Triển khai đề án tái canh cà phê của Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn, hiện nay các địa phương trong tỉnh đang tiến hành công tác đăng ký, thống kê số diện tích cần tái canh. Tuy nhiên qua ghi nhận thực tế cho thấy một số quy định để được hỗ trợ vay vốn tái canh khó có khả năng thực hiện. Đó cũng là những băn khoăn, lo lắng của cả người dân và các cơ quan chuyên ngành. Thực trạng tại huyện IaGrai, địa phương có diện tích cà phê lớn nhất tỉnh.
Người dân mong muốn thời điểm tái canh cây phê phải kết thúc vụ thu hoạch cà phê năm nay
Huyện IaGrai hiện có gần 17 ngàn ha cà phê, trong đó hơn 16 ngàn ha trong giai đoạn kinh doanh. Diện tích cà phê thuộc diện tái canh là 3.113 ha. Qua triển khai về các địa phương thì đến nay đã có trên 1.000 ha đăng ký tái canh. Qua ghi nhận phần lớn ý kiến người dân đều rất hưởng ứng với chủ trương hỗ trợ vốn vay ngân hàng để thực hiện tái canh những vườn cà phê già cỗi, năng thấp thấp. Tuy nhiên, người dân cho rằng thời điểm tái canh phải kết thúc vụ thu hoạch cà phê năm nay.
Anh Nguyễn Văn Quang ,Thôn 1, xã Ia Yok, huyện Ia Grai nói: “Hiện nay cà phê đang trong giai đoạn ra quả, nếu phá bỏ vườn cây vào lúc này sẽ gây thiệt hại kinh tế không nhỏ cho bà con nông dân”.
Theo quy định để thực hiện tái canh cà phê, trong thời gian 2 năm đầu phải luân canh một số loại hoa màu để cải tạo đất, sang năm thứ 3 mới thực hiện trồng mới. Mất đi nguồn thu nhập chính hàng năm và kéo dài suốt 5 năm là điều mà nhiều hộ dân đang rất lo lắng.
Anh Hồ Văn Hùng, xã Ia Yok, huyện Ia Grai nói về những khó khăn của gia đình khi thực hiện đề án: “ Tái canh vườn cà phê già cỗi là việc phải thực hiện vì cà phê già cỗi năng suất rất kém. Nhưng trong thời gian tái canh kinh tế gia đình cũng sẽ gặp nhiều khó khăn. Khắc phục khó khăn thì có đi làm thuê làm mướn thôi”.
Trong thời gian thực hiện tái canh sẽ ảnh hưởng đến nguồn thu nhập của người dân là điều khó tránh khỏi. Ngoài ra, theo quy định để tham gia chương trình tái canh người dân phải thực hiện xét nghiệm đất để xác định tình trạng đất cũng như các loại nấm bệnh, đồng thời chứng minh về nguồn gốc xuất xứ của giống cà phê khi đưa vào tái canh. Theo nhận định của cơ quan chuyên môn những quy định này rất khó có thể thực hiện, như vậy việc triển khai chương trình tái canh không mang tính khả thi cao.
Ông Đào Lân Hưng, Trưởng phòng NN&PTNT huyện Ia Grai cho biết: “Với người dân mà bắt phải đi xét nghiệm đất rất khó khăn… Còn về chứng minh nguồn gốc cây giống cũng vậy. Lâu nay người dân quen với việc tự ươm tự trồng, bây giờ phải chứng minh bằng giấy tờ về nguồn gốc xuất xứ khó thực hiện được trong khi Trung tâm giống cây trồng của tỉnh hiện tại cũng chưa đáp ứng được nhu cầu về cung cấp giống cho đề án tái canh”.
Về phía Ngân hàng Nông nghiệp & Phát triển Nông thôn huyện IaGrai, đơn vị có trách nhiệm giải ngân để triển khai thực hiện chương trình tái canh trên địa bàn huyện cũng bày tỏ sự băn khoăn về một số quy định thủ tục điều kiện cho vay đối với chương trình tái canh cà phê.
Ông Vũ Đình Thông, PGĐ Ngân hàng Nông nghiệp & PTNT huyện Ia Grai cho biết: “Đối với người dân mà quy định đầy đủ yêu cầu, điều kiện như vậy sẽ ảnh hưởng đến thủ tục giải ngân vốn của ngân hàng, do vậy nên chăng có thể giảm bớt thời gian luân canh đất, về giống giao cho người dân tự chịu trách nhiệm về giống có được không. Về kiểm tra chất đất thì có thể chỉ đạo các bộ phận kiểm tra về tới thôn, làng kiểm tra cho người dân được không. Có như vậy mới đảm bảo kịp thời thủ tục để ngân hàng giải ngân được”.
Đề án tái canh cà phê của Bộ Nông nghiệp & Phát triển Nông thôn là một chủ trương đúng đắn, phù hợp với mục tiêu hướng đến nền nông nghiệp phát triển bền vững, hiệu quả. Thế nhưng với những khó khăn, vướng mắc về thực hiện các quy định thủ tục rất có thể sẽ tác động gây ảnh hưởng không nhỏ đến tiến độ, kế hoạch triển khai thực hiện chương trình.
Hồng Uyên – Nhật Thành – Minh Trí