Chỉ trong vòng 3 năm (2020 – 2023), tỉnh Gia Lai đã có hàng trăm nhân viên y tế nghỉ việc, trong đó có đến 50 bác sĩ xin nghỉ việc để chuyển từ bệnh viện công sang bệnh viện tư, điều này đang đặt ngành Y tế của tỉnh đứng trước áp lực rất lớn. Bởi lẽ, khi nhân viên y tế xin nghỉ việc, chứng tỏ nơi đó đã không còn đủ sức hấp dẫn, không còn đủ sức “giữ chân” người ở lại. Tuy nhiên, đây chỉ là “giọt nước tràn ly”, còn trên thực tế vẫn còn rất nhiều nhân viên y tế đang làm việc tại các bệnh viện công muốn gắn bó lâu dài với nghề mà mình đã chọn. Trong tiêu điểm này, chúng tôi đề cập câu chuyện vì sao nhiều y bác sĩ xin nghỉ việc và câu chuyện về người ở lại với con đường mình đã chọn.

Câu chuyện chậm trả lương

Trong số những bệnh viện công lập của tỉnh Gia Lai hiện nay đã có 11 Trung tâm Y tế tuyến huyện và 4 bệnh viện tuyến tỉnh có bác sĩ xin nghỉ việc, trong đó đơn vị nghỉ ít nhất là 1 trường hợp và nhiều nhất là 15 trường hợp. Đứng trước thực trạng này, các cơ sở y tế công lập phải mất nhiều năm sau để đào tạo, huấn luyện được số cán bộ có tay nghề, có chuyên môn cao.

Trong năm 2023, từng có thời điểm TTYT huyện Chư Păh chậm trả lương cho nhân viên y tế. Điều này phần nào ảnh hưởng đến cuộc sống, sinh hoạt của họ.

Chị Nông Thị Kim Liên – Phòng Khám – Trung tâm Y tế huyện Chư Păh chai sẻ: “Chúng tôi thường 2 đến 3 tháng mới nhận lương được 1 lần.Từ việc chưa có lương như thế đời sống anh em chúng tôi bị ảnh hưởng rất nhiều. Thực tế ra thì ai cũng có gia đình, có con cái và chi tiêu hàng ngày, nó làm ảnh hưởng rất nhiều đến công việc, thứ hai là nó ảnh hưởng đến tinh thần đi làm việc của anh em nữa.”

Trong số gần 100 nhân viên y tế thuộc hệ điều trị của TTYT huyện Chư Păh trước đây chưa được nhận lương kịp thời thì có khoảng 10 cặp vợ chồng đang cùng công tác tại đơn vị này.

Anh Lý Mạnh Cường – Khoa Ngoại sản – Trung tâm Y tế huyện Chư Păh cho biết: “Hiện tại hai tháng vừa rồi chưa có lương, gia đình ngoài công việc chính tại cơ quan thì không có nguồn thu nhập nào khác ngoài lương. Hơn nữa trong giai đoạn tháng 8, 9 chưa có lương, trong đầu năm học này nó ảnh hưởng rất nhiều đến cuộc sống gia đình nào là con cái nó vào năm học. Vợ chồng tôi cũng có con gái lớn đang theo học đại học.”

Anh Nay Khiêu – Khoa Hồi sức – Trung tâm Y tế huyện Chư Păh cho biết: “Việc chậm lương nó đã ảnh hưởng rất là lớn đến cuộc sống, mình làm trông vào tiền lương cũng không có làm thêm ở ngoài về nhà có con dưới 1 tuổi phải lo nhiều thứ lắm. Cũng mong muốn tháng lương có đều đều và mong nhà nước có thêm chính sách tăng tiền lương cho đội ngũ bác sĩ, điều dưỡng.”

Câu chuyện trước đây TTYT huyện Chư Păh nợ lương nhân viên y tế chỉ là một trong số rất ít bệnh viện tuyến huyện của tỉnh Gia Lai. Trên thực tế, mỗi cán bộ, nhân viên y tế đều muốn cống hiến vì người bệnh. Nhưng nghề nào cũng vậy, thật khó có thể nuôi dưỡng đam mê trong khi cuộc sống gia đình còn nhiều vướng bận, khó khăn vì áp lực “cơm áo, gạo tiền”.

Mất đi một thế hệ kế cận

Chỉ trong vòng 3 năm (2020 – 2023), tỉnh Gia Lai đã có hàng trăm nhân viên y tế nghỉ việc, trong đó có đến 50 bác sĩ xin nghỉ việc để chuyển từ bệnh viện công sang bệnh viện tư, điều này đang đặt ngành Y tế của tỉnh đứng trước áp lực rất lớn. Bởi lẽ, khi nhân viên y tế xin nghỉ việc, chứng tỏ nơi đó đã không còn đủ sức hấp dẫn, không còn đủ sức “giữ chân” người ở lại. Tuy nhiên, đây chỉ là “giọt nước tràn ly”, còn trên thực tế vẫn còn rất nhiều nhân viên y tế đang làm việc tại các bệnh viện công muốn gắn bó lâu dài với nghề mà mình đã chọn.

Hai vợ chồng cùng công tác trong ngành y tế, thu nhập thấp không đủ trang trải cuộc sống nên từng có thời điểm bác sĩ Chu Đức Dực đang công tác tại Khoa Ngoại – Trung tâm Y tế huyện Krông Pa có ý định xin nghỉ việc để chuyển sang bệnh viện tư nhân với mức thu nhập hấp dẫn hơn.

Bác sỹ Chu Đức Dực – Khoa Ngoại – Trung tâm Y tế huyện Krông Pa chia sẻ: “Có một số bệnh viện tư có nhã ý mời đến làm việc và trả mức lương cao hơn nhiều so với bệnh viện công nên bản thân cũng từng có ý định xin nghỉ việc, tuy nhiên sau một thời gian nhận được sự động viên của Ban Giám đốc, Sở Y tế và đồng nghiệp nên tôi cũng suy nghĩ lại và quyết tâm ở lại gắn bó với công việc đến ngày hôm nay. “

Hiện nay, tỷ lệ bác sĩ nghỉ việc trên địa bàn tỉnh chiếm khoảng trên 5%, dù chưa ảnh hưởng nghiêm trọng đến tình hình khám, chữa bệnh cho người dân nhưng cũng để lại “khoảng trống” nhất định cho ngành Y tế.

Ông Trương Thanh Liêm – Phó Giám đốc phụ trách Trung tâm Y tế huyện Krông Pa trao đổi: “Đây là vấn đề đang xảy ra và có xu hướng xảy ra nhiều hơn nữa trong thời gian tới, vấn đề này nó ảnh hưởng tới việc điều trị, chăm sóc và chăm sóc dịch vụ kỹ thuật cao ở bệnh viện công. Bệnh viện công lập thường thu dung những bệnh nhân có hoàn cảnh khó khăn, bệnh nhân nghèo là chủ yếu, chính vì vậy người nghèo đến bệnh viện là chiếm đa số. Nếu mà xu hướng dịch chuyển bác sĩ như thế này sẽ ảnh hưởng rất lớn đến chất lượng điều trị bệnh nhân.”

Để y, bác sĩ gắn bó với nghề

Để giải quyết tình trạng nhân viên y tế xin nghỉ việc cần phải có giải pháp trước mắt và lâu dài, nhất là phải chú trọng tăng cường sức hấp dẫn của các bệnh viện công mới có thể “giữ chân” được các bác sĩ, nhân viên y tế.

Trong số hàng trăm nhân viên y tế của tỉnh Gia Lai xin nghỉ việc, vẫn còn đó rất nhiều bác sĩ công tác trong ngành lâu năm hoặc mới ra trường luôn muốn gắn bó, cống hiến cả về kinh nghiệm chuyên môn, cả về sức trẻ của mình ở bệnh viện công.

Bác sỹ Trần Kế Toán – Trưởng khoa Tim mạch, Bệnh viện Đa khoa tỉnh Gia Lai chia sẻ: “Thực ra Gia Lai không phải là quê hương nhưng khi về đến đây tôi cảm thấy cuộc sống, khí hậu, con người hiền hòa, mảnh đất đẹp thì tại sao mình không gắn bó. Còn thực ra nói về vật chất bác sĩ không nên nặng nề về vật chất quá, tất nhiên cũng không nên nghèo quá, không nên vì đồng tiền quá. Biết cân bằng cuộc sống quan trọng hơn.”

Đáng trân quý hơn là sau mỗi ca bệnh được cứu chữa thành công, mỗi bác sĩ, điều dưỡng nhận được những lời cảm ơn chân thành.

Chị Siu Hen – Con gái bệnh nhân kể lại: “Bác sĩ đã cứu mẹ tôi, giờ mẹ tôi sống lại, nếu mất một đống tiền mình không có luôn, tội cho mẹ mình lắm/Rất là mừng, rất là vui. Mình cảm ơn bác sĩ nhiều lắm, bác sĩ không giúp mẹ tôi thì mẹ tôi chết rồi.”

Có một câu nói “theo đuổi đam mê, thành công sẽ theo đuổi bạn” hẳn luôn đúng với bất kỳ công việc nào. Nhận thức được điều này, nhiều nhân viên y tế đã xác định rất rõ nhiệm vụ cao cả với nghề mà mình đã lựa chọn.

Chị Nguyễn Thị Thu Phương – Trung tâm Y tế TP. Pleiku chia sẻ: “Tôi là một bác sĩ trẻ mới ra trường, ở môi trường này các anh chị em đồng hành và hỗ trợ nhau rất là tốt, về bất kỳ môi trường nào cũng vậy thôi, công hay tư thì cũng sẽ có những người đến và đi. Trước mắt mình cứ vì công việc cái đã, mình không đặt nặng vấn đề về những ưu đãi, chính sách hỗ trợ. Môi trường này cứ vào ngành nghề thì đam mê nó sẽ có thôi.”

Trên thực tế, một bác sĩ để có kỹ năng thực hành y khoa được người bệnh công nhận ít nhất phải có chục năm được đào tạo, tập huấn, cập nhật kiến thức y khoa liên tục. Thời điểm này, họ đã đến 30-35 tuổi và phải đối mặt với gánh nặng, trách nhiệm đối với con cái, gia đình. Vì vậy chế độ đãi ngộ cũng phải tương xứng với công việc mà họ đang đảm nhận.

Bác sĩ Ngân Văn Thư – Giám đốc TTYT huyện Ia Grai cho biết: “Để hạn chế cán bộ công nhân viên chức nghỉ việc, thôi việc từ bệnh viện công sang bệnh viện tư thì đối với ngành y tế cơ cấu tổ chức và chế độ đãi ngộ nó cũng chưa thật sự phù hợp, mỗi đơn vị là một mô hình và chế độ đãi ngộ khác nhau. Nếu như không hạn chế được tình trạng di chuyển của cán bộ, công nhân viên chức nhân viên y tế từ công lập sang dân lập thì đây là một áp lực lớn đối với ngành y tế và là sự thiệt thòi rất lớn đối với người dân.”

Hiện nay, tỷ lệ xã/phường của tỉnh Gia Lai có bác sĩ làm việc đạt 94%, 94% xã đạt tiêu chí quốc gia về y tế; số bác sĩ/vạn dân là 8,5. Có thể nói, mạng lưới y tế của tỉnh đang từng bước phát triển sâu rộng từ vùng thuận lợi đến vùng khó khăn giúp người dân được sử dụng các dịch vụ y tế chất lượng cao, tiết kiệm chi phí.

Lệ Xuân – Thanh Sáng