Thời gian qua, việc bồi thường trong hoạt động quản lý hành chính do hành vi trái pháp luật của người thi hành công vụ gây ra tuy chiếm số ít song trên thực tế vẫn xảy ra. Trong 6 năm qua kể từ khi thực hiện Luật Trách nhiệm bồi thường của Nhà nước, cả nước đã thụ lý hơn 250 vụ yêu cầu bồi thường trong lĩnh vực hành chính, tố tụng và thi hành án với tổng số tiền đã bồi thường trên 100 tỉ đồng, qua đó góp phần đảm bảo quyền lợi chính đáng của người bị thiệt hại do hành vi trái pháp luật của người thi hành công vụ gây ra. Xung quanh nội dung trên, PV Đài PT-TH Gia Lai đã có cuộc trao đổi với bà Nguyễn Thị Tố Hằng-Phó Cục trưởng Cục Bồi thường Nhà nước nhân chuyến công tác của bà tại Gia Lai mới đây. Mời quý vị và các bạn cùng theo dõi!
PV Thiên Thanh: Bà có thể cho biết, dựa trên những căn cứ pháp lý nào để xác định trách nhiệm bồi thường của Nhà nước?
Bà Nguyễn Thị Tố Hằng: Luật Trách nhiệm bồi thường của Nhà nước có hiệu lực thi hành từ ngày 1/1/2010. Luật này có các quy định nhằm đảm bảo quyền của người bị thiệt hại, quyền con người, quyền công dân theo tinh thần của các bản Hiến pháp, cũng là cơ chế đảm bảo cho người thi hành công vụ nói riêng, các cơ quan nhà nước, nền công vụ nói chung thực thi có hiệu quả hơn, nâng cao chất lượng công vụ của người thi hành công vụ. Trong luật cũng quy định căn cứ thực hiện yêu cầu bồi thường cũng như điều kiện phát sinh trách nhiệm bồi thường của Nhà nước. Cụ thể, khi người bị thiệt hại cho rằng mình có hành vi trái pháp luật của người thi hành công vụ gây ra thì cũng phải thực hiện các quyền của mình như khiếu nại, tố cáo, ra tòa để có được văn bản về hành vi trái pháp luật và những văn bản xác định hành vi trái pháp luật được quy định cụ thể rất rõ trong luật. Khi có được văn bản xác định hành vi trái pháp luật đó rồi thì người bị thiệt hại có đơn yêu cầu bồi thường nhà nước và kèm theo một điều kiện là có các thiệt hại thực tế xảy ra. Các thiệt hại này phải có mối quan hệ nhân quả với hành vi trái pháp luật của người thi hành công vụ. Thứ 3 là phải cung cấp các giấy tờ, tài liệu để chứng minh cho thiệt hại của mình. Khi có đủ hồ sơ, tài liệu để làm căn cứ bồi thường như vậy thì các cơ quan có thẩm quyền phải thụ lý giải quyết bồi thường.
PV Thiên Thanh: Thưa bà, trong trường hợp lỗi được xác định là do cả người thi hành công vụ và cá nhân, tổ chức thì việc bồi thường được tiến hành như thế nào?
Bà Nguyễn Thị Tố Hằng: Trong trường hợp cả hai bên đều có lỗi như vậy thì Luật Trách nhiệm bồi thường của Nhà nước quy định để xác định trách nhiệm của nhà nước sẽ phải bồi thường những thiệt hại mà phát sinh từ lỗi của mình, người bị thiệt hại cũng phải chịu trách nhiệm về lỗi của mình gây ra thiệt hại mà Nhà nước sẽ không bồi thường thiệt hại đối với những lỗi mà do người bị thiệt hại gây ra. Theo quy định đấy nó sẽ công bằng với trách nhiệm của người dân đối với Nhà nước cũng như trách nhiệm bồi thường của Nhà nước đối với người bị thiệt hại.
PV Thiên Thanh: Thưa bà, trong trường hợp phải tiến hành bồi thường thì cơ quan nào sẽ đứng ra tiến hành bồi thường thiệt hại?
Bà Nguyễn Thị Tố Hằng: Khi có đủ căn cứ làm phát sinh trách nhiệm bồi thường nhà nước cũng như điều kiện để yêu cầu bồi thường, người bị thiệt hại làm đơn, có các giấy tờ, hồ sơ theo quy định của pháp luật để gửi đến cơ quan có trách nhiệm bồi thường. Cơ quan có trách nhiệm bồi thường ở đây là cơ quan trực tiếp quản lý người thi hành công vụ có hành vi trái pháp luật. Ví dụ như UBND cấp huyện cấp hoặc thu hồi đất trái pháp luật mà người bị thiệt hại đi khiếu nại có được quyết định giải quyết khiếu nại có hiệu lực, trong đó có việc xác định việc cấp hoặc thu hồi đất trái pháp luật của UBND huyện đó, người ta chứng minh được việc cấp hoặc thu hồi đất trái pháp luật đó gây thiệt hại cho người ta thì người ta sẽ làm đơn gửi những giấy tờ, hồ sơ đến UBND huyện đó để được giải quyết bồi thường.
PV Thiên Thanh: Cảm ơn bà đã dành thời gian trả lời phỏng vấn của Đài PT-TH Gia Lai./.
Thiên Thanh- Huy Toàn