự Đài PTTH Gia Lai đã tìm hiểu thực tế qua loạt phóng sự ngắn: “Thực trạng và giải pháp chống hạn tại Gia Lai”. Các phóng sự sẽ được đăng tải liên tục từ hôm nay đến ngày 17/3/2016.
Mùa khô năm nay, thị xã An Khê và các huyện phía Đông gánh chịu đợt đại hạn lớn nhất trong hơn 10 năm qua đối với cây trồng.
Từ lâu, cuộc sống của người dân vùng phía Đông của tỉnh Gia Lai đều phụ thuộc rất lớn vào nguồn nước sông Ba. Đây là mạch nguồn giúp cây cối xanh tươi, đơm hoa kết trái nuôi dưỡng con người nơi đây. Thế nhưng, kể từ khi Thủy điện An Khê Ka Nak chặn dòng tích nước kéo theo bao nhiêu hệ lụy tai hại xảy ra. Hết nguồn nước sinh hoạt bị ô nhiễm, đến lượt nước sản xuất cũng ngày càng cạn kiệt. Mùa khô năm nay, thị xã An Khê và các huyện phía Đông gánh chịu đợt đại hạn lớn nhất trong hơn 10 năm qua đối với cây trồng.
Tại một nhánh của lòng hồ An Khê nơi cung cấp nước tưới cho cây trồng của 3 xã và 1 phường thuộc thị xã An Khê. Từ trước tết đến nay thời tiết không mưa và nắng nóng kéo dài đã khiến lòng hồ khô cạn, nứt nẻ.
Mới đầu mùa khô nhưng hàng trăm hecta lúa nước đang trong giai đoạn ngậm sữa tại các xã Xuân An, Tú An, Cư An và một số phường vùng ven của thị xã An Khê bị mất trắng vì thiếu nước tưới. Nhiều diện tích hoa mầu khác của bà con cũng rơi vào tình cảnh tương tự.
Đây là điều mà 10 năm nay chưa hề xảy ra.
Ông Nguyễn Văn Hải, Tổ 2 – phường An Phước – TX.An Khê cho biết: "Mọi năm tầm tháng 9 – 10 là có mưa rồi nhưng năm nay chỉ có vài đợt lượng mưa chỉ đủ thấm đất thôi nên thiếu nước, nhiều đám mỳ gần đây nắng khô quá không có nước tưới để nhổ".
Thiếu nước nên Trạm bơm Tú An, nơi cung cấp nước chính cho cánh đồng lúa 35 ha buộc phải ngưng hoạt động từ trước tết nguyên đán. Hơn 1/3 diện tích cánh đồng, giờ là nơi chăn thả gia súc.
Thị xã An Khê không có bất kỳ con sông hay suối nhỏ chảy về sông Ba do đó, nắng nóng kéo dài làm cho nguồn nước ở đây càng thêm khô kiệt. Tổng hợp sơ bộ đã có hơn 6.000 ha cây trồng của thị xã An Khê bị thiếu nước trong đầu mùa khô năm nay.
Bà Nguyễn Thị Thanh Lịch, Tỉnh ủy viên, Bí thư Thị ủy An Khê cho biết: "Đây là đợt hạn nặng nhất trong 10 năm qua, gây thiệt hại nặng cho thị xã. Đặc biệt là thủy điện An Khê Ka Nak đã tích nước chặn dòng và chuyển dòng về sông Côn, tỉnh Bình Định. Có thể nói toàn bộ thị xã An Khê phụ thuộc vào nguồn nước sông Ba rất là lớn".
Trong khi đó tại các huyện KBang, Đăk Pơ, Kông Chro tình trạng thiếu nước sản xuất cũng diễn ra gay gắt không kém. 2/4 hồ chứa nước lớn tại huyện Kbang đã khô cạn. 37 công trình thủy lợi khác cũng dần cạn kiệt. Thời gian tới nếu tiếp tục không có mưa, diện tích cây trồng thiệt hại sẽ còn tăng nhanh. Tại đập tràn hồ Ka Nak, nơi điều tiết nước chính cho thủy điện An Khê Ka Nak, mực nước đã xuống thấp hơn so với ngưỡng tràn.
Trái ngược với hình ảnh khan hiếm nước trên Sông Ba, tại khu vực hạ du thủy điện An Khê Ka Nak ở huyện Tây Sơn, tỉnh Bình Định, nguồn nước từ Thủy điện An Khê-Ka Nak chuyển dòng đổ về sông Côn luôn tràn đầy…
Ông Lê Lạc, xã Bình Tường – huyện Tây Sơn – Bình Định cho biết: "Nước ở đây thì vừa rồi người ta đắp đập xả nước xuống với lại có trạm bơm nữa nên nước rất đầy đủ".
Chúng tôi không đề cập đến việc điều tiết nước tạo thuận lợi cho nơi này hay gây khó khăn cho sản xuất ở nơi kia, mà điều mà câu chuyện chúng tôi muốn gửi đến quý vị và các bạn đó là những bất hợp lý đi ngược lại quy luật tự nhiên khi đầu tư Nhà máy thủy điện An Khê Ka Nak. Việc dẫn dòng từ sông Ba về sông Côn kéo theo bao hệ lụy tai hại đã xảy ra vài năm nay. Trước mắt người dân các huyện phía Đông của tỉnh Gia Lai phải căng mình chống chọi với đợt đại hạn mùa khô năm nay. Liệu những những vất vả của họ có được bao nhiêu người đồng cảm, chia sẻ? câu hỏi này xin dành cho những nhà quản lý công trình thủy điện An Khê Ka Nak.
Nhật Thành -Duy Linh – Minh Trí