Ở những trường vùng sâu, vùng xa, vùng dân tộc thiểu số trong tỉnh Gia Lai, bên cạnh nỗ lực thực hiện các biện pháp nhằm duy trì sĩ số học sinh thì việc tăng cường tiếng Việt, bảo tồn và phát huy bản sắc văn hóa của người Jrai, Bana cũng được các trường chú trọng thực hiện. Để làm được điều này, một trong những biện pháp hữu hiệu mà các trường thực hiện là dựa vào thực lực có thể của phụ huynh học sinh và cộng đồng dân làng.
Mô hình xã hội hóa giáo dục mà Trường TH Lý Tự Trọng-Ngôi trường có hơn 95% học sinh là người Jrai ở huyện Ia Grai thực hiện.
Với sự nhiệt tình góp công, góp của của phụ huynh học sinh, chỉ trong thời gian ngắn, nhà rông đã được dựng lên ngay trong khuôn viên Trường TH Lý Tự Trọng, huyện Ia Grai… Nhiều đồ dùng trang trí trong nhà rông này cũng được phụ huynh đóng góp nhằm tạo một không gian học tập, sinh hoạt bổ ích cho con em mình, qua đó giúp các em tìm hiểu về truyền thống văn hóa của người Jrai một cách tự nhiên, gần gũi nhất. Cứ mỗi giờ ra chơi, nhà rông đã trở thành điểm đến thu hút nhiều học sinh đến để đọc sách và tìm hiểu về nét văn hóa của dân tộc mình. Qua đó không chỉ góp phần giúp các em tăng cường tiếng Việt mà còn có thêm niềm yêu thích khi đến trường đến lớp mỗi ngày.
Em Ksor H’Ry-Học sinh lớp 4 Trường TH Lý Tự Trọng, huyện Ia Grai nói: “Ở nhà rông có nhiều vật dụng của người Jrai con rất thích xem… Tất cả mọi thứ như cái gùi, cái cung đều quen thuộc với con”.
Em Ksor Triết-Học sinh lớp 3 Trường TH Lý Tự Trọng, huyện Ia Grai cũng chia sẻ: Con rất thích đi học vì có bạn nhiều, được lên nhà rông tập đánh đàn-đó là môn học con yêu thích.
Ngoài nhà rông, những năm qua, phụ huynh học sinh Trường TH Lý Tự Trọng còn tích cực tham gia làm các công trình phục vụ việc học tập, sinh hoạt của con em. Không phải bằng tiền của lớn lao, ngoài đóng góp hàng trăm ngày công, phụ huynh còn ủng hộ các vật liệu, đồ dùng sẵn có trong gia đình để làm sân, tường rào, thư viện ngoài trời, trồng cây cảnh… để con em có môi trường học tập, sinh hoạt tốt nhất. Nhờ vậy, không chỉ góp phần xây dựng cảnh quan trường học xanh-sạch-đẹp mà còn thực hiện tốt công tác duy trì sỉ số và nâng cao chất lượng giáo dục, đồng thời góp phần giáo dục, bảo tồn và phát huy truyền thống văn hóa.
Chị Pui H’Lam-Phụ huynh học sinh làng Klăh 2, xã Ia Der, huyện Ia Grai cho biết: “ Nhà trường làm rào, làm cỏ, ai không làm thì góp công, mang bầu nước, gùi lên vì không tốn tiền, gùi thì họ đan mang lên. Xây dựng nhà rông ai có tranh, le thì đem xuống để các em học biết được bản sắc của người Jrai và bảo tồn văn hóa của người Jrai”.
Cô Đỗ Thị Bé-Phó Hiệu trưởng Trường TH Lý Tự Trọng, huyện Ia Grai nói: Trong năm học tới, nhà trường nhân rộng thư viện ngoài trời ở những điểm trường lẻ bằng hình thức xã hội hóa, huy động ngày giờ công của phụ huynh ở điểm trường làng đó, huy động các vật dụng sẵn có như tranh tre nứa lẻ, cây gỗ sẵn có trong vườn, từ đó đem đến sự yêu thích đến trường cho các em và tạo sân chơi cho các em ở những điểm lẻ như những điểm trường chính.
Bên cạnh sự quan tâm đầu tư, hỗ trợ của Nhà nước, khi phụ huynh học sinh và cộng đồng dân làng cùng tham gia vào công tác xã hội hóa giáo dục không chỉ góp phần cộng đồng trách nhiệm, chăm lo cho việc học tập, sinh hoạt của con em được tốt hơn mà còn góp phần tạo động lực thu hút con em đi học đều đặn, từ đó từng bước nâng cao chất lượng giáo dục ở vùng DTTS./.
Thiên Thanh, R’Piên