Hội nghị đã được nghe 7 tham luận của các đại biểu, tập trung phân tích, đánh giá thành tựu đã đạt được, những thách thức, yêu cầu, nhiệm vụ đặt ra để bảo tồn, phát triển bản sắc văn hóa truyền thống; các giải pháp để phát triển văn học, nghệ thuật trong bối cảnh hội nhập và phát triển như hiện nay…

 Ông Trần Ngọc Nhung – Tỉnh ủy viên, Giám đốc Sở Văn hóa, Thể thao & Du lịch tỉnh Gia Lai phát biểu: “Để văn học, nghệ thuật Gia Lai thật sự khởi sắc, gắn chặt với bản sắc địa phương và đồng hành cùng sự nghiệp phát triển bền vững của tỉnh, cần triển khai các nhóm giải pháp cụ thể sau:  Phát triển hệ sinh thái sáng tạo gắn với văn hóa truyền thống: Hình thành trại sáng tác định kỳ tại các làng truyền thống, nơi nghệ sĩ “ba cùng” với cộng đồng: Cùng ăn, cùng ở, cùng làm lễ hội để có trải nghiệm trực tiếp và cảm hứng sáng tác sâu sắc; xây dựng ngân hàng ý tưởng sáng tác theo đề tài văn hóa bản địa, kết nối với các nhà nghiên cứu, nhà dân tộc học để hình thành kho tư liệu tham khảo chính thống, có chiều sâu; đặt hàng tác phẩm dài hơi: Tiểu thuyết, sử thi, bản giao hưởng Tây Nguyên, các tác phẩm sân khấu, điện ảnh hiện đại dựa trên tích cổ Gia Lai… Số hóa và phổ biến di sản văn hóa truyền thống phục vụ sáng tác, giáo dục, truyền thông:Triển khai chương trình số hóa kho tàng sử thi, dân ca, nghi lễ, kết hợp bản âm thanh, hình ảnh, phụ đề song ngữ Việt – Jrai/Bahnar – Anh; xây dựng thư viện số mở về văn hóa Gia Lai tại Thư viện tỉnh, phục vụ học sinh, nghệ sĩ, nhà nghiên cứu, du khách; tích hợp nội dung văn hóa bản địa vào giáo trình học đường, tour du lịch văn hóa và ứng dụng giáo dục thông minh…”

Trong phần trình bày tham luận với chủ đề “Dấu ấn văn học, nghệ thuật Gia Lai 50 năm sau ngày đất nước thống nhất, khát vọng sáng tác của văn nghệ sĩ tỉnh nhà trong giai đoạn mới”, đại diện lãnh đạo Hội Văn học, Nghệ thuật tỉnh nêu rõ: Trong hành trình 50 năm qua, Văn học, nghệ thuật Gia Lai đã ghi dấu những bước phát triển mạnh mẽ và ấn tượng, không chỉ qua số lượng tác phẩm mà còn là sự sáng tạo và chất lượng vượt trội của các chuyên ngành: Văn học, Mĩ thuật, Âm nhạc, Múa, Nhiếp ảnh, Sân khấu, Văn nghệ dân gian. Những tên tuổi, như: Họa sĩ Xu Man, nhà nghiên cứu văn hóa Rơ Mah Del, NSND Y Brơm, NSND Đinh Xuân La, NSƯT Thảo Giang, và rất nhiều nghệ sĩ khác đã để lại dấu ấn sâu đậm trong công chúng. Những đóng góp của đội ngũ văn nghệ sĩ Gia Lai không chỉ làm phong phú thêm nền văn hóa đa dạng của đất nước, mà còn là một nguồn cảm hứng vô tận cho các thế hệ mai sau…

NSƯT Đặng Công Hưng – Phó Chủ tịch Phụ trách Hội VHNT tỉnh Gia Lai pahst biểu: “Khát vọng sáng tác của văn nghệ sĩ tỉnh nhà trong giai đoạn mới.  Khát vọng – tiếng gọi nội tâm và sứ mệnh văn hóa: Với người nghệ sĩ, khát vọng sáng tác không đơn thuần là một nhu cầu cá nhân. Đó là tiếng gọi từ nội tâm, là cách để chúng ta đối thoại với thời đại, với Nhân dân, và với chính mảnh đất quê hương mình. Với Gia Lai – vùng đất của đại ngàn, của cồng chiêng, của thổ cẩm, và của những câu chuyện lặng thầm mà sâu sắc – thì mỗi tác phẩm nghệ thuật ra đời đều gắn chặt với linh hồn văn hóa bản địa. Và vì thế, khát vọng sáng tác của văn nghệ sĩ tỉnh nhà cũng chính là một sứ mệnh gìn giữ, chắt lọc và lan tỏa giá trị văn hóa Tây Nguyên giữa những biến động không ngừng của xã hội hiện đại. Giai đoạn mới – động lực cho sự đổi mới tư duy nghệ thuật.  Chúng ta đang sống trong một giai đoạn mà nhịp sống đô thị hóa, toàn cầu hóa và công nghệ số đang làm thay đổi thói quen thưởng thức nghệ thuật, làm đổi thay cả phương thức sáng tác và truyền thống nghệ thuật. Trong hoàn cảnh đó, văn nghệ sĩ Gia Lai không thể đứng yên. Chúng tôi đang từng bước chuyển mình – không chỉ đổi mới cách thể hiện, mà còn cởi mở hơn trong tư duy, đa dạng hơn trong tiếp cận, và mạnh dạn hơn trong thử nghiệm. Những hình thức nghệ thuật truyền thống, như:Sử thi, dân ca, vũ điệu cồng chiêng… đang được chuyển thể, sáng tạo lại bằng chất liệu đương đại, để tiếp tục sống động trong trái tim thế hệ trẻ…”

Phát biểu kết luận Hội nghị, đồng chí Châu Ngọc Tuấn-Phó Bí thư Thường trực Tỉnh ủy, Trưởng Đoàn đại biểu Quốc hội tỉnh nhấn mạnh vai trò, những đóng góp của văn hóa, nghệ thuật và đội ngũ văn nghệ sĩ đối với sự phát triển của đất nước. Sinh thời, Chủ tịch Hồ Chí Minh kính yêu đã khẳng định: “Văn hóa nghệ thuật cũng là một mặt trận. Anh chị em là chiến sĩ trên mặt trận ấy”. Thấm nhuần sâu sắc tư tưởng đó, Đảng ta qua các thời kỳ luôn xác định văn học, nghệ thuật là bộ phận quan trọng, không thể tách rời của sự nghiệp cách mạng; là vũ khí sắc bén trên mặt trận tư tưởng – văn hóa, góp phần xây dựng nền tảng tinh thần xã hội, bồi đắp tâm hồn, nhân cách con người Việt Nam hướng tới chân – thiện – mỹ. Xác định rõ tầm quan trọng đó, Ban Thường vụ Tỉnh ủy, Hội đồng nhân dân, Ủy ban nhân dân tỉnh cũng đã ban hành nhiều văn bản để lãnh đạo, chỉ đạo công tác văn học, nghệ thuật trên địa bàn tỉnh. Đồng chí Phó Bí thư Thường trực Tỉnh ủy, Trưởng Đoàn đại biểu Quốc hội tỉnh  Châu Ngọc Tuấn chia sẻ và đánh giá cao: Trong điều kiện còn nhiều khó khăn, từ những buôn làng xa xôi đến đô thị đang phát triển, các anh chị em văn nghệ sĩ đã miệt mài lao động nghệ thuật, với trái tim nhạy cảm và tài năng đã khắc họa vẻ đẹp của con người và vùng đất Gia Lai… Để Gia Lai hôm nay không chỉ giữ gìn những giá trị xưa mà còn trở thành điểm sáng trong sáng tạo nghệ thuật đương đại – từ tranh vẽ, điêu khắc, đến thơ ca, âm nhạc. Đó là sự tiếp nối nhịp cầu quá khứ – hiện tại – tương lai, khẳng định sức sống bất tận của văn học nghệ thuật trong đời sống tinh thần của Nhân dân…

Trong bối cảnh phát triển của mạng xã hội, đặc biệt với sự phát triển mạnh mẽ của công nghệ số và trí tuệ nhân tạo; văn học, nghệ thuật Gia Lai đứng trước cơ hội và thách thức lớn. Do đó, thời gian tới, dưới sự chỉ đạo của Tỉnh ủy, sự điều hành của UBND tỉnh, đồng chí Châu Ngọc Tuấn nêu một số vấn đề, nhiệm vụ trọng tâm cần tập trung thực hiện để phát triển nền văn học, nghệ thuật của tỉnh xứng tầm.

Đồng chí Châu Ngọc Tuấn – Phó Bí thư Thường trực Tỉnh ủy, Trưởng Đoàn đại biểu Quốc hội tỉnh Gia Lai  nhấn mạnh: “Một là: Tiếp tục triển khai thực hiện có hiệu quả các nhiệm vụ, giải pháp đã được xác định trong Kế hoạch số 286, ngày 01 tháng 11 năm 2024 của Ban Thường vụ Tỉnh ủy về triển khai thực hiện Kết luận số 84, ngày 21 tháng 6 năm 2024 của Bộ Chính trị về tiếp tục thực hiện Nghị quyết số 23 của Bộ Chính trị khóa X về xây dựng và phát triển văn học, nghệ thuật trong thời kỳ mới; đồng thời, đổi mới tư duy và phương thức lãnh đạo, chỉ đạo, nâng cao nhận thức, trách nhiệm của cấp ủy, tổ chức đảng, nhất là người đứng đầu đối với công tác văn học, nghệ thuật. Tăng mức đầu tư cho văn học, nghệ thuật; bảo đảm kinh phí cho các chương trình mục tiêu lớn, cho hoạt động sáng tạo của Hội Văn học Nghệ thuật tỉnh, xem đây là đầu tư cho phát triển. Phải xác định: Văn học, nghệ thuật không chỉ là nguồn lực nội sinh quan trọng, là “sức mạnh mềm” góp phần xây dựng con người Gia Lai phát triển toàn diện “tâm – trí – thể – mỹ”, giàu lòng yêu nước, nhân văn, nghĩa tình, mang đậm bản sắc văn hóa các dân tộc, mà còn là vũ khí tinh thần sắc bén để bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng, đấu tranh phản bác các quan điểm sai trái, thù địch. Hai là: Tiếp tục phát huy truyền thống, xây dựng và phát triển lực lượng văn nghệ sĩ, nghệ nhân Gia Lai cả về số lượng và chất lượng. Đổi mới, nâng cao chất lượng hoạt động của Hội Văn học Nghệ thuật tỉnh và các đơn vị văn hóa, nghệ thuật trên địa bàn tỉnh. Có cơ chế phát hiện, đào tạo, bồi dưỡng, sử dụng và đãi ngộ thỏa đáng những văn nghệ sĩ có năng lực, nhất là các tài năng trẻ, tài năng nữ và dân tộc thiểu số, để tiếp nối mạch nguồn sáng tạo phong phú và đặc sắc của Gia Lai. Những tâm hồn trẻ, giàu khát vọng và tình yêu quê hương chính là mạch sống tương lai của nền văn học, nghệ thuật tỉnh nhà.Ba là: Đẩy mạnh công tác bảo tồn, kế thừa, phát huy các giá trị tốt đẹp của truyền thống văn hóa dân tộc và tiếp nhận có chọn lọc tinh hoa văn hóa thế giới; phát huy mạnh mẽ bản sắc văn hóa độc đáo của các dân tộc; nắm bắt kịp thời những thành tựu của văn hóa, thông tin hiện đại để phát triển văn học, nghệ thuật trong những năm tiếp theo. Đẩy mạnh chuyển đổi số trong sáng tác, phổ biến và lưu trữ tác phẩm văn học, nghệ thuật. Thường xuyên tổ chức đối thoại, lắng nghe những tâm tư, nguyện vọng và ý kiến góp ý của đội ngũ văn nghệ sĩ về những nhiệm vụ, giải pháp xây dựng và phát triển tỉnh nhà nói chung và văn học, nghệ thuật nói riêng. Khuyến khích đội ngũ văn nghệ sĩ hướng đến sáng tạo các tác phẩm lớn, có chiều sâu tư tưởng – nghệ thuật, đặc biệt là về đề tài lịch sử cách mạng, công cuộc đổi mới, xây dựng và phát triển tỉnh Gia Lai nhanh, bền vững và giàu bản sắc. Trong bối cảnh mặt trận tư tưởng – văn hóa đang bị các thế lực thù địch lợi dụng, tôi đề nghị đội ngũ văn nghệ sĩ Gia Lai tiếp tục phát huy vai trò chiến sĩ tiên phong, dùng tài năng và tâm huyết để sáng tạo những tác phẩm giàu giá trị, góp phần bảo vệ khối đại đoàn kết dân tộc và xây dựng đất nước. Tôi tin tưởng rằng, với tinh thần trách nhiệm và tình yêu quê hương, các văn nghệ sĩ sẽ vượt qua mọi thách thức, từ những khó khăn về nguồn lực đến sự cạnh tranh của công nghệ trí tuệ nhân tạo, để tiếp tục tạo nên những tác phẩm xứng tầm, bồi đắp tâm hồn và khơi dậy khát vọng phát triển Gia Lai. Nhân dịp này, tôi xin tri ân các thế hệ văn nghệ sĩ, những người đã âm thầm cống hiến để giữ gìn ngọn lửa văn hóa dân tộc.”

Dịp này, 71 cá nhân đã được Chủ tịch UBND tỉnh Gia Lai tặng và truy tặng Bằng khen vì đã có nhiều đóng góp cho nền văn học, nghệ thuật Gia Lai trong 50 năm sau ngày thống nhất đất nước (30/4/1975-30/4/2025)./.

Song Nguyễn – Thanh Sáng – Minh Trung