Những ngày này, làng chài Giang Thủy, xã Thanh Giang (Thanh Chương, Nghệ An) đang vào mùa săn cá mòi. Mùa săn cá mòi bắt đầu từ giữa tháng Giêng, kéo dài khoảng 3 tháng kết thúc vào mùa lũ tiểu mãn. 

Trong khoảng thời gian này, từ 1 – 2 giờ chiều, dân làng chài lại xuôi dòng thả lưới và đến đêm là thời điểm đông người đánh bắt nhất.

Một “lão ngư” kinh nghiệm của làng chài cho biết, mỗi năm cá mòi ngược nguồn mỗi khác. Có năm cá mòi về ít nhưng cá to và béo. 

Theo kinh nghiệm, năm nào có cá về nhiều thì năm đó có lụt to.

Theo các tài liệu khoa học, cá mòi là loài cá lưỡng cư sinh sống ở biển nhưng mùa sinh sản lại đẻ trứng ở sông nước ngọt. Cá có đầu nhỏ thuộc họ cá trích, thân dài, chiều ngang hình bầu dục. Lưng có màu hơi xanh hoặc nâu, bụng có màu bạc.

Đầu mùa đánh bắt, mỗi kg bán giá 40.000 đồng, chính vụ giá giảm còn 25.000 – 30.000 đồng nhưng vẫn cho thu nhập hơn hẳn các mùa cá khác.

Người dân chài vào mùa nông nhàn, ngồi quây quần bên đĩa mòi vừa rán ăn kèm với mùi Tàu, húng tím, lá xoài non nhâm nhi chén rượu trắng… chuyện đánh bắt cá mòi len lỏi khắp làng quê.

Cá mòi tươi, nướng được bán nhiều ở cả các chợ, nhưng tươi ngon nhất vẫn là ở các bến sông gần làng vạn chài./.