Từ ngày thành lập đến nay, Đảng ta luôn coi trọng vai trò của văn hóa và hết sức quan tâm đến công tác bảo tồn, xây dựng nền văn hóa trong sự nghiệp đấu tranh giải phóng dân tộc và xây dựng đất nước. Nhận thức về văn hóa ngày càng toàn diện, đầy đủ và sâu sắc hơn. Đảng ta xác định: Văn hóa là nền tảng tinh thần của xã hội, vừa là mục tiêu, sức mạnh nội sinh, động lực quan trọng để phát triển đất nước…Là vùng đất có 44 dân tộc cùng sinh sống, trong quá trình dựng xây và phát triển, những giá trị văn hóa truyền thống đặc sắc đã được hình thành và lưu giữ trên vùng đất Gia Lai đại ngàn. Để tài sản văn hóa tạ tạo động lực quan trọng cho sự phát triển, Gia Lai đã và đang triển khai đồng bộ các giải pháp bảo tồn, xây dựng nền văn hóa tiên tiến, đậm đà bản sắc dân tộc. Đồng thời tiếp thu có chọn lọc để hội nhập và phát triển cùng đất nước.
Phát biểu tại Hội nghị Văn hóa toàn quốc triển khai thực hiện Nghị quyết Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIII của Đảng diễn ra ngày 24/11/2021, Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng khẳng định: Phát triển văn hóa là một trong những vấn đề trọng tâm, một nội dung nổi bật trong Văn kiện Đại hội XIII của Đảng. Đây là lần đầu tiên trong văn kiện Đại hội Đảng, Đảng ta đề cập một cách toàn diện và sâu sắc đến lĩnh vực văn hóa, từ chủ đề Đại hội đến các quan điểm, mục tiêu, định hướng lớn, nhiệm vụ trọng tâm, đột phá chiến lược. Văn kiện Đại hội đã nhấn mạnh một trong những quan điểm chỉ đạo cốt lõi và xuyên suốt là: “Khơi dậy mạnh mẽ tinh thần yêu nước, ý chí tự cường dân tộc và khát vọng phát triển đất nước phồn vinh, hạnh phúc… Nói sâu sắc, ngắn gọn như Bác Hồ: “Văn hóa soi đường cho quốc dân đi”!
Để chấn hưng và phát triển văn hóa, xây dựng con người Việt Nam, Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng nêu 6 nhiệm vụ, 4 giải pháp trọng tâm. Trong đó, nhiệm vụ thứ 3 nêu rõ:
Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng khẳng định: “Quan tâm hơn nữa đến việc bảo tồn, tôn tạo và phát huy các giá trị văn hóa dân tộc, các giá trị văn hóa vật thể và phi vật thể của các vùng, miền, của đồng bào các dân tộc. Đó là một tài sản vô cùng quý báu do tổ tiên, cha ông ta mấy nghìn năm để lại, không phải nơi nào cũng có được; chúng ta có trách nhiệm phải giữ gìn, trân trọng và phát huy…”
Thực hiện Kết luận của Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng tại Hội nghị Văn hóa toàn quốc, lĩnh vực văn hóa của tỉnh Gia Lai đã có nhiều chuyển biến, ghi đậm những dấu ấn nổi bật. Trên lĩnh vực di sản, năm 2022, tỉnh có 2 Quần thể di tích và Di tích được công nhận Di tích quốc gia đặc biệt. Đó là Quần thể di tích Tây Sơn Thượng đạo và Di tích khảo cổ Rộc Tưng – Gò Đá… Kết quả đó thể hiện sự nỗ lực, quyết tâm của tỉnh trong công cuộc xây dựng, nâng tầm giá trị văn hóa, giá trị di sản.
Bà Nguyễn Thị Thanh Lịch – Tỉnh ủy viên, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Gia Lai nhấn mạnh: “Đó là niềm vinh dự, tự hào lớn của tỉnh Gia Lai chúng ta. Qua các kênh thông tin truyền thông, tôi cũng mong muốn lan tỏa tới người dân cùng chia vui với tỉnh, và cùng chung tay với tỉnh phát huy giá trị văn hóa này. Việc các Di tích quốc gia đặc biệt được công nhận cho thấy những kết quả bước đầu của tỉnh trong thực hiện Kết luận của Tổng Bí thư tại Hội nghị văn hóa toàn quốc, nhiệm vụ của chúng ta là biến di sản thành tài sản để phát triển.”
Cùng với 2 Quần thể di tích và Di tích được xếp hạng là Di tích quốc gia đặc biệt, Bộ rìu đá An Khê cũng đã được công nhận là Bảo vật quốc gia, tỉnh Gia Lai còn có 7 di tích quốc gia và 17 di tích cấp tỉnh… Theo thống kê, toàn tỉnh còn lưu giữ trên 5.600 bộ cồng chiêng, có khoảng 900 nghệ nhân đánh chiêng giỏi và 60 nghệ nhân biết chỉnh chiêng… Có thể nói, đây là nguồn tài sản, tài nguyên vô cùng phong phú và đa dạng đã được lưu giữ, truyền trao qua bao thế hệ…
Thực hiện Dự án 6: Bảo tồn, phát huy giá trị văn hóa truyền thống tốt đẹp của các DTTS gắn với phát triển du lịch thuộc Chương trình mục mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế – xã hội vùng đồng bào DTTS và miền núi, đầu tháng 10.2023, Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch ra mắt Chương trình “Sắc màu Văn hóa Gia Lai – Bảo tồn và phát triển” tại khuôn viên Bảo tàng tỉnh Gia Lai.
Ông Trần Ngọc Nhung – Tỉnh ủy viên, Giám đốc Sở Văn hóa, Thể thao & Du lịch tỉnh Gia Lai cho biết: “Sắc màu văn hóa Gia Lai – Bảo tồn và phát triển” là mô hình đưa không gian làng về phố nhằm quảng bá rộng rãi giá trị văn hóa độc đáo của các dân tộc thiểu số Gia Lai, đồng thời tạo nên không gian để người dân và du khách có thể trải nghiệm, tìm hiểu văn hóa đặc trưng của các dân tộc…”
Bảo tồn, sáng tạo trên cơ sở truyền thống đã tạo nên những ấn tượng cho văn hóa Gia Lai, tạo ra tính huyền ảo, kỳ vĩ và sự hấp dẫn của vùng đất đại ngàn. Theo đó, tỉnh đã tổ chức nhiều chương trình thực tế, đưa không gian văn hóa từ làng ra phố, như: “Sắc màu văn hóa Gia Lai – Bảo tồn và phát triển”; “Cồng chiêng cuối tuần – Thưởng thức và trải nghiệm”; Ngày hội văn hóa các DTTS, Festival văn hóa cồng chiêng Gia Lai… Từ các chương trình với nội dung thiết kế phong phú, đặc sắc, ý thức trân trọng của cộng đồng đối với di sản văn hóa đã được nâng lên. Đây chính là cơ hội thúc đẩy ngành “công nghiệp không khói” Gia Lai phát triển…
Nghệ nhân Puih A Lích – Làng Ốp, TP. Pleiku, Gia Lai bày tỏ: “Chúng tôi mang các tiết mục cồng chiêng để trình diễn, rất vinh dự và cũng học hỏi được nhiều từ các dân tộc khác…”
Ngày 07/9/2022, UBND tỉnh Gia Lai đã ban hành Kế hoạch số 2008 về triển khai thực hiện Quyết định số 1909 của Thủ tướng Chính phủ về việc phê duyệt Chiến lược phát triển văn hóa đến năm 2030 trên địa bàn tỉnh. Một số mục tiêu của đề án, phấn đấu đến năm 2030: 100% di tích quốc gia đặc biệt, khoảng 80% di tích quốc gia, 80% di tích cấp tỉnh được tu bổ, tôn tạo; 70% di sản trong Danh mục di sản văn hóa phi vật thể quốc gia được xây dựng đề án, chương trình bảo vệ và phát huy giá trị… Xác định việc xây dựng và phát triển văn hóa là nhiệm vụ quan trọng, thường xuyên và lâu dài, do đó UBND tỉnh yêu cầu tổ chức thực hiện kế hoạch phải nghiêm túc, thiết thực, hiệu quả, tạo sự đồng thuận cao trong Nhân dân và toàn xã hội. Các hoạt động triển khai phải đảm bảo hiệu quả, tạo chuyến biến sâu sắc, toàn diện quan điểm, mục tiêu, nhiệm vụ và giải pháp đã nêu trong Chiến lược của Chính phủ; gắn với thực hiện các nhiệm vụ phát triển kinh tế-xã hội trên địa bàn tỉnh trong từng giai đoạn. Đồng thời, phát huy mọi nguồn lực phát triển để văn hóa thực sự trở thành sức mạnh nội sinh, động lực khơi dậy mạnh mẽ tinh thần yêu nước, niềm tự hào dân tộc, niềm tin, khát vọng xây dựng quê hương, đất nước ngày càng phồn vinh.
Nhóm Phóng viên