Nhận thức sai lầm về cái gọi là“ma lai”, “thuốc thư” đã và đang âm ỉ tồn tại trong suy nghĩ của không ít người dân ở các làng dân tộc thiểu số trên địa bàn tỉnh Gia Lai. Chẳng biết, chẳng hiểu “ma lai”, “thuốc thư” là gì, như thế nào nhưng một số người đã dựng lên câu chuyện về “ma lai”, “thuốc thư” để tung tin và quy kết cho những người vộ tội, để rồi bị dân làng xa lánh và tiềm ẩn, thậm chí là nguyên nhân dẫn đến các vụ việc đau lòng, ảnh hưởng xấu đến tình hình an ninh trật tự tại buôn làng. Phóng sự được thực hiện tại huyện vùng sâu KôngChro.

 

Một số người đã dựng lên câu chuyện về “ma lai”, “thuốc thư” để tung tin và quy kết cho những người vộ tội

Nhiều năm nay, gia đình ông Đinh Glách và bà Đinh Thị Nhen ở làng Hà Ra, xã Kong Yang, huyện KôngChro đã bị một số người dân trong làng quy kết cho là có “thuốc thư”. Đặc biệt, bà Nhen là người chịu nhiều khổ sở nhất bởi bị một số người cho rằng bà có “thuốc thư”. Vì quá bức xúc khi gia đình bị quy kết cho có “thuốc thư” nên vừa qua, đứa con trai của vợ chồng bà đã nóng giận phản ứng lại tin đồn ác ý của một số người và bị đánh phải điều trị tại bệnh viện.

Ông Đinh Glách -làng Hà Ra, xã Kong Yang, huyện KôngChro chia sẻ: “ Hễ có đau ốm, té xe gì thì mấy người cứ đổ lỗi cho vợ “thư” mình nên gia đình buồn lắm. Con trai mình đi bộ đội về nhà chơi, bực tức vì gia đình bị nghi có “thuốc thư”,  “ma lai” và người ta không cho nó uống rượu nên nó bực tức, lấy rựa chỉ dọa người ta thôi và bị người ta đánh”.

Bà Đinh Thị Nhen-làng Hà Ra, xã Kong Yang, huyện KôngChro nói: “Hồi giờ mình ở với mẹ mình ở bên ĐăkPơ, lấy chồng rồi qua bên này cả 30  năm rồi. Mình có thuốc thư gì đâu, dân làng cứ nghĩ mình có thuốc thư, xa lánh, không nói chuyện với mình, mình buồn lắm”.

Trước thông tin về việc gia đình ông bà Đinh Glách và bà Đinh Thị Nhen bị một số người dân quy kết cho có “thuốc thư”, Công an huyện Kông Chro đã cử cán bộ thường xuyên bám nắm địa bàn nhằm không để vụ việc thêm phức tạp, có thể gây ra những hậu quả xấu và đã xác định rõ nguyên nhân của vụ việc trên. Và người tung ra tin đồn ác ý trên chính là Đinh Tol và Đinh ADưk. 2 người này chẳng biết “ma lai”, “thuốc thư” là gì, như thế nào nhưng mỗi lần say rượu là nói bừa.

Ông Đinh Tol-làng Hà Ra, xã Kong Yang, huyện KôngChro cho biết: “ Hồi đó mình uống rượu say nên mình nói đại với mọi người là gia đình ông Glach và bà Nhen có thuốc thư. Gia đình nó bị người ta xa lánh, mình thấy mình dại, có lỗi với nhà nó và xin lỗi vợ chồng nó bỏ qua rồi. Lần sau mình không làm như vậy nữa đâu, xấu hổ với dân làng lắm”.

Với nhiều già làng, người có uy tín đã có thời gian gắn bó với buôn làng, với núi rừng Tây Nguyên ở xã KongYang nói riêng và huyện Kông Chro, cũng như tỉnh Gia Lai  nói chung, họ không bao giờ tin rằng cho chuyện “ma lai”, “thuốc thư” có thể gây hại và làm chết người như sự thiếu hiểu biết, suy diễn, bịa đặt của một số người dân.  Điều này dẫn đến việc nghi ngờ, thêu dệt, làm điều sai trái và vi phạm pháp luật cần sớm được xóa bỏ.

Già làng Đinh Chrố-Làng Hà Ra, xã Kong Yang, huyện KôngChro cho biết: Năm nay mình 85 tuổi rồi, từ nhỏ đến giờ ở làng này, mình không bao giờ tin có ma lai, thuốc thư gì đâu. Một số bà con dân làng tin có ma lai thuốc thư là sai và bị lừa rồi.

 “Mình sẽ tuyên truyền, vận động người dân đừng bao tin rằng cho “ma lai”, “thuốc thư” vì không bao giờ có chuyện đó đâu” Già nói thêm.

Khi suy nghĩ và hủ tục lạc hậu về cái gọi là “ma lai”, “thuốc thư” đã ăn sâu vào suy nghĩ của một số người dân tộc thiểu số, thì để xóa bỏ những hủ tục lạc hậu, hết sức nguy hiểm này cần sự vào cuộc kịp thời và kiên trì tuyên truyền, vận động của các cấp, ngành, đoàn thể cũng như người có uy tín. Bên cạnh đó, người dân cần nêu cao tinh thần cảnh giác, phát hiện, tố giác những đối tượng bịa đặt, lợi dụng chuyện “ma lai thuốc thư” để giải quyết mâu thuẫn cá nhân nhằm phát hiện, đấu tranh ngăn chặn kịp thời thông tin ngay từ cơ sở, không để xảy ra những sự việc đau lòng đáng tiếc./.                          

 

    

Thiên Thanh-Mỹ Tiến- R’Piên-Thanh Toàn