Từ xưa, người Jrai trên địa bàn huyện Phú Thiện nói riêng và tỉnh Gia Lai nói chung có phong tục là mỗi làng có 1 khu nhà mồ riêng, nằm gần khu dân cư. Phong tục lâu đời này làm ảnh hướng tới môi trường sống xung quanh và sức khỏe của dân làng. Trước thực trạng đó, thực hiện Nghị quyết số 67 của Đảng ủy thị trấn Phú Thiện về xây dựng thị trấn đạt chuẩn văn minh đô thị, Ủy ban MTTQ Việt Nam thị trấn đã phối hợp với hệ thống chính trị tổ dân phố tuyên truyền, vận động người dân làm lễ bỏ mả, góp phần xây dựng nếp sống văn minh đô thị tại địa phương. Đến nay, hầu hết các khu nhà mả đã đóng cửa, người mất được an táng tại khu nghĩa địa chung đã được quy hoạch.

Anh Ksor Thơm – Tổ 10, thị trấn Phú Thiện, huyện Phú Thiện tâm sự:  Tục chôn cất ông bà chung khu nhà mả cũng lâu đời rồi, nếu muốn bỏ luôn thì cũng khó. Theo chủ trương của huyện vận động thì mình nghe và xóa đi từng bước.

Ông Đỗ Minh Huấn – Chủ tịch Ủy ban MTTQ Việt Nam thị trấn Phú Thiện, huyện Phú Thiện cho biết: Qua quá trình tuyên truyền 1 số tổ dân phố đã vận động bà con làm lễ bỏ mả, không chôn cất gần khu dân cư nữa// Đặc biệt là ở Tổ dân phố 10 hiện nay là không còn tình trạng này nữa và chôn tại khu nghĩa địa chung của huyện. Điều này góp phần rất lớn trong việc thực hiện cuộc vận động xây dựng NTM, đô thị văn minh giai đoạn 2023 – 2025 theo nghị quyết của Đảng ủy cũng như Huyện ủy. Hiện tại vẫn còn 1 số tổ dân phố vẫn còn 1,2 dãy do bà con chưa có điều kiện làm lễ bỏ mả. Trong thời gian tới, mặt trận, các cấp đoàn thể sẽ tiếp tục vận động bà con làm lễ bỏ mả, không chôn cất gần khu dân cư nữa.

Làng Krun từng là “điểm nóng” của xã Hneng, huyện Đak Đoa về tình trạng tụ tập uống rượu, cũng như thường xuyên tổ chức ma chay, cưới hỏi, ăn uống kéo dài nhiều ngày, gây lãng phí tiền của và thời gian, còn ảnh hưởng đến sức khỏe. Từ khi mô hình “Khu dân cư không uống rượu bia bê tha, xóa bỏ các hủ tục lạc hậu, đảm bảo trật tự an toàn xã hội” được Ủy ban MTTQ Việt Nam xã Hneng triển khai, đời sống của bà con nơi đây đã có nhiều sự thay đổi rõ nét. Với phương châm “mưa dầm thấm lâu”, Ủy ban MTTQ Việt Nam xã Hneng đã phối hợp với Ban Công tác Mặt trận làng Krun cùng với già làng, người có uy tín đã tuyên truyền đến người dân về tác hại của rượu bia cũng như bỏ hủ tục lạc hậu. Hiện nay, 224 hộ dân tại làng Krun đều đã kí cam kết kết thực hiện các tiêu chí của mô hình.

Anh A Nguy – Trưởng Ban Công tác Mặt trận làng Ktun, xã Hneng, huyện Đak Đoa chia sẻ: Có mô hình “Khu dân cư không uống rượu bia bê tha, xóa bỏ các hủ tục lạc hậu, đảm bảo trật tự an toàn xã hội” mình đã lồng ghép tuyên truyền trong các buổi họp nhất là trong tiếp xúc của tri này, các cuộc họp thôn làng, từ đó dân mình đã bỏ rượu, lo làm ăn, lo cho con cái. Còn về tảo hôn, khi trong thôn nắm được có 2 cặp đang yêu nhau thì mình đã tuyên truyền, kết hôn sớm quá thì ảnh hưởng tới sức khỏe, ảnh hưởng rất nhiều. Mình khuyến khích họ yêu đương kết hôn phải đúng hộ tuổi.  Bản thân tôi ở cơ sở rất đồng tình với mô hình này

Trong nhiệm kỳ 2019 -2024, Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam các cấp trong tỉnh Gia Lai đã xây dựng được 477 mô hình “Làm thay đổi nếp nghĩ cách làm trong đồng bào dân tộc thiểu số để từng bước vươn lên thoát nghèo bền vững” và nhân rộng 226 mô hình với 26.487 hộ đồng bào dân tộc thiểu số tham gia. Hầu hết những mô hình đều đã tạo được sức lan tỏa sâu rộng trong cộng đồng dân cư, giúp người dân thay đổi trong nhận thức, mạnh dạn xóa bỏ hủ tục, xây dựng nếp sống mới văn minh, từng bước phát triển kinh tế.

Từ những kết quả đó, thời gian tới, Mặt trận Tổ quốc các cấp trong tỉnh sẽ tiếp tục đổi mới nội dung, hình thức tuyên truyền sát tình hình thực tiễn hơn và phù hợp với phong tục, tập quán của từng địa phương để cuộc vận động ngày càng có hiệu quả./.

Linh Chi-Minh Trung.