Những năm gần đây, kinh tế tập thể mà nòng cốt là HTX đã có nhiều chuyển biến rõ nét và đóng góp một phần trong phát triển kinh tế của tỉnh. Không những vậy, các HTX đã phát huy vai trò trong chuyển giao tiến bộ khoa học kỹ thuật để áp dụng vào sản xuất nông nghiệp. Tuy nhiên phát triển của các HTX vẫn chưa như kỳ vọng, một số HTX hoạt động yếu, chưa đúng bản chất HTX kiểu mới; quy mô nhỏ, công nghệ lạc hậu. Do đó, nhằm tạo động lực thúc đẩy HTX trên địa bàn tỉnh đổi mới, phát triển toàn diện, Gia Lai đã và đang triển khai nhiều giải pháp tháo gỡ khó khăn, vướng mắc, bảo đảm phù hợp với thực tiễn, một trong những điểm nhấn đang được chú trọng đó là phát triển nguồn quỹ hỗ trợ hợp tác xã.
Toàn tỉnh hiện có 454 HTX, phần lớn các HTX hoạt động ổn định, giải quyết việc làm cho người dân lao động tại địa phương, nâng cao thu nhập cho các thành viên, góp phần đẩy mạnh Chương trình xây dựng nông thôn mới, Chương trình mỗi xã một sản phẩm. Đặc biệt các HTX nông nghiệp đã thu hút được nhiều doanh nghiệp liên doanh, liên kết đầu tư; xây dựng vùng nguyên liệu lớn, phát triển thị trường, mở rộng sản xuất. Tuy nhiên, một trong những khó khăn hiện nay các HTX đang gặp phải đó là nguồn vốn phát triển sản xuất, kinh doanh vẫn còn hạn chế, việc tiếp cận các nguồn vốn vay ưu đãi vẫn còn gặp nhiều khó khăn.
Nhằm đáp ứng nhu cầu về nguồn vốn vay của các HTX, từ ngày 1/4/2024 Quỹ Hỗ trợ phát triển HTX tỉnh Gia Lai đã chính thức đi vào hoạt động. Quỹ hỗ trợ phát triển HTX tỉnh Gia Lai là quỹ tài chính Nhà nước, hoạt động theo mô hình Công ty TNHH một thành viên do Nhà nước nắm giữ 100% vốn điều lệ với vốn điều lệ khoảng 20 tỷ đồng. Quỹ thực hiện đúng phương châm hoạt động cho vay đúng đối tượng, quy trình đơn giản, nhanh gọn.
Quỹ Hỗ trợ phát triển HTX tỉnh đi vào hoạt động sẽ là “đòn bẩy” giúp các HTX nâng cao hiệu quả hoạt động, phát triển sản xuất, kinh doanh theo chuỗi giá trị, mô hình HTX kiểu mới theo chỉ đạo của Chính phủ, của tỉnh.
Ông Nguyễn Mậu Phong – Phó Chủ tịch Thường trực Liên minh HTX tỉnh Gia Lai nói ”Sau khi có chủ trưng của HĐND nhân tỉnh và sự chỉ đạo của UBND tỉnh về việc chấp thuận cơ cấu tổ chức và tăng vốn điều lệ Quỹ hỗ trợ phát triển HTX tỉnh Gia Lai. Theo đó Liên minh HTX phối hợp với các sở ngành có liên quan để tham UBND tỉnh về hoàn thiện tổ chức bộ máy của Quỹ và cấp vốn của ngân sách tỉnh trong năm 2024 để đi vào hoạt. Quỹ hoạt động theo mô hình Công ty TNHH MTV do Nhà nước nắm giữ 100% vốn Điều lệ, hoạt động trong lĩnh vực tín dụng, thực hiện cho vay ưu đãi đối với HTX, tổ hợp tác và thành viên vay ưu đãi, nhằm tháo gỡ, giải quyết một phần nguồn vốn trong hoạt động SXKD của HTX. Vốn điều lệ ban đầu do ngân sách tỉnh cấp là 20 tỷ. Nguyên tắc hoạt động của quỹ này là cho vay ưu đãi, bảo toàn vốn được ngân sách cấp và xem xét cho vay có hiệu quả, đối tượng HTX, Tổ hợp tác và các thành viên được vay. Mức lãi xuất ưu đãi, tương đương 60% so với lãi suất của thị trường theo quy định. Qua đó tạo điều kiện tháo gỡ khó khăn về vốn trong hoạt động sản xuất kinh doanh cho HTX.”
Theo Kế hoạch phát triển kinh tế tập thể, hợp tác xã năm 2024, tỉnh Gia Lai phấn đấu đến cuối năm toàn tỉnh có khoảng 475 HTX với 19.317 thành viên; tỷ lệ cán bộ quản lý HTX tốt nghiệp cao đẳng, đại học đạt ít nhất 30% trên tổng số cán bộ quản lý HTX. Phấn đấu đến cuối năm 2024 cả tỉnh đạt 8,9% HTX ứng dụng công nghệ cao vào sản xuất và tiêu thụ nông sản; 32% HTX nông nghiệp liên kết với doanh nghiệp theo chuỗi giá trị.
Cùng với tháo gỡ khó khăn về nguồn vốn, tạo điều kiện cho các HTX tiếp cận được nguồn vốn vay của các tổ chức tín dụng, quỹ hỗ trợ phát triển HTX; lồng ghép các nguồn lực để hỗ trợ HTX, tỉnh Gia Lai cũng đã đưa ra nhiều giải pháp, chính sách nhằm thúc đẩy HTX phát triển.
Ông Lê Tất Đỗ – Chủ tịch HTX SXKD-DVNN Tâm Thành xã Ia Hrung, huyện Ia Grai cho biết ”Chúng tôi hiện tại trong Ban quản trị HTX thì cũng đã lập ra kế hoạch làm sao thứ nhất là kêu gọi vốn, thứ 2 là hợp tác với các doanh nghiệp, thứ 3 là tuyên vận động bà con làm sao đó xây dựng vùng nguyên liệu để có chứng chỉ vùng nguyên liệu sạch hữu cơ để có giá bán tốt hơn, song song với đó HTX sẽ đồng hành với bà con thành viên với mong muốn xây dựng một HTX tốt hơn, xây dựng thương hiệu cà phê riêng, chúng tôi cũng kỳ vọng là sắp tới đây, trong năm 2024 chúng tôi sẽ đưa quy trình sản xuất chế biến sâu, cà phê nguyên liệu, cà phê chất lượng cao để nâng cao giá bán và hiệu quả kinh tế của bà con thành viên.”
Ông Nguyễn Mậu Phong – Phó Chủ tịch Thường trực Liên minh HTX tỉnh Gia Lai trao đổi “Nếu nhìn nhận trong nguồn lực để đầu tư vì trên cơ sở chủ trương chính sách của TW, địa phương thì đã có nhiều văn bản chỉ đạo sát hơn về việc hỗ trợ cho các HTX phát triển. Nhiều HTX tham gia vào chuỗi sản xuất liên kết, tham gia vào sản xuất ở địa phương. Như trên đã nói thì có những nguồn quỹ hỗ trợ mới trong năm 2024 như nguồn quỹ hỗ trợ phát triển HTX tỉnh Gia Lai cũng là kênh vay ưu đãi tạo điều kiện để các HTX thao gỡ khó khăn về vốn để đầu tư tập trung vào công nghệ, nông nghiệp hữu cơ để tăng chát lượng sản phẩm. Các ngành chức năng cũng như UBND tỉnh cũng có những chính sách, đề án về phát triển kinh tế HTX để nâng cao hoạt động sản xuất kinh doanh trên địa bàn tỉnh.”
Cùng với đó tỉnh Gia Lai sẽ khuyến khích phát triển kinh tế tập thể trong các ngành nghề, lĩnh vực có tiềm năng và thế mạnh của tỉnh như: Nông nghiệp, công nghiệp chế biến từ sản phẩm nông nghiệp, ưu tiên xây dựng các mô hình HTX gắn với chuỗi giá trị, liên kết các HTX và các thành phần kinh tế khác, chương trình OCOP, ứng dụng công nghệ cao trong sản xuất và tiêu thụ sản phẩm, xây dựng nông thôn mới,… Hỗ trợ phát triển các mô hình HTX hoạt động có hiệu quả, nhiều thành viên, trở thành kiểu mẫu để nhân rộng.
Lê Thư – Phi Long