Sau thành công của Đại hội đại biểu lần thứ nhất, Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ II của Đảng diễn ra tại tỉnh Tuyên Quang từ ngày 11 đến 19-2-1951. Đại hội đánh dấu bước phát triển mới trong quá trình lãnh đạo và trưởng thành của Đảng Cộng sản Việt Nam; từ hoạt động bí mật dưới tên gọi Hội Nghiên cứu chủ nghĩa Mác ở Đông Dương ra hoạt động công khai dưới tên gọi mới là Đảng Lao động Việt Nam.
Đại hội nhất trí thông qua Điều lệ mới của Đảng Lao động Việt Nam. Đảng Lao động Việt Nam là Đảng của giai cấp công nhân và của nhân dân lao động Việt Nam. Đảng lấy Chủ nghĩa Mác – Lênin làm nền tảng tư tưởng và xây dựng Đảng theo nguyên tắc một Đảng vô sản kiểu mới, lấy tập trung dân chủ là nguyên tắc tổ chức và sinh hoạt căn bản của Đảng; phê bình, tự phê bình là quy luật phát triển của Đảng; phục vụ nhân dân là mục tiêu hoạt động của Đảng.
Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ III của Đảng họp tại Thủ đô Hà Nội từ ngày 5 đến 10-9-1960. Đại hội đã quyết định đường lối chung của thời kỳ quá độ lên chủ nghĩa xã hội ở miền Bắc và đường lối đấu tranh thực hiện hòa bình thống nhất nước nhà.
Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ IV của Đảng diễn ra từ ngày 14 đến 20-12-1976 trong bối cảnh đất nước ta bắt đầu một kỷ nguyên mới – kỷ nguyên hòa bình, thống nhất, độc lập và đi lên chủ nghĩa xã hội. Đại hội quyết định đổi tên Đảng thành Đảng Cộng sản Việt Nam và thông qua Điều lệ mới của Đảng gồm có 11 chương và 59 điều. Điều lệ đã rút gọn 10 nhiệm vụ của đảng viên thành 5 nhiệm vụ, đặt lại chức vụ Tổng Bí thư thay chức Bí thư thứ nhất, quy định nhiệm kỳ của Ban Chấp hành Trung ương là 5 năm.
Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ V của Đảng họp từ ngày 27 đến 31-3-1982 tại Thủ đô Hà Nội, diễn ra trong bối cảnh đất nước đã có gần 6 năm xây dựng đất nước sau khi thống nhất. Mặc dù đạt nhiều thành tựu quan trọng, nhưng đây cũng là thời kỳ Đảng và nhân dân ta phải trải qua nhiều thách thức nghiêm trọng. Xuất hiện tình hình khủng hoảng kinh tế – xã hội. Đại hội đánh dấu một bước chuyển biến mới về sự lãnh đạo của Đảng trên con đường đấu tranh "Tất cả vì Tổ quốc xã hội chủ nghĩa, vì hạnh phúc của nhân dân"./.
BT: Lê Thư