Sau nhiều năm gắn bó với vùng biển Côn Đảo, nghệ nhân Hồ Thanh Tuấn (quê Sóc Trăng) đã chuyển hướng ra Khánh Hòa để nuôi trai lấy ngọc.

Trước khi thả nuôi, từng con trai được kiểm tra sức khỏe, độ trưởng thành. Những người thợ đang cấy nhân vào trong thân loài nhuyễn thể trước khi thả chúng xuống biển để trai tạo ngọc. Đây là khâu quan trọng nhất trong quá trình nuôi cấy ngọc trai. 

Từng con trai được xếp ngay ngắn vào hàng nghìn chiếc lồng lưới như thế này để thả xuống biển nuôi.

Trai sống tự nhiên dưới đáy biển, chiếc lồng lưới giữ chúng không thoát được ra ngoài. Loài nhuyễn thể này ăn tảo trong nước để sống, không phải cho ăn trong suốt quá trình nuôi.

Nhân viên của công ty nuôi cấy ngọc trai thường xuyên lặn xuống biển để kiểm tra sức khỏe và mức độ sinh trưởng định kỳ của trai.

Mỗi người thợ cấy nhân vào trai đều có sổ ghi chép sau mỗi đợt thu hoạch để thống kê số lượng và tỷ lệ ngọc do mình cấy đạt như thế nào nhằm rút kinh nghiệm, điều chỉnh cho lần cấy tới.

Các lồng trai nuôi dưới biển được mang lên thuyền phun xịt nước, vệ sinh hàng ngày tránh để rong rêu và sò ốc đeo bám. Việc làm này tạo thông thoáng để con trai phát triển nhanh hơn. Trai sau khi nuôi đủ thời gian tạo ngọc được những người thợ tập kết lồng mang lên bờ để chuẩn bị thu hoạch ngọc.

Trai thu hoạch được chia làm 2 nhóm. Nhóm tái cấy thường là loại trai Tahiti và Maxima, được cấy nhiều lần nên dùng phương pháp tiểu phẫu để lấy viên ngọc ra và cấy vào nhân tạo ngọc mới lớn hơn. Nhóm khai thác thường là giống trai Akoya có vòng đời ngắn nên chỉ cấy được một lần để khai thác ngọc. Riêng vỏ được tận dụng làm hàng mỹ nghệ. Trong ảnh, viên ngọc được lấy ra từ thân con trai.

Mỗi kỳ thu hoạch, công ty có được hàng nghìn viên ngọc thô đủ màu sắc.

Các viên ngọc trai thô sau đó được phân loại và chế tác làm trang sức.

Hai năm trước, nghệ nhân Hồ Thanh Tuấn tỉ mỉ chọn từng viên ngọc để làm nên chiếc vương miện ngọc trai Hoa hậu Việt Nam 2014. Vương miện này có viên ngọc trai trống đồng lớn 15 mm màu vàng kim quý hiếm được đặt tại tâm. Loại ngọc này là sáng chế của nghệ nhân sinh năm 1976.

Ba tháng trước, công ty của anh Tuấn được chọn là đơn vị chế tác bộ tặng phẩm ngọc trai gửi tặng phu nhân Michelle Obama trong chuyến công du của Tổng thống Mỹ tại Việt Nam./.

Theo Zing