Dọc đường 7 năm xưa, nay là Quốc lộ 25 nối từ tỉnh Phú Yên đến tỉnh Gia Lai trong chiến tranh diễn ra nhiều trận quyết chiến ác liệt giữa ta và địch. Nhất là sau khi bị thất bại trong chiến dịch Tây Nguyên, vào trung tuần tháng 3 năm 1975, địch buộc phải tháo chạy từ chiến trường Tây Nguyên xuống duyên hải miền Trung bằng con đường duy nhất là Đường 7 bị các lực lượng của ta truy kích đánh tan tác. Dọc đường 7 năm xưa từng đẫm máu nay đã đổi thay một cách kỳ diệu.
Đường 7 năm xưa, nay là Quốc lộ 25.
Trong chiến tranh, dọc Đường 7 năm xưa, nay là quốc lộ 25 là chiến trường diễn ra nhiều trận chiến ác liệt, giằng co giữa ta và địch. Đặc biệt, sau khi bị thất thủ trên chiến trường Buôn Ma Thuột trong chiến dịch Tây Nguyên, vào trung tuần tháng 3 năm 1975, khoảng 15 ngàn tên địch thuộc Quân đoàn 2 Ngụy từ Buôn Ma Thuột, Kon Tum, Pleiku cùng với phương tiện quân sự, dắt díu theo vợ con tháo chạy xuống đồng bằng trên con đường duy nhất là Đường 7 với mục đích co cụm lực lượng tại duyên hải miền Trung rồi tìm cơ hội phản công chiếm lại Tây Nguyên.
Nhưng trên đường tháo chạy, bọn tàn quân Mỹ Ngụy bị các đơn vị thuộc Sư đoàn 320, Trung đoàn 95 và bộ đội địa phương của ta truy kích, chặn đánh, âm mưu chiến lược của địch một lần nữa bị quân ta đánh tan tác. Giai đoạn đó, ông Vũ Xuân Mân là Chính trị viên Huyện đội H11 đã tham gia lãnh đạo lực lượng vũ trang địa phương tổ chức truy kích đánh địch tháo chạy trên đường 7.
Ông Vũ Xuân Mân , trò chuyện với phóng viên.
Ông Vũ Xuân Mân- Nguyên Chính trị viên Huyện đội H11 kể lại: Trên đường hành quân tháo chạy xuống đồng bằng vào trung tuần tháng 3/1975, địch bị chặn đánh, âm mưu chiến lược của địch là co cụm ở duyên hải miền Trung rồi phản công chiếm lại Tây Nguyên bị thất bại, địch theo ý đồ tác chiến của ta.
Những địa danh dọc đường 7 năm xưa như cầu sông Bờ, cầy cây Sung, Phú Bổn, Phú Túc, Cheo Reo… đã đi vào lịch sử như những huyền thoại về sự kiên cường chiến đấu của quân và dân ta tiêu diệt địch. Ngày ấy, những vùng đất dọc đường 7 oằn mình gánh chịu sự tàn phá nặng nề của chiến tranh với những vết thương tưởng như khó lành.
Nhưng kỳ diệu thay, 40 năm đã trôi qua sau ngày miền Nam hoàn toàn giải phóng, đất nước thống nhất, trên những vùng đất từng đẫm máu ấy đã hồi sinh với sức sống mãnh liệt. Nhất là từ khi đại công trình thủy lợi A Yun Hạ được đầu tư xây dựng với nguồn nước dồi dào đã “tắm mát” cho bao cánh đồng khát.
Dọc sông Ba nay đã hình thành những cánh đồng màu mỡ như lúa, mía, thuốc lá bạt ngàn tươi tốt, cho những mùa quả ngọt để những buôn làng trù phú, thanh bình với cuộc sống của đồng bào ngày càng “đơm hoa kết trái” ấm no, hạnh phúc. Vươn mình đi lên cùng bước chân của lịch sử, giờ đây dọc Đường 7 đã hình thành những thị trấn, thị xã với sự phát triển, vươn lên không ngừng.
Ông Phan Công Tứ- Tổ dân phố 4- thị trấn Phú Túc-Krôngpa kể: Tôi là một trong những người có đến làm ăn, sinh sống ở huyện Krông pa từ những ngày đầu thành lập huyện. Khi đó, Krông pa rất nghèo nhưng nay chúng tôi thấy huyện nhà có sự phát triển rất nhanh. Nhiều công trình được đầu tư xây dựng khang trang kiên cố, đường sá đi lại thuận lợi, cuộc sống của nhân dân ngày càng ấm no, sung túc.
Cùng với những “nguồn sáng” của Đảng, Nhà nước mang đến thông qua những dự án, chương trình đầu tư rất thiết thực và hiệu quả như: điện, đường, trường, trạm… thì nhân dân các dân tộc cùng sinh sống dọc Đường 7 luôn phát huy truyền thống cách mạng và tinh thần tự lực, tự cường, đoàn kết thi đua làm ăn phát triển kinh tế để có cuộc sống ấm no, hạnh phúc, góp sức xây dựng quê hương giàu đẹp. Như huyện Krôngpa thuộc Huyện 2 trong những năm kháng chiến, được xem là “vùng đất khát” với khí hậu thường khắc nghiệt, đất đai kém màu mỡ, nhưng với sự đoàn kết, chung sức chung lòng của Đảng bộ quân và dân các dân tộc trong huyện, nay địa phương có bước phát triển mạnh mẽ về nhiều mặt.
Ông Tô Văn Chánh- Phó Chủ tịch UBND huyện Krôngpa cho biết: Sau chiến tranh, huyện Krôngpa rất nghèo nàn và lạc hậu. Nhưng được sự quan tâm đầu tư của Đảng và Nhà nước cùng với sự nỗ lực, phấn đấu của toàn Đảng bộ, quân và dân các dân tộc trong huyện thì nay huyện có sự phát triển về nhiều mặt. Nhất là cuộc sống của phần lớn nhân dân trong huyện đã cải thiện, nhân dân được định canh định cư bền vững. Số hộ nghèo giảm đáng kể. Các chương trình phục vụ cho nhân dân như y tế, giáo dục được quan tâm đầu tư, bộ mặt nông thôn huyện có nhiều khởi sắc…
Đường 7-Quốc lộ 25 ngày nay gánh vác trọng trách nặng nề, là một trong những con đường huyết mạch nối các địa phương duyên hải miền Nam với Tây Nguyên trong tam giác phát triển Việt Nam- Lào-Campuchia. Những đau thương, mất mát do chiến tranh tàn phá năm xưa đã dần lùi sâu vào quá khứ, Đường 7- Quốc lộ 25 ngày nay đã được đầu tư xây dựng kiên cố, tạo động lực quan trọng, thúc đẩy cho nhiều địa phương trong vùng ngày càng phát triển, vươn lên trong công cuộc công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước./.
Hà Đức-R’Piên