Lễ Mừng lúa mới là tín ngưỡng lâu đời của dân tộc Bahnar trên địa bàn huyện Chư Păh và của nhiều địa phương khác. Lễ được tổ chức 1 lần trong năm khi đã thu hoạch lúa về đầy kho để bày tỏ sự biết ơn đối các vị thần sông, thần nước, thần lúa đã ban cho bà con một vụ bội thu và cầu mong mùa mới thóc lúa đầy nhà nhiều hơn nữa. Trước khi tổ chức lễ, già làng phân công nhiệm vụ để dân làng chuẩn bị chu đáo các lễ vât như heo, gà, lúa…dâng lên các thần linh.

Già làng Khơn – Làng Kon Sơ Lăng, xã Hà Tây, huyện Chư Păh cho biết: “Đây là nghi lễ rất quan trọng trong mùa màng cuối năm. Đây là lễ tổng kết của người dân sau 1 năm. Để phục dựng ra lễ truyền thống Mừng lúa mới, trước tiên anh em thanh niên, trai tráng, phụ nữ phải tập hợp lại, lên 1 kịch bản tập múa xoang cồng chiêng, các vật dụng phục dựng. Cái lễ truyền thống, phục dựng để tạ ơn các Yàng đã phù hộ, độ trì cho bà con mùa mới tốt đẹp.”

Tại Tuần lễ Hoa Dã Quỳ – Núi lửa Chư Đang Ya năm nay, Lễ Mừng lúa mới được phục dựng đầy đủ với 3 phần gồm công tác chuẩn bị, phần lễ và hội. Các hoạt động được diễn tả chi tiết, cẩn thận. Đàn ông chuẩn bị đồ cúng, chặt cây, bắt sâu, phụ nữ giã gạo, nấu cơm, làm rượu ghè…. Mỗi người một việc, ai cũng hăng say, hào hứng thực hiện nghi lễ.

Anh Khôi – Làng Kon Sơ Lăng, xã Hà Tây, huyện Chư Păh tự hào nói: “Em cảm thấy rất là vui và mình giữ được truyền thống của người Bahnar được phục dựng tại Tuần lễ hoa dã quỳ ở đây. Em cảm thất rất tự hào về bản sắc dân tộc của mình.”

Chị Thuận – Làng Kon Sơ Lăng, xã Hà Tây, huyện Chư Păh bày tỏ: “Phục dựng lễ của mình có từ lâu rồi, có từ thời ông bà cha mẹ cho nên bây giờ phục dựng quảng bá nét đẹp văn hóa của dân tộc.”

Kết thúc phần lễ cúng Mừng lúa mới, già làng mời dân làng và đông đảo du khách tham gia phần hội, cùng ăn cơm lam, gà nướng, uống rượu cần. Dội cồng chiêng, múa xoang biểu diễn trong trang phục truyền thống đầy màu sắc, uyển chuyển; những em bé đi cà kheo, hóa trang cùng du khách hòa mình trong niềm hân hoan, hy vọng một vụ mùa mới ấm no, bình an.

Bà Hoàng Kim Chung – Du khách tỉnh Lâm Đồng bày tỏ: “Tổ chức rất là vui vẻ, đẹp mắt mang một tính chất màu sắc, bản sắc dân tộc, rất là quê hương của đồng bào dân tộc, yêu màu sắc, bản sắc của dân tộc ở đây.”

Đối với dân tộc Bahnar, Lễ Mừng lúa mới ra đời sớm nhất và tồn tại lâu đời nhất trong đời sống tâm linh của họ. Việc phục dựng Lễ Mừng lúa mới trong Tuần lễ Hoa Dã Quỳ – Núi lửa Chư Đang Ya năm 2024 đã góp phần tôn vinh các giá trị văn hóa của dân tộc Bahnar và tăng cường giao lưu, quảng bá, giới thiệu văn hóa dân tộc đến đông đảo du khách.

Diễm Ly – Bùi Đại