Kông Chro là huyện vùng sâu, vùng xa của tỉnh, điều kiện đất đai ở đây không được màu mỡ như nhiều địa phương khác, nhưng bù lại nguồn tài nguyên khoáng sản trong lòng đất nơi đây cũng khá phong phú, đa dạng, đặc biệt là các mỏ đá bazan nằm trong lòng đất có giá trị kinh tế cao phục vụ nhu cầu xã hội. Kể từ khi Luật Bảo vệ môi trường mới có hiệu lực, công tác kiểm tra, giám sát, quản lý hoạt động này đang rất cần ngành chức năng và chính quyền địa phương chú trọng.
Trên địa bàn huyện Kông Chro hiện có 5 đơn vị được cấp giấy phép khai thác khoáng sản, chủ yếu khai thác các mỏ đá bazan trụ, bazan khối trong lòng đất. Hầu hết các mỏ đá tập trung tại địa bàn xã KôngYang. Những năm trước đây khi chưa có Luật Bảo vệ môi trường một số đơn vị khai thác khoáng sản được phép khai thác và vận chuyển nguyên liệu đi nơi khác chế biến, gây khó khăn cho công tác quản lý của địa phương. Kể từ khi Luật Bảo vệ môi trường ra đời đòi hỏi các đơn vị khai thác khoáng sản phải tuân thủ nghiêm các qui định bảo vệ môi trường, đồng thời chỉ những đơn vị có đủ điều kiện đáp ứng đầy đủ các quy định về khai thác và chế biến ngay tại chỗ mới được cấp phép, vì thế công tác quản lý có nhiều thuận lợi hơn.
Ông Phan Thanh Hải-Trưởng phòng Tài nguyên &Môi trường, huyện KôngChro nói: “ Về quan điểm của địa phương đơn vị khai thác chế biến đá phải đảm bảo an ninh trật tự trên địa bàn ổn định, thứ hai là phải đảm bảo môi trường để phục vụ công tác môi trường tốt hơn, thứ 3 là sử dụng nguồn lao động tại chỗ để giải quyết công ăn việc làm cho bà con địa phương. Bên cạnh đó trong quá trình tổ chức thực hiện, đơn vị tận thu hết các nguồn khai thác. Về phía mặt chính quyền cấp ủy chính quyền địa phương cũng đã xây dựng kế hoạch quan tâm kiểm tra, đôn đốc đối với các đơn vị khai thác”.
Tại mỏ khai thác đá trụ của Xí nghiệp tư doanh Hiệp Lợi tại xã KôngYang, huyện Không Chro, doanh nghiệp này đã chính thức khai thác từ năm 2008 đến nay. Trước đây, sau khi khai thác đá cây, đá trụ như thế này, doanh nghiệp thường vận chuyển đi nơi khác chế biến, tiêu thụ, nay thì khác, việc khai thác đã gắn liền với chế biến tại chỗ nên việc kiểm tra, giám sát và quản lý của ngành chức năng và chính quyền địa phương cũng có nhiều thuận lợi hơn.
Ông Nguyễn Hồng Nhân- Phụ trách mỏ khai thác đá, Xí nghiệp tư doanh Hiệp Lợi cho biết: “Mỏ là của Công ty Hiệp Lợi, khai thác từ năm 2008 đến nay, có diện tích là hơn 5 ha, hiện tại Công ty đang khai thác và trên diện tích 5 ha và đang khai thác khoảng hơn 1ha, chưa có khai thác nhiều vì lý do đá nó đang sít, cho nên Công ty cũng chỉ khai thác bình thường. Còn riêng về phục hồi môi trường thì Công ty làm đến đâu phục hồi đến đó..Về thuế nhà nước thì Công ty chấp hành tốt và hợp tác tốt với địa phương, còn lực lượng công nhân chúng tôi sử dụng phần lớn dân địa phương, tạo điều kiện cho dân địa phương làm”.
Theo qui định mới các doanh nghiệp phải tự khảo sát điều tra trữ lượng khoáng sản để đăng ký nộp thuế, nộp phí trước khi khai thác, vì vậy các đơn vị sẽ nâng cao trách nhiệm của mình trong việc khai thác khối lượng khoáng sản như đã kê khai. Nếu không đủ khối lượng thì doanh nghiệp tự chịu trách nhiệm. Mặt khác sau khi khai thác các doanh nghiệp phải chịu trách nhiệm bồi hoàn lại nguyên trạng đất đai để tái tạo phủ cây xanh cho diện tích đất đã khai thác khoáng sản nhằm đảm bảo môi trường, sinh thái lâu dài, nếu không đáp ứng các yêu cầu quy định trên,sẽ bị cơ quan chức năng xử lý rút giấy phép kinh doanh.
Ông Phan Thanh Hải-Trưởng phòng Tài nguyên & Môi trường, huyện KôngChro cho biết: “Về phía cấp ủy chính quyền địa phương cũng đã xây dựng kế hoạch, quan tâm kiểm tra, đôn đốc đối với các đơn vị khai thác. Trong kế hoạch phòng Tài Nguyên&Môi trường thường xuyên tham gia với các sở, ban ngành của tỉnh trong kế hoạch kiểm tra của tỉnh, bên cạnh đó chũng tôi cũng chú trọng đến công tác kiểm tra các đơn vị khai thác, chế biến về lĩnh vực môi trường để xử lý, ngăn chặn các vi phạm về môi trường. Đối với các đơn vị không chấp hành, chúng tôi xử lý nghiêm túc và cương quyết”.
Nhờ có sự thay đổi, ràng buộc chặt chẽ của Luật pháp qui định, cùng với sự tăng cường quản lý, giám sát của ngành chức năng và chính quyền địa phương nên thời gian qua, các doanh nghiệp khai thác khoáng sản trên địa bàn huyện Kông Chro không chỉ nâng cao ý thức bảo vệ môi trường mà còn thực hiện đầy đủ các nghĩa vụ thuế đối với Nhà nước, trong đó có quĩ phục hồi môi trường./.
Xuân Duẩn-Gia Cư-R.Piên