Những năm gần đây, lĩnh vực xuất khẩu nông sản đang có sự đóng góp lớn cho tổng kim ngạch xuất khẩu hàng năm của tỉnh Gia Lai. Nhiều mặt hàng nông sản của Gia Lai đã và đang được các thị trường khó tính trên thế giới chấp nhận, ưa chuộng. Điều này chủ yếu được quyết định bởi chất lượng của sản phẩm, đặc biệt là việc nông sản Gia Lai đã đáp ứng được các tiêu chuẩn khắt khe từ hàng rào kỹ thuật thương mại của thị trường nhập khẩu.
Hợp tác xã Nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao 360 ở xã Trang, huyện Đak Đoa là một đơn vị chuyên sản xuất mặt hàng chanh dây để xuất khẩu. Hiện 100% sản phẩm của HTX đang được xuất sang thị trường các nước châu Âu, nhiều nhất là Hà Lan, Thụy Sĩ…Để vào được các thị trường khó tính này, HTX đã áp dụng các giải pháp công nghệ cao để chăm sóc và quản lý cây trồng. Qua đó, tạo ra được sản phẩm đáp ứng đủ các yêu cầu, điều kiện khắt khe của khách hàng, đặc biệt phải đáp ứng được việc kiểm nghiệm 570 hoạt chất khác nhau trong sản phẩm.
Chị Lê Thị Bảo Trâm – Giám đốc HTX nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao 360 cho biết: “Để làm được hàng chất lượng cao thì chúng tôi đã phải tìm hiểu rất nhiều về công nghệ. Qua Internet thì chúng tôi đã tìm hiểu mô hình các nước đang áp dụng như mô hình của Nhật Bản, của Israel…Sau đó thì tôi thấy mô hình của Nhật Bản rất là hay và chúng tôi đã đưa mô hình đó áp dụng vào vườn của mình. HTX đang định hướng là làm những sản phẩm an toàn, chất lượng cao, tốt cho sức khỏe của con người, làm sản phẩm theo hướng hữu cơ, không có thuốc bảo vệ thực vật.”
Đây cũng là một doanh nghiệp chuyên sản xuất sản phẩm để phục vụ xuất khẩu. Sản phẩm của doanh nghiệp này hiện đã có mặt ở 10 quốc gia trên thế giới, trong đó có những thị trường khó tính như Mỹ, Nhật, Úc, Philippines. Để thành công đưa sản phẩm vào các thị trường này, doanh nghiệp phải tìm hiểu nhu cầu cụ thể và tiêu chuẩn của từng thị trường, từ đó có định hướng riêng để phát triển sản phẩm nhằm đáp ứng yêu cầu của mỗi thị trường khác nhau.
Ông Nguyễn Tiến Định – Giám đốc Công ty Cổ phần Vietnam Coffee United (VCU) cho biết: “Như đối với thị trường Mỹ thì họ có yêu cầu rất là cao, phải có tiêu chuẩn FDA thì mình sẽ phải kiểm soát từ các nguyên liệu đầu vào, sau đó thì tới khâu rang xay, sản xuất, đóng gói mình phải đảm bảo tất cả các tiêu chuẩn đó thì mình mới đáp ứng được cái tiêu chuẩn của họ. Để mà đảm bảo được cái nguồn nguyên liệu cho xuất khẩu thì mình sẽ hợp tác chặt chẽ với các hộ dân trên địa bàn tỉnh Gia Lai. Sau đó mình kiểm soát từ nguyên liệu đầu vào. Để mà tránh trường hợp rủi ro xảy ra thì trước khi xuất hàng đi, doanh nghiệp sẽ gửi mẫu cho khách hàng test trước. Khách hàng đồng ý và mọi thứ nó thông qua rồi thì mình mới bắt đầu xuất hàng đi.”
Việc Việt Nam ký kết các hiệp định thương mại tự do (FTA) với nhiều nước trên thế giới đã tạo điều kiện cho các doanh nghiệp mở rộng thị trường xuất khẩu. Tuy nhiên, những yêu cầu về tiêu chuẩn từ hàng rào kỹ thuật của các thị trường nhập khẩu là hết sức nghiêm ngặt. Vừa qua, một số mặt hàng nông sản của Gia Lai như cà phê, chuối, hồ tiêu…đã bị một số nước nhập khẩu cảnh báo vì vi phạm quy định về an toàn thực phẩm do chứa dư lượng thuốc bảo vệ thực vật, chất tạo màu…Điều này đã làm ảnh hưởng đến uy tín, thương hiệu của tỉnh Gia Lai trên thị trường quốc tế. Do đó, để kiểm soát được chất lượng nông sản xuất khẩu, việc áp dụng các tiêu chuẩn theo yêu cầu của từng thị trường là hết sức cần thiết.
Ông Đoàn Ngọc Có – Phó Giám đốc Sở Nông nghiệp và Môi trường tỉnh Gia Lai trao đổi: “Các cơ sở sản xuất, kinh doanh nông-lâm-thủy sản trên địa bàn tỉnh cần thực hiện tốt việc liên kết sản xuất, tổ chức sản xuất theo các tiêu chuẩn chứng nhận VietGAP, GlobalGAP, Rainforest Alliance, Organic, HACCP, ISO…; chủ động tìm hiểu, nắm bắt các yêu cầu của thị trường. Nông sản của chúng ta phải xâm nhập được vào các thị trường khó tính như Eu, Nhật, Mỹ, Hàn Quốc…Chúng ta phải thực hiện truy xuất nguồn gốc để phục vụ cho xuất khẩu. Chúng ta mà không minh bạch được nguồn gốc thì không thể xuất khẩu được.”
Theo Sở Nông nghiệp và Môi trường tỉnh Gia Lai, đến nay, trên địa bàn tỉnh đang có khoảng 255 nghìn 668 ha cây trồng các loại được sản xuất theo hướng tiêu chuẩn VietGAP, GlobalGAP, 4C, Organic, Rainforest Alliance, FLO, chiếm 41,5% trên tổng diện tích gieo trồng toàn tỉnh. Cùng với đó, tỉnh Gia Lai đã được cấp 227 mã số vùng trồng và 38 mã số cơ sở đóng gói nông sản xuất khẩu với tổng công suất 1.550 – 1.700 tấn quả tươi/ngày, xuất khẩu sang thị trường Trung Quốc, Úc, New Zealand, Hoa Kỳ…Nông sản của Gia Lai đã có mặt ở gần 60 quốc gia và vùng lãnh thổ trên thế giới. Trong thời gian tới, để duy trì các thị trường truyền thống, mở rộng các thị trường mới, nông sản Gia Lai phải tiếp tục được cải thiện về chất lượng, đáp ứng được các tiêu chuẩn gắn với truy xuất nguồn gốc, minh bạch trong sản xuất.
Ngọc Hà – R. Piên – Thanh Sáng