40 năm trôi qua kể từ sau ngày đất nước hoàn toàn độc lập, mặc dù những nơi đạn bom ác liệt ngày xưa giờ đây đã được phủ bởi màu xanh của những vườn cà phê, cao su ngút ngàn; thế nhưng với những con người đã một thời không tiếc máu xương của mình, chiến đấu anh dũng vì độc lập của nước nhà thì ký ức của những năm tháng oanh liệt đó vẫn mãi còn vẹn nguyên. Và trong số những Anh hùng LLVT nhân dân của tỉnh Gia Lai, duy nhất chỉ có một người là nữ đã ghi tên mình vào lịch sử của QĐND Việt Nam anh hùng. Bà là Kpă Ó – người con gái Jrai của đội nữ du kích làng Bạc (xã IaPhìn, huyện ChưPrông) trong kháng chiến chống Mỹ năm xưa.
Nữ Anh hùng LLVT Nhân Dân KpăÓ trò chuyện với phóng viên.
Trở lại làng Bạc – xã IaPhìn – huyện ChưPrông vào những ngày tháng 3 lịch sử này và được chính những người trong cuộc kể cho nghe về những trận đánh oanh liệt của đội nữ du kích làng Bạc, mới hiểu vì sao Kpă Ó và những đồng đội của bà đã làm nên được điều kỳ tích. Mái tóc dù đã điểm sợi bạc nhưng trong đôi mắt bà, ký ức về những tháng ngày gian khổ nhưng cũng rất đỗi oanh liệt của một thời máu lửa, góp phần làm nên chiến thắng Pleime vang dội khắp chiến trường Bắc Tây Nguyên dường như chỉ vừa mới xảy ra hôm qua. Đó là buổi sáng ngày 30/12/1962, giặc Mỹ đổ bộ vào làng Bạc và giết hại dã man dân làng. Trong cuộc chiến không cân sức này, 150 người dân của làng Bạc, phần lớn là phụ nữ và trẻ em đã bị sát hại một cách thảm thương; trong đó có những người thân yêu nhất của bà.
Nhớ về hồi ức anh hùng LLVT nhân dân Kpă Ó kể lại: Gia đình mình chết nhiều quá, làng mình chết nhiều quá nên mình đi hoạt động cách mạng; chết cũng được không sợ một cái gì hết.
May mắn thoát chết và tận mắt chứng kiến bọn giặc Mỹ giết hại dân làng mình một cách thảm thương, Cô gái Kpă Ó lúc đó quyết tâm sẽ phải trả thù cho những người đã mất. Năm 1966, cô gái Jrai 16 tuổi Kpă Ó bắt đầu tham gia vào đội du kích của xã IaPhìn và là 1 trong 16 nữ du kích của đội nữ du kích làng Bạc. Dưới sự dìu dắt của các anh, chị, cô, chú trong đội du kích, Kpă Ó đã dần trưởng thành và tiến bộ hơn. Chị đã biết vót chông, biết gài mìn để dụ địch sập bẫy, biết sử dụng súng và lựu đạn một cách thành thạo. Từ đó cô du kích Kpă Ó cùng với các nữ du kích của làng Bạc trực tiếp tham gia chiến đấu trong hàng chục trận chống càn, cùng chị em trong đội phá vỡ âm mưu lập ấp, xây đồn của địch trên chính quê hương mình như lời Bác Hồ kêu gọi toàn dân đứng lên đấu tranh “Đánh cho Mỹ cút, đánh cho ngụy nhào”. Không ngại nguy hiểm, một mình chị vẫn nhận và luôn hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ được giao; đặc biệt với thành tích 2 lần bắn rơi máy bay địch vào năm 1968 và một lần cài mìn làm nổ tung xe tăng địch năm 1973, diệt được vô số quân địch; ngày 6/11/1975 chị đã vinh dự được Nhà nước phong tặng danh hiệu Anh hùng LLVT nhân dân.
Anh hùng LLVT nhân dân Kpă Ó kể tiếp câu chuyện: Hồi xưa nơi này là làng cũ nhưng địch bắn phá, dân làng Bạc chết nhiều nên sau đó dân làng Bạc tăng cường với dân ở các làng khác. Địch thả bom làng Bạc vì biết dân làng Bạc theo bộ đội, theo cách mạng. Bọn chúng dồn ấp nhưng dân làng mình vẫn quyết tâm ở lại làng cũ, đêm nào cũng đi phục để bắn máy bay địch.
Mảnh đất khi xưa bị đạn bom cày xới tiêu điều bao nhiêu thì giờ đây đã thay đổi đến không ngờ. Sau ngày hòa bình lập lại, Kpă Ó đã vận động bà con dân làng dời từ làng cũ ra làng mới ở gần đường cái để thuận lợi hơn trong sinh hoạt. Ngoài làm công nhân cho Công ty cà phê Gia Lai, chị cũng đã đi đầu trong trồng cà phê ở gia đình và nuôi thêm heo, bò để làm gương và vận động bà con làm theo; nhờ vậy mà hiện nay trong làng không còn hộ đói, nhà nào cũng có tivi, xe máy, dân làng Bạc ai cũng có cơm ăn áo mặc, ai cũng được học hành như điều Bác Hồ mong ước.
Ở tuổi 64 nhưng với nữ du kích của làng Bạc năm xưa – Kpă Ó, cuộc sống hôm nay mới chỉ là bắt đầu, sự bắt đầu của những điều hạnh phúc và ấm no trên vùng đất chứa đầy những ký ức đau thương nhưng cũng rất hào hùng của một thời khói lửa để cho hôm nay một cuộc sống thanh bình ./.
Mỹ Tiến-Xuân Huy