Huyện Ia Grai  có 22 công trình hồ, đập thủy lợi do địa phương quản lý, gồm 9 hồ chứa và 13 đập dâng. Trong đó , có 17 công trình được đưa vào sử dụng phục vụ tưới trên 785 ha cây trồng, còn lại 5 công trình không phát huy hiệu quả. Hiện tại, mực nước tại hầu hết các hồ, đập thủy lợi trên địa bàn huyện đã xuống mức thấp nhất từ trước đến nay, có tới 50% hồ đập đã cạn trơ đáy, số còn lại nước chỉ còn ở lòng hồ, xuống dưới mực nước chết. Trước tình hình trên, ngành nông nghiệp huyện đã tiến hành cho nạo vét các lòng hồ còn có khả năng phục vụ nước tưới tiêu cho bà con nông dân, đồng thời triển khai nhiều giải pháp cấp bách khác.

Ông Đào Lân Hưng – Trưởng phòng NN & PTNT huyện Ia Graicho biết : “Nhiều giải pháp khác như là lập tổ điều tiết nước cấp xã, điều tiết nước không để tranh chấp giữa lúa và cà phê. Các biện pháp tưới là không cho tưới tràn, chỉ tưới bơm, không tưới tràn như mọi năm nữa. Nhưng do năm nay hạn hán quá khốc liệt nên mực nước ngầm tụt quá nhanh, dù có tưới tiết kiệm thì đến nay cũng không còn nước để tưới nữa”.

Đơn cử như vườn cà phê của gia đình anh Rơ Châm Xuân, làng Blang 1, xã Ia Dêr, huyện Ia Grai đang chết dần vì thiếu nước tưới. Anh cho biết: Trong vườn trồng được hơn 200 gốc cà phê, như mọi năm đến thời điểm này gia đình đã tưới xong đợt 3. Tuy nhiên, năm nay mới đến đầu tháng 3 giếng nước đã cạn, không còn đủ nước để tưới. Đáng buồn hơn, rẫy cà phê gần 2ha của gia đình cũng đang héo khô chờ mưa.

Ông Xuân Nói: “Thời tiết ngày càng khô hạn, giếng nước gia đình ngày càng cạn, mình cũng đã cho nạo vét nhưng không được bao. Như mọi năm thì đến thời điểm này đã có mưa, bà con không còn phải tưới cà nữa. Nhưng năm nay đến tháng 4 mà vẫn không có mưa. Cứ mỗi lần tưới được khoảng vài gốc cà lại hết nước”.

Cùng cảnh khốn khó vì thiếu nước sản xuất, bà con ở làng Lang, xã Ia Chía, huyện Ia Grai đang gồng mình chống chọi với cơn đại hạn, hiện tại các khe, suối nơi đây đã cạn khô, nguy cơ thiếu nước sinh hoạt là rất lớn.

Anh Đinh Hoàng Long, làng Lang, xã Ia Chía, huyện Ia Grai cho biết: Như cánh đồng Ia Grui đây thì lúa Đông Xuân giờ cũng đã bị cháy, một số thì chỉ tưới để cây sống thôi, còn nước cũng cạn khô hết rồi. Tôi nghĩ nếu hết tháng tư này mà không có mưa chắc cà phê của người dân chết hết.

Tính đến thời điểm này, trên địa bàn huyện Ia Grai có hơn 314 ha diện tích lúa nước bị hạn, mất trắng khoảng 233 ha, giảm năng suất từ 50 – 70% có hơn 66 ha và khoảng 14 ha bị giảm năng suất từ 30 – 50%. Ngoài ra, huyện có khoảng 1.800 ha cà phê đang thiếu nước tưới đợt 3. Hiện tại hầu hết các hồ, đập, khe suối trên địa bàn đã cạn kiệt nguồn nước tưới, người dân đang tìm mọi cách để có nước tưới cứu vãn cây trồng.

“Về bơm tưới thì hiện nay người dân họ chấp nhận tốn thêm chi phí và nhân công, bơm từ những vùng suối lớn nay còn ít nước, thực hiện bơm chuyền. Trước đây chỉ bơm một máy thì nay bơm hai máy từ suối lên, quãng đường đi vượt hàng cây số. Tưới hết sức chộp giật, tưới để cầm cây, giữ cây sống chứ không phải thoải mái như trước”, ông Đào Lân Hưng – Trưởng phòng NN & PTNT huyện Ia Grai nói.

Bích Thủy – Huy Toàn