Trong tâm niệm của người Bahnar, Lễ cúng năm mới (Kcham – Atau) là nghi lễ quan trọng nhất của một năm để cầu thần linh, ông bà tổ tiên phù hộ cho cả làng được mạnh khỏe, mùa màng tốt tươi. Do đó, mọi lễ vật phải được chuẩn bị chu đáo, kỹ lưỡng theo đúng phong tục. Trong thời gian 2 ngày lễ, bà con dành 1 ngày đầu để chuẩn bị lễ vật và dựng cây nêu.

Nghệ nhân Đinh Năng – Thôn trưởng làng Groi, xã Ya Hội, huyện Đak Pơ nói: “Cúng năm mới lễ Chram là để bà con có thu hoạch, không bị đau ốm; đây là nghi lễ mà ông bà để lại nên bà con không bỏ được. Lễ cúng thì gồm 2 con heo, 1 con gà và ghè rượu.”

Theo nghi Lễ cúng năm mới của người Bahnar (ở xã Ya Hội, huyện Đak Pơ) có 2 phần cúng chính, diễn ra ở 2 địa điểm là ngoài sân và sau đó vào nhà rông. Sau khi mọi lễ vật được chuẩn bị đầy đủ, bà con tập trung tại sân nhà rông và mời già làng cúng.

Khi các nghi lễ cúng thần linh hoàn tất, âm thanh của những tiếng cồng, tiếng chiêng ngân lên với những bài chiêng có giai điệu vui tươi và thắt chặt vòng xoang đoàn kết để cầu chúc mọi điều tốt lành sẽ đến mọi người, mọi nhà trong năm mới, cùng với mùa màng bội thu.

Già làng Đinh Bre – Làng Groi, xã Ya Hội, huyện Đak Pơ cho biết: “Sau khi kết thúc 1 năm ăn Tết xong thì đến vụ mùa mới thì bà con phát, đốt dọn rẫy xong rồi và chuẩn bị tỉa thì mình bắt đầu cúng; cúng ông bà, tổ tiên để phù hộ cho mình các loại cây trồng được mùa. Thứ hai nữa là cầu ông trời phù hộ khi trồng cây lúa, cây bắp thì “mưa thuận, gió hòa”.

Cũng như cộng đồng các dân tộc Việt Nam, đối với đồng bào các dân tộc Tây Nguyên, mùa Xuân cũng là mùa của những lễ hội rộn ràng để cầu mong mọi điều tốt đẹp, khởi đầu một năm mới muôn sự thuận lợi. Qua các nghi lễ truyền thống cũng thể hiện tinh thần đại đoàn kết các dân tộc vì Gia Lai, Tây nguyên hùng vĩ, phát triển và giàu bản sắ

Đức Hải – R’Piên