Gia Lai là vùng đất giàu truyền thống văn hóa, nơi những giá trị lâu đời của các dân tộc vẫn luôn được gìn giữ và phát huy. Từ những lễ hội cồng chiêng vang vọng khắp núi rừng đến các phong tục đậm chất bản địa, văn hóa nơi đây không chỉ được giữ gìn mà còn lan tỏa mạnh mẽ. Với những nỗ lực không ngừng, Gia Lai đã và đang tạo nên một bức tranh văn hóa sống động, nơi truyền thống được trân trọng và hòa quyện hài hòa với hơi thở hiện đại.
Gần nửa thế kỷ gắn bó với những âm thanh của cồng chiêng, nghệ nhân Rơ Châm Luih sở hữu một đôi tai thẩm âm tuyệt vời, một tâm hồn nghệ sĩ và tình yêu sâu sắc với âm nhạc dân tộc. Với ông, việc kết nối các loại nhạc cụ dân tộc khác nhau không phải là điều gì quá khó khăn, mà là một sự thôi thúc tự nhiên, như một cách để thỏa mãn niềm đam mê mãnh liệt với âm nhạc. Không chỉ sử dụng thành thạo nhiều nhạc cụ truyền thống như đàn goong, t’rưng, kní…, ông còn là một nghệ nhân tài ba trong việc chế tác và sử dụng điêu luyện nhiều loại nhạc cụ khác, mang lại một sự độc đáo, mới mẻ nhưng vẫn giữ trọn vẹn hồn cốt của âm nhạc dân gian Tây Nguyên.
Ông Rơ Châm Luih – Làng Ó Kly, xã Ia Tôr, huyện Chư Prông cho biết: “Bản sắc văn hóa cồng chiêng của đồng bào Jrai ở đây đã in sâu trong tâm thức của mỗi người. Văn hóa, âm nhạc cũng chính là niềm đam mê của tôi. Bảo tồn văn hóa truyền thống, tôi thấy rất vui và phấn khởi. Tôi phải tiên phong, gương mẫu, đi đầu hơn nữa, và nỗ lực hơn để văn hóa được phát triển hơn.”
Không chỉ nổi bật bởi có những nghệ nhân tài ba như ông Rơ Châm Luih, tỉnh Gia Lai còn rất quan tâm đến công tác bảo tồn và phát huy giá trị văn hóa truyền thống của các dân tộc thiểu số. Các cấp, ngành và cộng đồng đã phối hợp chặt chẽ trong các chương trình bảo tồn, tạo nên sự gắn kết giữa các thế hệ, giúp văn hóa truyền thống trở thành nguồn lực phát triển bền vững cho địa phương. Các di sản văn hóa của Gia Lai như âm nhạc, lễ hội và các nghề thủ công truyền thống đều thể hiện sự gắn kết mật thiết giữa con người và thiên nhiên, giữa quá khứ và hiện tại. Mỗi khi mùa lễ hội đến, không khí ở Gia Lai lại trở nên rộn ràng, với tiếng cồng chiêng vọng vang khắp các thôn làng.
Anh Đinh Alênh – Làng Đê Kơ Chang, xã Đăk Sông, huyện Kông Chro bộc bạch: “Lớp trẻ ở làng mình 9, 10 tuổi đã biết đánh cồng chiêng. Người dân chúng tôi đều mong muốn giữ gìn được cồng chiêng và tham dự các chương trình biểu diễn để nhiều người biết đến văn hóa của dân tộc mình.”
Với nỗ lực bảo tồn văn hóa, tỉnh Gia Lai đã đạt được nhiều kết quả đáng tự hào. Hiện toàn tỉnh có gần 600 nhà rông, lưu giữ trên 4.500 bộ cồng chiêng, là tỉnh có số lượng cồng chiêng đứng đầu 5 tỉnh Tây Nguyên. Ngoài ra, toàn tỉnh Gia Lai có 32 nghệ nhân được Chủ tịch nước phong tặng danh hiệu Nghệ nhân Ưu tú. Tỉnh cũng chú trọng phát triển các làng nghề truyền thống như dệt thổ cẩm, tạc tượng và chế tác nhạc cụ dân tộc. Ngoài ra, Gia Lai còn chú trọng phát triển du lịch cộng đồng gắn liền với bảo tồn văn hóa. Các tour du lịch khám phá văn hóa, lễ hội dân gian, và tham quan các buôn làng đã trở thành một phần quan trọng trong chiến lược phát triển du lịch của tỉnh. Điều này không chỉ giúp bảo tồn văn hóa mà còn thúc đẩy phát triển kinh tế địa phương, tạo công ăn việc làm và sinh kế cho người dân.
Bà Nguyễn Thị Hồng – Du khách bày tỏ: “Tôi đến đây muốn trải nghiệm văn hóa của người Jrai, tôi thấy rất vui và hòa đồng với người đồng bào nơi đây.”
Chị Rơ Châm H’Xuyết – Làng Kép 2, xã Ia Mơ Nông, huyện Chư Păh chia sẻ: “Khi làm du lịch cộng đồng mong muốn phát triển văn hóa, nét đẹp truyền thống của người Jrai. Khi du khách đến trải nghiệm chúng tôi rất quý mến khách và hy vọng khách sẽ quay trở lại. Chị em chúng tôi gắn bó, liên kết với nhau, đoàn kết với nhau để giữ gìn truyền thống văn hóa.”
Bảo tồn văn hóa không chỉ là việc gìn giữ di sản của quá khứ mà còn là hành trình phát triển bền vững trong tương lai. Gia Lai đã và đang thực hiện những bước đi vững chắc trong việc kết hợp bảo tồn di sản với phát triển kinh tế – xã hội. Từ đây, văn hóa không chỉ được giữ gìn mà còn được phát triển mạnh mẽ, hòa quyện với hơi thở của thời đại. Những giá trị văn hóa ấy không chỉ làm giàu thêm đời sống tinh thần của Nhân dân mà còn góp phần tạo nên một Gia Lai đầy sức sống, tươi mới và mạnh mẽ, nơi truyền thống và hiện đại luôn song hành, bảo vệ và phát triển những giá trị vô giá của dân tộc.
Nhâm Dung – Ksor Tuối