Thời gian vừa qua, nông dân ở một số địa phương trong huyện Kbang đã tự phát trồng cây gấc. Điều đáng nói là chi phí đầu tư ban đầu cho loại cây trồng này không hề nhỏ; trong khi đó rủi ro lại khá cao và đầu ra chưa thật sự ổn định. Trước vấn đề này, ngành chuyên môn, chính quyền các địa phương nên có những định hướng và khuyến cáo cho người dân để tránh thiệt hại về kinh tế.

Vườn gấc nha
Để trồng 3 ha gấc này, ông Khá đã bỏ hơn 400 triệu để đầu tư; gồm hệ thống cột, giàn khoảng 250 triệu; giống, phân bón cũng mất trên 50 triệu đồng; trong khi đó chưa tính công nhà bỏ ra chăm sóc trong suốt 7 tháng từ lúc trồng đến khi phá bỏ.
Trong khi đó, cũng qua tìm hiểu và lấy giống cùng công ty với ông Khá nhưng anh Trần Văn Tiến ở thôn Jlao, xã Kông Bờ La, lại tỏ ra khá tin tưởng khi trồng cây gấc. Ngoài diện tích 1,5 ha mà gia đình phá bỏ cây mía để trồng, anh Tiến còn vận động anh em trong nhà trồng thêm 3 ha nữa. Sau 2 tháng, 1.500 gốc gấc của nhà anh đã bắt đầu lên giàn, có dây đã ra hoa. Theo anh Tiến thì kỹ thuật cải tạo từ dây đực qua dây cái không có gì phức tạp. Anh Tiến nói: Mình cũng đi thăm quan nhiều nơi, vào công ty, các nhà vườn, họ cũng chỉ cho mình thì thấy cũng đơn giản; vì cây này là lưỡng tính, năm nay là cây đực nhưng sang năm có thể là cây cái. Năm đầu tiên mà mình thấy cây nào đực thì mình cắt bỏ đi và lấy cây cái ghép qua và trong vòng 1 tháng sau nó hồi phục lại bình thường thế thôi. Và mình tin chắc là mô hình này sẽ thành công.
Qua tìm hiểu, hiện gấc đã được trồng ở 4 địa phương của Kbang là xã Đông, Nghĩa An, Đăk Hlơ và Kông Bờ La, với tổng diện tích hơn 10 ha. Tuy nhiên về mức độ thích nghi của loại cây trồng này với điều kiện khí hậu, đất đai ở Kbang vẫn chưa được đánh giá. Và đầu ra cho loại cây trồng này chỉ là thỏa thuận giữa phía đơn vị cung ứng với người nông dân. Vì thế mà ngành chuyên môn và chính quyền các địa phương cũng nên kiểm tra, đánh giá, khuyến cáo để tránh thiệt hại cho người dân vì chi phí đầu tư ban đầu không hề nhỏ. Ông Trần Văn Sơn, Phó Chủ tịch UBND xã Kông Bờ La, huyện Kbang nêu ý kiến: “Nếu mà thực hiện cây gấc thành công thì chúng ta nên quan tâm và mời các nhà chuyên môn về hướng dẫn để tiếp tục gây dựng và mở rộng diện tích này. Còn diện tích gấc mà không được như ý, hay không có hiệu quả cao thì chính quyền địa phương khuyến cáo hộ gia đình với dàn trồng gấc thì nên chuyển qua trồng cây chanh dây. Chính quyền địa phương sẽ tiếp tục tham mưu với cấp trên mà trực tiếp là ngành chuyên môn ở huyện về hướng dẫn, xem xét và tạo điều kiện thuận lợi nhất để cho người nông dân trên địa bàn có định hướng về phát triển kinh tế, đặc biệt là trong quá trình thực hiện cây trồng vật nuôi trên địa bàn xã ổn định kinh tế lâu dài và có tầm phát triển vĩ mô hơn”.
Việc người dân tự lựa chọn cây trồng để chuyển đổi theo hướng sản xuất hàng hóa là điều cần khuyến khích. Tuy nhiên, bà con cũng chỉ nên trồng thí điểm và khi có được đầu ra cũng như giá cả ổn định thì mới nên mở rộng diện tích, để không xảy ra tình trạng như một số hộ ở xã Đông, huyện Kbang, đầu tư vào trồng cây gấc sau đó lại phải phá bỏ, gây thiệt hại kinh tế gia đình.
Đức Hải( KBang)