Với khả năng chịu hạn cao, đồng thời là một trong những loại cây trồng được ưu tiên chuyển đổi thay thế cho cây lúa nước ở nhưng vùng không có nguồn nước tưới nên những năm gần đây, diện tích mỳ của huyện Ia Pa không ngừng tăng lên. Tuy nhiên thực tế trong sản xuất nông nghiệp hiện nay, vấn đề “mất mùa, được giá” rồi “được mùa, mất giá” là điều mà hầu như bất cứ loại cây trồng nào cũng phải chịu, trong đó có cây mỳ, khi mà người nông dân vẫn chưa thực sự quyết định được giá cả thị trường. Hiện thời điểm này, bà con nông dân trên địa bàn huyện Ia Pa đang khẩn trương thu hoạch mỳ để đảm bảo kịp thời gian cho trồng vụ mỳ mới, thế nhưng giá mỳ thấp nên người dân thu lợi không nhiều dù năng suất mỳ năm nay có tăng.
Trên diện tích hơn 5ha , những năm trước gia đình chị Nguyễn Thị Rua ở thôn Kim Năng 2 xã Ia Ma Rơn, huyện Ia Pa chỉ trồng 1,6 ha mỳ, còn lại là mía; nhưng do mía bị sâu bệnh và giá thấp, trong khi giá mỳ cao hơn nên năm vừa rồi, chị dành toàn bộ diện tích đất này để trồng mỳ. Bỏ khá nhiều chi phí và công đầu tư chăm sóc nên vụ thu hoạch năm nay, theo ước tính năng suất mỳ của gia đình có khả năng tăng hơn vụ trước 2-3 tấn/ha.
Chị Rua cho biết: “Thời tiết thì mưa ít, cây cũng chậm phát triển hơn nhưng phân tôi cho nhiều nên năng suất nó mới hơn năm ngoái”.
Theo nhiều bà con nông dân, vụ mỳ năm nay, hầu hết diện tích mỳ trên địa bàn huyện Ia Pa đều được trồng bằng giống mỳ cao sản cho năng suất cao hơn gấp 2 lần so với giống mỳ Nhật được trồng trước đây. Nếu như giống mỳ Nhật cho năng suất từ 7-8 tấn/ha thì giống mỳ cao sản này cho năng suất từ 15-16 tấn/ha; thậm chí có thể đạt đến 18 tấn/ha. Năng suất mỳ đạt cao, thế nhưng giá thì lại giảm hơn so với vụ trước, rồi công lao động cũng tăng nên bà con nông dân xem như thu lợi không nhiều, nếu không muốn nói là thua lỗ và khó khăn về nguồn vốn để đầu tư cho vụ mỳ mới.
Chị Hoàng Thị Năng – xã Ia Ma Rơn, huyện Ia Pa, tỉnh Gia Lai cho biết: “1ha mỳ thì mình đầu tư phải tầm khoảng 10 triệu đồng.Nếu mà giá cả như năm nay, mình đầu tư cứ như thế mà giá mỳ nó xuống thì những người làm nông như thế này lỗ. Bây giờ mình thuê công một ngày là 130.000-150.000 đồng, mà mỳ hạ quá; có nhà mỳ xấu thì người ta đạt có 11-12 tấn/ha, còn nhà đạt thì 15-16 tấn.Nói chung làm nông như năm nay thì lỗ; tiền phân, tiền tro năm nay so ra là lỗ”.
Theo kế hoạch, vụ Đông Xuân 2015-2016, huyện Ia Pa trồng 1.016 ha mỳ; thế nhưng tính đến cuối tháng 02/2016, diện tích mỳ trên địa bàn huyện đã vượt 189 ha so với kế hoạch đề ra và đạt 1.205 ha. Cũng cần phải nói thêm rằng, dù là loại cây trồng có khả năng chịu hạn nên sẽ giúp người dân, nhất là ở những khu vực không đảm bảo nguồn nước tưới tránh được những thiệt hại về diện tích do hạn; tuy nhiên trong vấn đề phát triển diện tích cây mỳ, bà con nông dân cũng cần theo đúng quy hoạch của địa phương và khuyến cáo của ngành chuyên môn để tránh thiệt hại về kinh tế nếu sản lượng mỳ tăng, trong khi giá xuống thấp như hiện nay ./.
Mỹ Tiến – Thiên Thanh- Duy Linh – Đặng Trà