Bao đời nay, ngọn núi Chư Tao Yang vẫn sừng sững giữa thiên nhiên đất trời, gắn liền với những sắc màu văn hóa; những câu chuyện kể, truyền thuyết  về thanh gươm thần và các nghi lễ cúng cầu mư của các Yang Pơtao Apui.

   Có lẽ vậy, dù cuộc sống đã có nhiều đổi thay khi dòng nước từ hồ chứa Ayun Hạ đã đem lại mùa màng bội thu nhưng trong sâu thẳm tâm linh người Ja Rai bản địa vẫn luôn lưu dấu những câu chuyện về quyền năng bí ẩn của gươm thần – Một sức mạnh kỳ diệu có thể “hô phong hoán vũ” bắt thiên nhiên phục vụ con người.

Ông Rơ Mah Thuyên, Phó Chủ tịch UBND xã Ayun Hạ, Phú Thiện, Gia Lai cho biết: “Là người cán bộ địa phương, là người con, người cháu của vua lửa, chứng kiến biết bao nhiêu lễ cầu mưa, chứng kiến sức mạnh của thanh gươm mà tôi vẫn không lý giải được. Ngày nay, nơi đây đã được công nhận là Di tích cấp quốc gia thì bà con trong làng rất phấn khởi, ra sức bảo tồn,  phát huy để nhiều người biết đến và cũng là một lợi thế để người dân làng vua lửa phát triển ngày một đi lên

Làng Rbai, xã Ia Piar nơi đang lưu truyền lễ hội cúng cầu mưa “Yang Pơtao Apuih” hàng năm, đã trở thành điểm đến của nhiều khách du lịch trong hành trình về với vùng đất di sản.

Nhiều già làng ở Ia Piar bảo rằng: Họ không nhớ đã trải qua bao nhiêu lễ cầu mưa lớn nhỏ của làng, chỉ biết hôm nay ai nấy cũng vui cái bụng vì lễ cúng cầu mưa của Yang Pơtao Apui được nhà nước công nhận là di sản văn hóa phi vật thể cấp quốc gia; giá trị truyền thống, bản sắc văn hóa dân tộc đang được cộng đồng làng gìn giữ, phát huy từng ngày.

Ông Nay Bluôn, làng R’Pai A, xã Ia Piar, huyện Phú Thiện, Gia Lai chia sẻ: “Một năm chỉ có 1 lần tức là dịp đây cơ hội để gặp nhau, trao đổi cuộc sống, cách làm ăn về trồng trỉa. Buôn làng chúng tôi nay mở lễ hội đây cải bộ lại những gì, phương thức phù hợp phát triển hơn, lấy ngày 30/4 để du khách, con cháu có thời gian cùng về tham dự thấy tận mắt, chứng kiến buôn làng truyền thống của ông bà, tổ tiên”.

Trên tinh thần văn minh, tiết kiệm, đúng bản sắc văn hóa truyền thống, vài năm trở lại đây lễ hội cầu mưa là một sản phẩm du lịch văn hóa độc đáo được dân làng Rbai gửi đến du khách phương xa. Đến với không gian lễ hội của làng, ngoài việc trực tiếp tìm hiểu các nghi lễ truyền thống, du khách sẽ được tham quan, mua sắp tại khu trưng bày hàng lưu niệm, các sản phẩm đặc trưng từ Thổ cẩm, nhạc cụ, trang sức….; thưởng thức các món ăn truyền thống của đồng bào Jrai như: cơm lam, gà nướng, rượu cần

Ông Phạm Văn Phương, Bí thư Đảng ủy xã Ia Piar, huyện Phú Thiện, Gia Lai cho biết: “Thông qua lễ cúng duy trì này làng và xã sẽ kết nối với việc phát triển du lịch từ đó sẽ góp phần bảo tồn phát huy nghi lễ cúng cầu mưa tại địa phương”.

Những cánh đồng lúa mênh mông, những hồ sen nở rộ thơm ngát chiều hạ, tạo nên bức họa đồng quê nhiều cảm xúc, kết hợp là những di sản văn hóa độc đáo, riêng có trên vùng đất của các truyền thuyết về Vua Nước, Vua Lửa huyền thoại. Phú Thiện đang hứa hẹn là điểm đến yêu thích cho du khách với mô hình du lịch cộng đồng homestay, trải nghiệm khám phá văn hóa…/.

 Kim Ngân, Minh Vũ, Cao Dũng (Đài Phú Thiện)