Ông Nguyễn Khoa- cán bộ lão thành cách mạng, là một trong những người tham gia cuộc khởi nghĩa Cách mạng tháng Tám ở Gia Lai diễn ra cách đây 69 năm. Từ năm 1940 đến năm 1945, ông Khoa là một trong những thành viên nòng cốt trong phong trào cách mạng ở xã Bầu Cạn, huyện Chưprông. Khi ấy, những công nhân như ông Khoa đã đứng lên đấu tranh với các chủ đồn điền đòi tăng lương, giảm giờ làm, chống áp bức, đánh đập. Phong trào cách mạng ở những nơi như Bầu Cạn, Pleiku, Cheo Reo, An Khê từng bước phát triển mạnh mẽ. Thông tin về thắng lợi của khởi nghĩa, cướp chính quyền ở nhiều nơi trong nước đã lan rộng và có sức ảnh hưởng đến sự phát triển của phong trào cách mạng ở tỉnh Gia Lai khi ấy. Sau quá trình chuẩn bị, đến sáng sớm ngày 23/8/1945 lực lượng vũ trang và toàn dân ở tỉnh Gia Lai do Đoàn thanh niên lãnh đạo đã đồng loạt đứng lên cướp chính quyền về tay nhân dân và giành thắng lợi vẻ vang.

Ông Nguyễn Khoa kể lại: “Sáng sớm ngày 23/8/1945, dưới sự chỉ đạo của đồng chí Trần Ngọc Vỹ, đoàn thanh niên cùng với nhân dân ở nhiều nơi đã tập hợp tại sân vận động Pleiku rồi sau đó tỏa ra nhiều nơi để cướp chính quyền tại các cơ quan, công sở của địch. Đến trưa ta giành thắng lợi hoàn toàn, lúc đó bừng bừng khí thế, ai cũng hăng hái tham gia cướp chính quyền, cướp chính quyền xong thì rất phấn khởi…”.                                         

Ông Ngô Thành-Nguyên Phó Bí thư Tỉnh ủy, ông được giác ngộ và tham gia hoạt động cách mạng từ lúc 14 tuổi. Mỗi lần lật những trang sử vàng Đảng bộ tỉnh Gia Lai, ông Ngô Thành càng tự hào về truyền thống anh hùng bất khuất, kiên cường của quê hương. Ông Ngô Thành cho rằng, thắng lợi trong cuộc Cách mạng tháng Tám ở Gia Lai thể hiện bước phát triển nhanh về lực lượng và có ý nghĩa rất quan trọng, tạo động lực, niềm tin để các dân tộc trong tỉnh sau đó đối mặt với nhiệm vụ mới rất nặng nề ròng rã trong 9 năm kháng chiến chống Pháp.

Ông Thành khẳng định: “Thắng lợi của cuộc Cách mạng tháng Tám ở Gia Lai năm đó có ý nghĩa quan trọng. Nhân dân được tập hợp và tin tưởng hơn vào đường lối lãnh đạo của Đảng để đứng lên đấu tranh chống thực dân Pháp. Lực lượng cách mạng ở Gia Lai từ non trẻ sau đó có bước phát triển mạnh để thực hiện nhiệm vụ mới…”.                                                                      

Trong phong trào Cách mạng Tháng Tám giành chính quyền ở Gia Lai vào mùa thu lịch sử năm ấy đã hình thành nên những “hạt giống cách mạng”, mãi lưu danh trong sử sách. Đó là những đồng chí như: Trần Ngọc Vỹ, Phan Thêm, Nguyễn Đường, Phạm Thuần, Trần Ken, Ksor Ní, Nay Phin, Nay Der, Siu Nâng… Với lòng yêu nước nồng nàn và khát vọng độc lập tự do, vì hạnh phúc của nhân dân, dưới ngọn cờ vẻ vang của Đảng, các bậc tiền bối cách mạng đã lãnh đạo, dìu dắt các phong trào cách mạng ở quê hương không ngừng phát triển, phát huy khí thế Cách mạng tháng Tám vĩ đại, giành những thắng lợi vẻ vang trong 2 cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp và đế quốc Mỹ cũng như trong xây dựng và phát triển tỉnh nhà ngày càng giàu mạnh./.

Hà Đức-R’Piên