Với không ít người tiêu dùng hiện nay, các chợ dân sinh (chợ truyền thống) vẫn là địa chỉ quen thuộc trong mua sắm, tiêu dùng hàng ngày; nhất là với các mặt hàng thực phẩm. Tuy nhiên một thực tế hiện nay và cũng là khó khăn của ngành chức năng lẫn tiểu thương và người tiêu dùng đó là vấn đề an toàn thực phẩm (ATTP) của nhiều mặt hàng được kinh doanh tại các chợ. Trong khi ngành chức năng khó kiểm soát nguồn gốc hàng hóa kinh doanh tại chợ thì người tiêu dùng cũng khó nhận biết được chất lượng của các hàng hóa này, còn tiểu thương cũng chỉ biết nhập hàng về từ các đầu mối. Phóng sự được thực hiện tại TP.Pleiku.
Theo thói quen, dễ mua và quan trọng là có thể “mặc cả” về giá; vì vậy nhiều người vẫn chọn mua thực phẩm và hàng hóa tại các chợ để tiêu dùng hàng ngày của gia đình. Thậm chí với không ít người tiêu dùng, mua ở chợ khá thoải mái và dễ dàng hơn, giá cả nhiều khi cũng rẻ hơn ở siêu thị và các cửa hàng; chỉ cần thấy thực phẩm xanh, tươi là có thể mua.
Bà Đặng Thị Lan – Người tiêu dùng, TP. Pleiku nói: “Mua ở đây nó dễ. Mình mua mình ra nhanh, muốn đi sớm thì sớm, muốn đi muộn thì muộn; còn ở siêu thị mua phải đứng chờ. Đứng chờ mệt lắm, mua có bó rau đứng chờ cũng lâu. Đồ mua thì mua ở chợ dễ hơn ở trên đó”.
Theo thống kê, trên địa bàn TP.Pleiku hiện có 19 chợ đang hoạt động. Những năm gần đây, hệ thống các chợ trên địa bàn thành phố cơ bản được đầu tư xây dựng và nâng cấp về cơ sở hạ tầng, tạo điều kiện thuận lợi cho người dân mua bán, kinh doanh đầy đủ các loại hàng hóa ngay tại địa phương. Nhằm kiểm soát ATTP tại các chợ truyền thống trên địa bàn, thời gian qua, TP.Pleiku đã phối hợp với Sở Công Thương Gia Lai và các ngành chức năng tổ chức tập huấn về ATTP cho tiểu thương; đồng thời tích cực triển khai nhiều hoạt động kiểm tra, kiểm soát ATTP tại các chợ. Tuy nhiên vẫn khó kiểm soát tốt vấn đề này khi mà việc lấy mẫu thực phẩm ở chợ để kiểm định không thể nào làm với toàn bộ sản phẩm, làm thường xuyên; vì vậy việc kiểm soát nguồn gốc thực phẩm nhiều khi chỉ mới làm bằng cảm quan nên sẽ khó phát hiện. Trong khi đó, hầu hết các cơ sở kinh doanh, chế biến thực phẩm tại các chợ có quy mô nhỏ lẻ, không thuộc diện phải cấp giấy chứng nhận cơ sở đủ điều kiện ATTP nên công tác quản lý và áp dụng các chế tài xử lý vi phạm hành chính cũng gặp nhiều khó khăn. Và chính điều này cũng gây khó cho các tiểu thương trong việc tiêu thụ hàng hóa.
Chị Hoàng Thị Loan – Tiểu thương nói: “Các nơi họ về thì mình lấy bán thôi chứ đâu có biết là hàng đó có được hay không được. Xin giấy nó khó quá, thiệt thòi cho mình. Ít khi mà làm được cái đó lắm. Như năm ngoái làm bỏ cho 2 trường học nhưng không có giấy đó nên mình không làm được, từ chỗ không bỏ được đó thì đúng thiệt thòi cho mình. Bán chợ nhiều khi người dân đi chợ mình bán được thì không nói gì, còn bán không được thì mình chỉ nhờ được quán hoặc các cơ quan, công ty gì đó lấy rau; mà giờ không có giấy đó thì người ta cũng không làm với mình”.
Ông Nguyễn Văn Linh – Phó Ban quản lý Chợ Hoa Lư, TP. Pleiku trao đổi: “Hàng năm thì các đoàn kiểm tra của Sở Công thương, phòng Kinh tế và một số đoàn kiểm tra ở phường cũng xuống kiểm tra định kỳ hoặc đột xuất để kiểm tra về vấn đề ATTP tại chợ. BQL cũng đã phối hợp tốt và các hộ kinh doanh cũng đã chấp hành tốt. Các hộ tiểu thương rất mong muốn có được giấy chứng nhận do Sở Công thương cấp hoặc là cơ quan chuyên môn cấp”.
Đảm bảo ATTP tại các chợ dân sinh hiện nay là vấn đề cấp bách để đảm bảo sức khỏe cũng như quyền lợi của người tiêu dùng. Thế nhưng giải quyết bài toán ATTP tại các chợ không phải đơn giản bởi những bất cập, khó khăn đang còn hiện hữu. Bởi vậy, công tác thông tin, tuyên truyền về chính sách pháp luật đối với vấn đề ATTP cần tiếp tục được tăng cường; đặc biệt là tuyên truyền cho người dân không tiếp tay cho các hoạt động lưu thông hàng hóa không bảo đảm ATTP./.
Mỹ Tiến, Phi Long