Bắt nguồn từ những ước mơ giản đơn, gần gũi, nhiều học sinh đã manh dạn thử sức ở nhiều lĩnh vực nghiên cứu khoa học. Ở cuộc thi Khoa học kỹ thuật cấp quốc gia năm học 2015-2016, trong 6 đề tài đạt giải của đoàn học sinh Gia Lai, có 2 đề tài đạt giải Nhì và Ba thuộc về học sinh trường THPT Trường Chinh và Nguyễn Bỉnh Khiêm ở huyện Chư Sê.
Có một sự trùng hợp thú vị là cả 2 đề tài đạt giải cao đều gắn với lĩnh vực nông nghiệp và nảy sinh từ thực tiễn sản xuất của gia đình các em. Chúng ta sẽ hiểu rõ hơn về nhiệt huyết, niềm đam mê sáng tạo của các em học sinh khi tìm hiểu về 2 dự án này.
Đề tài “ Sử dụng cây dã quỳ làm phân bón và thuốc phòng trừ sâu hại trên cây cải xanh và cải ngồng” của đôi bạn Quân và Hiền ở trường THPT Trường Chinh, huyện Chư Sê ra đời với mong muốn tạo ra một loại phân thay thế có giá thành rẻ, thân thiện với môi trường. Không chỉ được ghi nhận bằng giải Nhì Kỳ thi Khoa học kỹ thuật quốc gia mà điều hạnh phúc đối với hai em là đề tài có tính ứng dụng cao trong sản xuất nông nghiệp và đã được một số hộ trồng rau trên địa bàn huyện áp dụng vào thực tiễn bởi quy trình sản xuất đơn giản và giá thành tương đối rẻ.
Em Trần Hoàng Quân – HS lớp 12A1, Trường THPT Trường Chinh, huyện Chư Sê chia sẻ: “Về đề tài của em có 2 sản phẩm: phân hữu cơ dã quỳ và dịch chiết dã quỳ. Phân hữu cơ thì chúng em tiến hành thu gom lá và thân dã quỳ, rồi trộn chúng với chế phẩm Trichoderma Achacomix.. Trộn đều chúng trong thùng xốp trong vòng 15-21 ngày phân hoàn thiện và có thể sử dụng. Còn dịch chiết thì lấy lá non và ngọn dã quỳ nghiền nát và trộn với nước trong vòng 24 tiếng tạp thành dịch chiết có khả năng phòng sâu bệnh hại”.
Khơi nguồn ý tưởng cho dự án đạt giải Ba Kỳ thi Khoa học kỹ thuật quốc gia của đôi bạn Nguyễn Thị Thanh Huyền và Trương Kiều Diễm – học sinh trường THPT Nguyễn Bỉnh Khiêm, Chư Sê cũng xuất phát từ mong muốn tìm ra phương pháp mới giúp người nông dân phát triển nông nghiệp theo hướng bền vững. Và hai bạn đã mạnh dạn đưa trăn trở của mình đến với một dự án nghiên cứu “Ảnh hưởng của chế phẩm cá đến sinh trưởng, năng suất và phẩm chất cây chùm ngây, góp phần bổ sung vào danh sác cây trụ sống để trồng tiêu trên đất Chư Sê”.
Em Nguyễn Thị Thanh Huyền – Trường THPT Nguyễn Bỉnh Khiêm, huyện Chư Sê cho biết: “Chúng em biết chùm ngây là loại cây có nhiều dinh dưỡng và công dụng. Mẹ em cũng có trồng chùm ngây khi tạt vào gốc từ những chế phẩm thừa cá, cua em thấy cây phát triển rất tốt. Từ suy nghĩ tại sao người nông dân không sử dụng chế phẩm này để làm phân bón cho cây trồng nên tụi em quyết định chọn đề tài này để nghiên cứu”.
Em Trương Kiều Diễm – Trường THPT Nguyễn Bỉnh Khiêm, huyện Chư Sê cũng nói: “Sau một năm tiến hành nghiên cứu, em thấy mọi thứ đều cải thiện, đối với lô dùng chế phẩm cá đất tốt hơn, cây phát triển hơn. Bọn em sau khi nghiên cứu chế phẩm sau đó áp dụng cây chùm ngây trên cây tiêu để thay thế các trụ gỗ, trụ bê tông”.
Cô Đặng Thị lan Hương – Giáo viên Trường THPT Nguyễn Bỉnh Khiêm, huyện Chư Sê nhận xét: “Đề tài của hai em về giá trị thực tiễn được đánh giá rất cao và vận dụng được vào thực tiễn. Hiện ở Chư Sê đa số trồng tiêu trên trụ chết, trụ bê tông. Cần đưa ra giải pháp để tiêu phát triển bền vững hơn cho nên các em nghĩ đến phương án sử dụng cây chùm ngây làm trụ sống”.
Mỗi dự án đều chứa đựng rất nhiều tâm huyết, sự nỗ lực và niềm đam mê nghiên cứu khoa học ở các em học sinh. Thành công bước đầu sẽ là nền tảng vững chắc để các em tiếp tục theo đuổi những dự định, ước mơ của mình.
Em Trương Kiều Diễm – Trường THPT Nguyễn Bỉnh Khiêm, huyện Chư Sê cho biết: “Bọn em sẽ cùng nhau hợp tác để tiếp tục nghiên cứu phát triển đề tài hơn nữa và hướng tới việc dùng chế phẩm cá để bón cho cây thay thế các loại phân hóa học, phân chuồng khác”.
Chia sẻ về ước mơ của mình em Bùi Thị Hiền – Trường THPT Trường Chinh, huyện Chư Sê nói: “Ước mơ của em sẽ trở thành nhà nghiên cứu khoa học. Được giải Nhì quốc gia, được tuyển thẳng vào đại học, em rất hy vọng trường Đại học Nông lâm tuyển em vào đội nghiên cứu của trường”.
Kim Châu – Lê Thư- Minh Trí